Lesrooster 2.0: extra hulp bij wiskunde of cursus breien

Eerlijk? Hij zag er als een berg tegenop om ineens zeventig minuten lang van eenzelfde docent les te hebben. De 16-jarige Luuk Bruinink zat als brugpieper op een havo met een traditioneel vijftigminutenrooster. Maar Luuk bleek meer in zijn mars te hebben en mocht naar het vwo.

Zijn oog viel op het Montessori College. Pas na zijn inschrijving ontdekte hij dat de lesuren daar zeventig minuten duren. ,,Ik vond dat wel erg lang. Maar het is toch wel fijn. Nu krijgen we eerst uitleg en hebben we daarna nog tijd om in de les te oefenen met opdrachten,’’ zegt Luuk, die inmiddels in 4vwo zit. En nee, zo’n vijftigminutenrooster zou hem nu niet meer trekken. ,,Als je 8 lesuren had, leek het alsof de dag enorm lang duurde.’’

De Nijmeegse middelbare school is flink in beweging. Hoewel de traditionele lessen daar al lang geleden zijn verdwenen, staan er de nodige veranderingen op stapel. Terwijl de leerlingen op het vmbo nu lessen van zestig minuten hebben, zijn die op havo en vwo zeventig minuten. Schooljaar 2019-20 moeten alle leerlingen lessen van een uur volgen. Het voordeel: dan krijgen de leerlingen een uitgebreide keuze aan cursussen, zogenoemde keuzeuren.

Nu hebben vmbo’ers die één uur in de week. De kinderen kunnen echt van alles kiezen: breien, tekenen, een sportles, familiespellen spelen. ,,Die les moet vooral leuk zijn, zodat de leerlingen meer zin krijgen in school,’’ verklaart Stephan Haukes, schoolleider op de vmbo-afdeling. Voor havo/vwo-leerlingen is dat keuzeuur er nog niet. De roosters van de twee schoolgebouwen zijn simpelweg niet in elkaar te schuiven. Als havo en vwo ook lessen van zestig minuten krijgen, kunnen alle leerlingen meedoen. Haukes: ,,Er is een tendens gaande dat leerlingen meer autonomie moeten krijgen over hun leerroute. Dat scholen meer naar buiten gaan met de scholieren en meer de buitenwereld de school binnenhalen.’’

Haukes: ,,Als straks havo en vwo ook meedoen, mengt echt iedereen met elkaar. Goed in het kader van burgerschap.’’

Nu hebben havo en vwo nog keuzewerkuren. Elke dag veertig minuten. Vooraf kunnen ze zich inschrijven voor vakken waaraan ze die tijd willen werken. ,,Als ze bijvoorbeeld een proefwerk Engels hebben en nog even willen oefenen, kunnen ze naar die docent gaan. Of als ze iets van wiskunde lastig vinden, kiezen ze de les van die docent,’’ legt Haukes uit.

Toch is het Montessori College nog lang niet klaar. Volgend jaar start een klas met Agora-onderwijs. Die groep gaat zonder lesrooster werken, net als op een soortgelijke school in Roermond. Docenten geven geen vakken meer, maar worden coaches die de leerlingen met vragen en feedback richting het examen gaan helpen. Zo kunnen de scholieren alles leren wat hen interesseert en is de hoop dat ze een hoge motivatie hebben. ,,We beginnen met één klas, maar denken dat het zich als een olievlek in onze school gaat verspreiden. Daar gaan we volledig werken vanuit de leervraag van een kind,’’ aldus Haukes.

Want waarom drie uur per week Engels volgen als één eigenlijk genoeg is? En waarom maar twee uur wiskunde als er drie nodig zijn? Haukes: ,,We zitten nu de helft van de tijd oefeningen met de leerlingen te doen die de uitgever heeft bedacht. Ik denk dat we met de helft minder uren kunnen.’’