Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Gesloten liveblog

Teruglezen debat over de dividendbelasting

In de Tweede Kamer vindt vanavond het derde debat over de dividendbelasting plaats. Premier Rutte liet eerder op de dag weten wél op de hoogte te zijn geweest van de deal die de Belastingdienst met Shell sloot. Vorige week ontkende hij dit nog tijdens het Vragenuur. Volg het debat in dit liveblog.

Rutte en Snel ontraden de moties

In een korte toelichting hebben premier Rutte en staatssecretaris Snel alle moties ontraden. Volgende week dinsdag wordt gestemd over de ingediende moties. In een laatste vraag probeerde Klaver nog Snel te overtuigen van een Kamerbrief over een specifieke ruling, het zogenoemde 'dividend access mechanism'. Van deze regeling zou Shell gebruik hebben gemaakt. De fractievoorzitter van GroenLinks wilde weten hoe vaak de Belastingdienst deze regeling gebruikt.

De staatssecretaris moest het antwoord schuldig blijven. "Hier is geen overzicht van, het is geen kwestie van 'hier heb je drie smaken en kies maar'", zo stelde hij. Na de beantwoording beëindigde Kamervoorzitter Khadija Arib het debat over de dividendbelasting.

Meerdere moties ingediend door oppositie

Oppositieleden hebben een aantal moties ingediend over onder meer de "misgelopen 7 miljard euro" aan belastingvoordelen voor Shell, een heroverweging van de dividendbelasting en een oproep tot een parlementaire enquête over belastingafspraken met multinationals.

In de afsluitende speeches hadden de oppositieleden het over een "wanvertoning" en "minachting" voor de bevolking. Het debat is geschorst met vijf minuten.

Wel openheid bij ruling over Starbucks

In het debat gaat het nu over de belastingafspraken met Starbucks. Kamerleden Asscher en Klaver begrijpen niet waarom in 2015 wel informatie werd gegeven over deze ruling en dat nu artikel 67 wordt gebruikt om geen openheid te geven over de belastingafspraak met Shell. Volgens Staatssecretaris Snel heeft dat te maken met de rol van de Europese Commissie en het bedrijf die de informatie openbaarde. De Commissie oordeelde dat de Nederlandse Belastingdienst tussen 2008 en 2014 ten onrechte belastingvoordeel heeft gegeven aan de Amerikaanse koffieketen.

Snel geeft aan dat "destijds voor een andere balans is gekozen, dan we nu kiezen". De staatssecretaris voegt er aan toe dat Nederland het niet eens is met de Commissie en in beroep is gegaan.

In debat wijst Snel op Rekenkamerrapport

In het debat wijst staatssecretaris Snel op eerdere onderzoeken die zijn gedaan naar de rulings in Nederland. Zo deed de Rekenkamer in 2014, op verzoek van de Tweede Kamer, een uitgebreid onderzoek en concludeert onder meer:

"Het fiscale klimaat voor internationaal opererende ondernemingen in Nederland wijkt op het niveau van individuele regelingen op hoofdlijnen niet af van dat van andere vergelijkbare Europese landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Luxemburg. Wel zorgen vooral regelingen die primair gericht zijn op het voorkomen van dubbele belasting ervoor dat ons land een fiscaal gunstig klimaat heeft voor internationaal opererende ondernemingen".

Beantwoording Kamervragen Leijten

Staatssecretaris Snel heeft vanavond in een Kamerbrief ook details vrijgegeven over zijn afspraak met Shell. SP-Kamerlid Renske Leijten had de staatssecretaris hierom gevraagd. Snel schrijft dat hij op 15 maart een ontmoeting had met Marjan van Loon, president-directeur van Shell Nederland. Het olie- en gasbedrijf nam het initiatief voor deze afspraak.

Er is geen gespreksverslag gemaakt van deze meeting, schrijft Snel. "Voor het goed functioneren is [het] noodzakelijk om in vertrouwelijke sfeer van gedachten te wisselen". In algemene zin ging het gesprek over:

"De fiscale beleidsvoornemens van het kabinet zoals verwoord in het regeerakkoord en de impact van internationale ontwikkelingen als de belastingherziening in de Verenigde Staten en de EU-voorstellen voor een grondslagharmonisatie in de vennootschapsbelasting (CCTB en CCCTB)".

Nu staatssecretaris Snel aan het woord

Staatssecretaris Menno Snel is begonnen met zijn beantwoording. Hij weerspreekt het beeld dat belastingafspraken, de zogenoemde rulings, de uitkomst zijn van een onderhandelingsproces. "Dat beeld is foutief". Er is volgens geen Snel geen sprake van illegale staatssteun of belastingkortingen, of cadeautjes aan het bedrijfsleven, zoals eerder Kamerleden opmerkten tijdens het debat.

Na een interruptie van Thieme over de belastingafspraak met Shell, geeft Snel aan dat hij "niet specifiek iets kan vertellen over één specifieke deal bij één bedrijf". Maar in algemene zin "ga ik er vanuit dat alle belastingafspraken zijn gesloten binnen bestaande wet- en regelgeving".

Kamerbrief over artikel 67

Eerder op de avond stuurde staatssecretaris Menno Snel een brief naar de Tweede Kamer over artikel 67. Op de vraag waarom het kabinet geen gegevens verstrekt over Shell, schrijft de staatssecretaris:

"De hoofdregel in de fiscaliteit is geheimhouding. Het belang van parlement op informatie wordt afgewogen tegen het zwaarwegende, algemene belang dat is gediend met de fiscale geheimhoudingsplicht. De inspecteur heeft recht op veel en gevoelige informatie, zowel van particulieren als van bedrijven. Individuele belastingplichtigen moeten er van op aan kunnen dat hun gegevens vertrouwelijk blijven".

Klaver wil meer informatie van Rutte over rulings

Jesse Klaver is zeer ontevreden met de antwoorden van premier Mark Rutte. De fractievoorzitter van GroenLinks wil dat de premier informatie geeft over de belastingafspraken met Shell en Rutte zich niet langer verschuilt achter artikel 67. Rutte weigert dit, omdat dit artikel [uit de algemene wet op rijksbelastingen] de belastingafspraken met een "dergelijk bedrijf" beschermt.

Klaver reageert zeer verbolgen:

"dit is echt nonsens. Als je niet wilt delen met de Kamer, moet u dat zeggen. Artikel 67 verbiedt dit niet. Wees zo beleefd om dit eerlijk toe te geven."

Debat is weer begonnen, Rutte neemt het woord

Premier Rutte neemt voor het eerst vanavond het woord. Hij reageert op de vraag van Lodewijk Asscher of er geen onafhankelijk onderzoek moet worden gedaan naar het afschaffen van het dividendbelasting. "Het academisch debat wordt levendig gevoerd. De wetenschap zit vast niet op de staat te wachten."

Asscher blijft benadrukken dat er weinig wetenschappelijke onderbouwing is.

Twitter avatar LodewijkA Lodewijk Asscher Er is een wetenschappelijke studie gevonden, uit 1984... #dividendbelastingdebat 👇👏 https://t.co/tHaBrzp5Jx

Eerste termijn is afgerond, debat is geschorst

Het debat is geschorst tot 23.30 uur.

ChristenUnie blijft enthousiast over regeerakkoord

Ook de ChristenUnie lijkt niet onomwonden enthousiast over het afschaffen van de dividendbelasting. Eppo Bruins van de ChristenUnie zegt: "De details worden niet openbaar gemaakt en dat is onbevredigend." Maar hij benadrukt enthousiast te zijn over het regeerakkoord. "De ChristenUnie staat voor haar handtekening onder het regeerakkoord en daar blijven we bij."

De vergelijking die Bruins tijdens een eerder debat maakte tussen de maatregel en "het doorslikken van een meloen" komt al de hele avond terug.

Twitter avatar B_Rijlaarsdam Barbara Rijlaarsdam Ik vrees dat @eppobruins tot in de eeuwigheid geassocieerd wordt met een meloen #dividendbelasting
Twitter avatar tomjanmeeus Tom-Jan Meeus Deze nomineer ik als citaat vd dag: ‘Een meloen is een meloen.’ @eppobruins (CU) #dividendbelasting #meloen

D66: 'wij waren hier geen voorstander van'

"Wij waren hier geen voorstander van," zegt Steven van Weyenberg van D66 over de maatregel. Asscher vraagt of het niet tijd is om de beslissing te heroverwegen. Van Weyenberg reageert: "Als je afspraken maakt, maak je ook altijd afspraken waar je niet erg enthousiast over bent. Ik sta wel voor mijn afspraken."

Ook gebruikt hij hetzelfde argument als de VVD: het verbeteren van het vestigingsklimaat. Hij bedrukt ook dat de afschaffing van de dividendbelasting onderdeel is van een "pakket van maatregelen".

Twitter avatar B_Rijlaarsdam Barbara Rijlaarsdam D66’er @svanweyenberg herhaalt wel héél vaak dat het afschaffen van de #dividendbelasting volgens zijn partij “niet fijn” was en dat D66 “niet overtuigd” was van nut en noodzaak. Lees hier wat ik daar eerder vandaag over schreef: https://t.co/7OJa6gSFSb via @nrc

Omtzigt van het CDA stelt vooral technische vragen

Nu is Pieter Omtzigt van het CDA aan het woord, de tweede coalitiepartij van de avond. Hij komt tot de "bijzonder constatering dat iedereen van alles mag schrijven maar dat de staatssecretaris geen weerwoord mag geven". Hij stelt vooral technische vragen aan de staatssecretaris over de afspraken die de Belastingdienst maakt met individuele bedrijven.

Twitter avatar B_Rijlaarsdam Barbara Rijlaarsdam CDA’er Omtzigt wil het graag over de inhoud hebben. Hij gebruikt opvallend vaak het woord ‘ruling’. Dat was nog amper voorbijgekomen #dividendbelasting

SP tegen de VVD: 'was u er maar voor de banen'

De VVD en SP debatteren over het belang voor Nederlandse bedrijven bij het afschaffen van de dividendbelasting. Marijnissen van de SP zegt tegen Lodders: "Wanneer gaat de VVD tot inkeer komen?" Lodders: "Het gaat om banen, het gaat om mensen die afhankelijk zijn van die bedrijven." Marijnissen reageert: "Was de VVD er maar voor het MKB, dan zou u die zeven miljard euro niet besteden aan het afschaffen van de dividendbelasting."

Ook benadrukt Lodders blij te zijn dat de Belastingdienst bedrijven "pro-actief duidelijkheid biedt". Ze zegt dat het afschaffen van de dividendbelasting slechts één maatregel is in een pakket van maatregelen om het vestigingsklimaat van Nederland te verbeteren.

VVD: vestigingsklimaat is van belang

Met de VVD is voor het eerst vanavond een van de coalitiepartijen aan het woord. De partij noemt het vestigingsklimaat als een van de redenen om de dividendbelasting af te schaffen.

Oppositieleden vallen VVD-Kamerlid Helma Lodders al snel in de rede. Zo vraagt Asscher om een verzoek om wetenschappelijke onderbouwing van dit argument. "Het gaat de VVD om het aantrekkelijk maken en houden van het vestigingsklimaat. De afschaffing van de dividendbelasting is een van de maatregelen." Ook na een vraag van Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren blijft de VVD herhalen dat de maatregel is genomen om het vestigingsklimaat van Nederland te behouden.

"De onderste steen moet boven komen. We moeten erachter komen of de overheid haar geld goed besteedt," zegt Jesse Klaver. Hij vraagt de VVD om mee te stemmen voor een parlementair onderzoek. VVD-Kamerlid Lodders zegt genoeg te hebben gehoord tijdens de besloten bijeenkomst vanmiddag. Ze steunt een parlementair onderzoek niet.

Azarkan: afschaffen dividendbelasting slecht idee

Farid Azarkan van Denk noemt het afschaffen van de dividendbelasting "een slecht idee". Ook zegt hij dat de Kamer in feite een "achterhoedegevecht" voert. "Shell ontduikt al sinds 2005 de belasting, met toestemming van onze Belastingdienst."

Van der Staaij 'wil het over de inhoud hebben'

"Ik heb wel zin in een stevig debat over de afschaffing van de dividendbelasting," zegt Kees van der Staaij. Volgens de SGP-leider ging het de afgelopen weken teveel over alle "ruis" en te weinig over de inhoud. Van der Staaij vindt het in tegenstelling tot de vorige partijen terecht dat de informatie over de deal niet volledig openbaar wordt gemaakt.

Twitter avatar tomjanmeeus Tom-Jan Meeus SGP’er @keesvdstaaij snakt naar een ‘heel ouderwets’ debat over de inhoud. ‘Ik vraag me bijna af, minister-president, waarom geeft u de oppositie zoveel cadeautjes?’ #Dividentbelasting

Ook Thieme roept op tot openheid

Marianne Thieme sluit zich aan bij de vorige sprekers en roept op tot openheid. "We hebben geen flauw idee wat voor geheime deals nog meer zijn gesloten." Ze zegt: "Shell voelt zich too big to pay en het kabinet gaat daar in mee."

Ze noemt de briefing van vanmiddag "achterkamertjespolitiek" en bedankte voor het bijwonen van de technische briefing.

Motie van wantrouwen met grote meerderheid verworpen

De motie van wantrouwen van Wilders is met een grote meerderheid verworpen. Voor de motie stemden 37 Kamerleden, tegen de motie 104 Kamerleden.

Twitter avatar B_Rijlaarsdam Barbara Rijlaarsdam Rutte heeft (eerste?) motie van wantrouwen overleefd (37 voor, 104 tegen). En weer door #dividendbelasting

Voorafgaand aan de stemming gaf Marijnissen een stemverklaring. Vanmiddag is ze ingelicht door de regering over de deal. De informatie moet vertrouwelijk blijven. Volgens Marijnissen was de informatie niet "geheim" maar wel "explosief". Daarom steunt ze de motie van Wilders.

Azarkan van Denk liet weten eerst de rest van het debat af te wachten en daarom de motie niet te steunen.

Wilders diende een motie van wantrouwen in. Foto Bart Maat/ANP

Motie van wantrouwen, debat 10 minuten geschorst

Het debat wordt 10 minuten geschorst nadat Wilders een motie van wantrouwen heeft ingediend. Daarna wordt er hoofdelijk gestemd.

Twitter avatar tomjanmeeus Tom-Jan Meeus Alle fracties gunnen Wilders een motie van wantrouwen, ook de coalitiefracties, dus dan weten we het wel. Over tien minuten hoofdelijke stemming. Rituelen #dividendbelasting

Wilders wil motie van wantrouwen indienen

De deal tussen Shell en de Belastingdienst was "niet het landsbelang maar het belang van de coalitiepartijen", zegt Wilders die tijdens zijn spreektijd vooral "de gewone Nederlander" aanhaalt. "Wegwezen, wegwezen," zegt hij tegen Rutte. Hij wil onmiddellijk een motie van wantrouwen indienen. De andere partijen verzetten zich niet tegen het voorstel. Het wordt een hoofdelijke stemming.

Klaver noemt het een democratisch vraagstuk

Klaver neemt het de regering kwalijk dat de Kamer nooit "meer dan strikt noodzakelijk" wordt geïnformeerd. Klaver richt zich tot de staatssecretaris: "Ga ons niet vertellen dat u de mogelijkheid niet heeft om het te delen. Dat mag u wel, u wil het niet delen."

Klaver noemt het een democratisch vraagstuk: "Hoe kan het dat één bedrijf zoveel macht heeft. Dat past niet in een democratie." Hij sluit zich aan bij de vorige sprekers. Ook hij eist meer openheid.

Asscher aan Rutte: doe het niet

Lodewijk Asscher begint zijn pleidooi met de vraag waarom de dividend moest worden afgeschaft. Hij vraagt aan Rutte: "Bent u bereid onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek te laten doen?" De deal met de Belastingdienst noemt hij staatssteun en hij vraagt of de afspraak is voorgelegd in Europa. "We zijn in Nederland streng op de belastingmoraal. Waarom geldt dat niet voor twee bedrijven?" Ook hij roept Rutte op om de afschaffing te stoppen.

Twitter avatar tomjanmeeus Tom-Jan Meeus Het kabinet Shell I, zegt @LodewijkA. Als zo'n term gemunt wordt moet je als coalitie even oppassen #dividendbelasting

Marijnissen: 'aanfluiting'

Marijnissen noemt het "een regelrechte aanfluiting" en herhaalt haar verzoek om openheid. Ze haalt de motie van afkeuring in april in herinnering en noemt het een 'dividend-soap'. "Al die tijd vroegen wij om opheldering terwijl bleek dat de dividendbelasting in het geheim al was afgeschaft", zei ze refererend naar de deal tussen de Belastingdienst en Shell. Marijnissen roept tot slot op te stoppen met het afschaffing van de dividendbelasting.

Stemming verworpen

Het ordevoorstel is verworpen. Er was te weinig steun.

Marijnissen eist openheid , debat geschorst tot stemming

De oppositie neemt geen genoegen met het antwoord van de staatssecretaris. Lilian Marijnissen verzoekt om te stemmen "over openheid van zaken over alle informatie die er is aangaande de deal met Shell waar Trouw over heeft gepubliceerd". Het debat wordt tot de stemming geschorst. De Tweede Kamer stroomt ondertussen vol met Kamerleden.

Staatssecretaris Snel: vertrouwelijke briefing komt tegemoet aan de eis van oppositie

Staatssecretaris Snel reageert op het verzoek van de oppositie om de afspraak met Shell openbaar te maken. Hij stelt voor een technische briefing in te lassen waar het parlement wordt in vertrouwen geïnformeerd maar Shell niet wordt gedwongen zijn belastinggegevens openbaar te maken.

Marijnissen en Asscher vragen om openheid

Lilian Marijnissen vraagt de premier om openheid over de deal. Ze maakt bezwaar tegen de brief van Rutte om de kamer deels vertrouwelijk te informeren. "Als wij vragen om openheid, vragen wij om openheid', zegt ze. "En dat kan nu alsnog niet."

Asscher sluit zich hierbij aan. Een "hele rare brief", noemt hij de brief van Rutte. "Het raakt aan de belediging van het parlement".

Oppositie opent straks het debat

SP-leider Lilian Marijnissen begint straks het debat, gevolgd door Asscher van de PvdA. Politiek redacteur van NRC Philip de Witt Wijnen is aanwezig bij het debat en deelt de sprekerslijst van vanavond.

Twitter avatar PhilipDeWW Philip de WittWijnen Bij de wedstrijd die straks in Den Haag begint, staan @sybrandbuma, @APechtold en @gertjansegers niet in de basis. #dividendbelasting Volg ons liveblog op https://t.co/KlC0W84fen https://t.co/doX6GvFOse

Debat begint rond 19.45 uur

Naast premier Rutte is ook staatssecretaris Menno Snel van Financiën aanwezig. Op dat ministerie werd gisteravond het stuk uit 2014 aan Rutte gevonden over "de structuur van een onderneming". Het debat gaat rond 19.45 uur van start.

Volg het debat over de dividendbelasting

Premier Mark Rutte moet zich vanavond in de Kamer opnieuw verantwoorden voor de dividendbelasting. Eind april overleefde hij al een motie van afkeuring, vanavond wil de Kamer alles weten over de deal tussen de Belastingdienst en Shell en in hoeverre Rutte hiervan op de hoogte was. Trouw onthulde dat de oliemaatschappij jarenlang de dividendbelasting kon ontwijken met goedkeuring van de Belastingdienst.

Rutte ontkende vorige week nog tijdens het Vragenuur op de hoogte te zijn geweest van de afspraak tussen Shell en de Belastingdienst maar moest daar vandaag op terugkomen. Hij liet weten "voorbarig" te hebben gereageerd. Rutte schrijft dat op het ministerie van Financiën maandagavond een stuk werd aangetroffen uit 2014 dat gericht was aan hem. Hierin wordt verder ingegaan "op de structuur van een onderneming". Rutte noemt in de brief niet om welk bedrijf het gaat, maar het is aannemelijk dat het om Shell gaat.

Lees ook het nieuws: Rutte wist wél van belastingdeal met Shell

De oppositie reageerde kritisch. PvdA-leider Lodewijk Asscher zei dat het debat hiermee "ook over het vertrouwen in de politiek gaat". Fractievoorzitter van GroenLinks Jesse Klaver noemt het optreden van de premier "oerstom" maar benadrukt dat het nu weer over de inhoud moet gaan. Hij wil vooral weten wat er met Shell besproken is en welke rol Rutte speelde.

De coalitiepartijen lijken zich weinig zorgen te maken. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zei dat hij zich de fout wel kon voorstellen omdat er tijdens het Vragenuur veel vragen worden gesteld. "Dan kun je je wel eens vergissen."