Harde milieudoelen vastgelegd in eerste Klimaatwet

Het begrip 'eerlijke transitie' staat in de nieuwe wet, aldus bronnen die bij de totstandkoming van dit akkoord zijn betrokken. De Nederlandse staat zal bij de overgang naar duurzame energie burgers en bedrijven financieel compenseren. Of dat volledig zal zijn, is nog niet duidelijk. Achter de schermen is daarover een hard gevecht gevoerd van linkse partijen met VVD-minister Eric Wiebes van Economische Zaken.

Wiebes wilde aanvankelijk financiële problemen die burgers zouden ondervinden bij de overgang van gas naar elektriciteit rechttrekken bij de jaarlijkse begrotingsonderhandelingen over koopkrachtplaatjes in het kabinet. Daar voelden GroenLinks, SP en de PvdA niet voor.

De drie linkse oppositiepartijen vreesden dat bepaalde effecten van de transitie naar duurzame energie niet zichtbaar zouden zijn in de koopkrachtplaatjes. Nu zou volgens ingewijden in de wet zijn opgenomen dat de gevolgen voor de portemonnee van de transitie worden gemonitord door Economische Zaken. Hoe dat precies in zijn werk zal gaan, moet in de verdere uitvoering van de Klimaatwet worden bepaald.

Het is opmerkelijk dat er in een Nederlandse wet voor het eerst harde afrekenbare milieudoelen worden vastgelegd. Sommige andere landen gingen ons land voor: Finland, Denemarken, Verenigd Koninkrijk en Mexico hebben een klimaatwet.

Naar alle waarschijnlijkheid zal er door het brede parlementaire verbond geen probleem ontstaan in de Eerste Kamer. Het bereikte akkoord laat zien dat er zakelijk politiek wordt bedreven. De voortdurende stevige politieke schermutselingen over het afschaffen van de dividendbelasting staan een akkoord over de Klimaatwet niet in de weg.

De enige adder onder het gras kan nog een kritisch advies van de Raad van State zijn. Het hoogste adviesorgaan van de regering kan theoretisch dwarsliggen, waardoor heronderhandelingen nodig zijn. Betrokken partijen hopen niet dat dit nodig zal zijn.

Een ander hard doel dat in de wet zou staan, is dat er in 2050 zeker 95 procent minder CO2-uitstoot moet zijn dan in 1990 het geval was. Tijdens de geheime onderhandelingen werd touwgetrokken over 80 dan wel 95 procent vermindering van broeikasgassen. VVD en CDA wilden niet verder gaan dan 85 procent, zo stelt een ingewijde. Maar om de stijging van de zeespiegel wereldwijd te beperken tot twee centimeter is 95 procent nodig.

In 2050 moet ook alle energie duurzaam worden opgewekt, zo staat in de Klimaatwet. Dit moet dan via stroom van zonnepanelen en windmolens. Ook dit is nog met onduidelijkheid omgeven.

Duidelijk is dat belasting op gas omhoog gaat en die op elektriciteit daalt. Huizenbezitters krijgen een lening met lagere rente om hun huis te verduurzamen. Die lening is niet gekoppeld aan de eigenaar, maar aan het huis, waardoor het interessanter wordt om te investeren.