SP: Geef rechtbanken eigen budget
De rechtspraak moet niet langer afhankelijk zijn van het huishoudboekje van de minister van veiligheid en justitie, vindt SP-Kamerlid Michiel van Nispen. Hij dient vandaag een initiatiefwetsvoorstel in om te regelen dat de rechterlijke macht een aparte begroting krijgt. Dit moet voorkomen dat het budget voor de rechtspraak mee-ademt met de hoeveelheid geld die de minister in kas heeft.
Van Nispen vindt dat de scheiding der machten nu niet zuiver is geregeld. De financiering van de rechtspraak maakt deel uit van de begroting van Veiligheid en Justitie terwijl colleges als de Raad van State, Nationale Ombudsman en Algemene Rekenkamer wel een zelfstandige begroting hebben. De rechtspraak lijkt zo meer op een uitvoeringsorganisatie van het ministerie dan op een zelfstandige macht, vindt de SP'er.
Die verstrengelde financiering leidt er volgens Van Nispen toe dat het budget voor de rechtspraak een politieke afweging wordt. In de wet staat dat de jaarbedragen tot stand moeten komen op basis van een 'objectieve meting van de werklast bij de gerechten'.
Maar, vraagt Van Nispen zich af, hoe objectief kijkt een minister naar dit geldbedrag als hem te verstaan is gegeven dat hij flink moet snoeien? Of als het kabinet veel geld vrij wil maken voor de problemen bij de politie of antiterreurbeleid?
Noodweerbestendig
"Er moet dan geen discussie kunnen ontstaan over het budget voor rechters, want de rechtspraak is een onafhankelijke macht", aldus Van Nispen. De SP'er weet zich gesteund door de Raad voor de Rechtspraak, die namens de gerechten met het ministerie over de begroting onderhandelt. Voorzitter Frits Bakker zei recent dat 'het huishoudboekje van de minister leidend is bij de prijsonderhandelingen'. De Algemene Rekenkamer concludeerde eerder dit jaar dat de middelen op het ministerie het budget voor de rechtspraak bepalen.
Van Nispen was in september al dicht bij een meerderheid voor zijn voorstel. Hij kreeg de namen van D66, ChristenUnie, GroenLinks, SGP en de Partij voor de Dieren onder zijn amendement en had ook PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt aan zijn kant staan. De scheiding der machten moet 'noodweerbestendig' zijn, zei Recourt.
Als voorbeeld van zwaar weer noemde hij een PVV-minister op justitie die het mes in de financiering van de rechtspraak wil zetten. Recourt kreeg zijn fractie na druk uit het kabinet echter niet mee, waardoor de Kamermeerderheid wegviel.
Er moet dan geen discussie kunnen ontstaan over het budget voor rechters, want de rechtspraak is een onafhankelijke macht.
Nog steeds prijsafspraken
Het kabinet zei geen 'noodzaak' te zien voor een aparte begroting, omdat het in de praktijk niet meer dan een symbool zou zijn. Het zou de bijzondere positie van de rechtspraak weliswaar benadrukken, maar financieel weinig veranderen: kabinet en rechtspraak moeten dan nog steeds prijsafspraken maken over de kosten van een rechtszaak.
Ook zijn bezuinigingen er niet door van tafel; het parlement heeft daar het laatste woord in. De rechtspraak kan zich hooguit 'koppiger' opstellen, vreesde minister Jeroen Dijsselbloem van financiën.
Geïnspireerd door minister Ard van der Steur van veiligheid en justitie die eerst advies wilde inwinnen, heeft Van Nispen zijn ideeën nu omgezet in een initiatiefwetsvoorstel. Dat legt hij voor aan de Raad van State, Hoge Raad en Raad voor de Rechtspraak. Of de PvdA het plan in tweede instantie wel zal steunen, kan Recourt nog niet zeggen. Hij gaat eerst het wetsvoorstel van Van Nispen bestuderen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
