RTL Nieuws RTL.nl

Let op, binnenkort verhuist RTL Nieuws naar RTL.nl

Al onze nieuwsberichten en video’s vind je straks op RTL.nl.

Neem alvast een kijkje

Ga naar de inhoud
Gezin

Opvoeden in prestatiemaatschappij: leer je kind omgaan met sociale druk

Studenten ervaren steeds meer druk, door bindende studieadviezen en leningen. Beeld © ANP

Er wordt steeds meer druk op jongeren gelegd. School, studie en social media staan in het teken van presteren en voldoen aan het ideale plaatje. "Het is zien en gezien worden en dat brengt druk met zich mee."

Steeds meer studenten komen bij hun studieadviseur met complexere en ernstigere klachten, blijkt uit de vanochtend verschenen Volksgezondheid Toekomst Verkenning van het RIVM. Onder middelbare scholieren wordt hoge prestatiedruk en stress ervaren. En het ideaalbeeld van het perfecte leven op bijvoorbeeld Instagram zorgt ervoor dat ook sociale media tot psychische klachten kunnen leiden.

Gierend uit de bocht

Opvoedcoach Rosanne van der Laarse komt het inderdaad steeds meer tegen in haar praktijk: jongeren die een schijnleven hebben naast hun eigen leven, op social media. "Het is zien en gezien worden en dat brengt druk met zich mee." Daarnaast, zegt ze, verwachten ouders steeds meer van hun kinderen. "Het gaat steeds meer om toetsen goed maken, om presteren."

Terwijl het er volgens Van der Laarse eigenlijk om gaat dat je op je 16e je kont tegen de krib gooit. "Dat hoort erbij. Als tiener is je belangrijkste leerdoel: losmaken. Doordat er zoveel druk op tieners ligt, qua presteren en social media, komt er van dat losmaken soms weinig terecht of vliegt het juist gierend uit de bocht."

Clownesk gedrag

Ook psycholoog en onderwijskundige Bert Wienen herkent het beeld dat het RIVM schetst. "De druk om perfect te zijn en jezelf perfect af te beelden is overal om ons heen. Helemaal voor jongeren die dagelijks te maken hebben met social media en opgroeien met het idee dat ze hun eigen 'merk' zijn." Kinderen groeien bovendien op in een tijd waarin ze er alleen toe doen als ze voldoen als ze presteren, knap zijn en voldoen aan de norm, zegt hij. "Het liefst nog iets daarboven."

Een kind of jongere die de druk niet aan kan, krijgt daar in eerste instantie lichamelijk last van, zegt hij. Hoofdpijn, misselijkheid, zweten. Dat slaat door in het gedrag, bijvoorbeeld zich heel clownesk gedragen of juist heel teruggetrokken. De volgende stap is dat het kind gaat piekeren en dat het slaapproblemen krijgt. Vervolgens is de laatste stap een soort teruggetrokken status: het kind komt niet meer uit bed of verliest zich in games. Wienen: "Dat noemen we dan depressies."

Door je fouten leer je

Om ervoor te zorgen dat je kind op een gezonde manier met druk omgaat, is het belangrijk dat je je kind al vroeg bij de hand neemt, zegt opvoedcoach Van der Laarse. "Kijk goed samen hoe je goed met social media omgaat. Geef zelf het goede voorbeeld door niet constant op je mobieltje te zitten. Je kunt ze social media niet onthouden, je kunt ze wel leren dat het niet het belangrijkste is in het leven."

Hetzelfde geldt volgens haar voor de prestatiedruk die ouders hun kinderen opleggen. "Leer je kinderen dat ze op hun bek mogen gaan. Het hoeft allemaal niet perfect. De maatschappij is erop ingericht dat we zo min mogelijk fouten maken, maar dat kan niet. Juist door je fouten leer je."

Prestatiedruk bij studenten zorgt voor burn-outs

Een kwart van de studenten heeft last van burn-outklachten.

Tips van kinderpsycholoog Tischa Neve

Wat kun je doen in de aanloop naar de middelbare school en de studietijd? "De lat ligt hoger dan vroeger", zegt kinderpsycholoog Tischa Neve. "Als je niet uitkijkt, trek je je kind al over zijn grenzen voordat het naar de brugklas gaat." Ze heeft de volgende tips:

  • Neem je kind zoals het is. Leg de lat niet te hoog qua school en sport. "Voor je het weet traint hij drie keer per week hockey en moet hij daar alles voor laten. Jaag 'm niet over de top."
  • Bespreek met je tiener wat hem of haar te wachten staat, bijvoorbeeld dat ze zullen moeten lenen voor een studie, of dat een huis kopen lastig financieel lastig kan zijn. "Veel mensen weten niet goed wat ze te wachten staat."
  • Voed ze niet te beschermend op, neem ze niet alles uit handen. "Alles voor ze willen oplossen, is niet handig. Dat is een lastige weg; het helpt als je daar een positieve mindset bij hebt en ze leert doorzetten."
  • Besef dat teleurstellingen en pittige momenten ook bij het leven horen. "Leer ze hoe ze ermee om moeten gaan als ze toch niet in de selectie komen voor hun sport. Laat ze zien dat er verschillende kanten aan een keuze zitten. Geef ze die verantwoordelijkheid mee."
  • Houd contact met je kind. "Neem je momenten voor je puber. Zorg dat je geïnteresseerd blijft en een luisterend oor hebt. Niet te bemoeiallerig en vooral niet te snel oordelen."

Meer op rtlnieuws.nl: