Negeer alles dat niet in je straatje past

Het debat over de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers zit muurvast, zo bleek de afgelopen dagen weer eens.

Een korte samenvatting: het nieuwe, linkse, college van Amsterdam wil een 24 uursopvang opzetten voor asielzoekers die niet in Nederland mogen blijven, het kabinet dreigt deze plannen te blokkeren.

Inmiddels wordt zoveel geroepen en met feiten gerommeld, dat het goed is wat zaken op een rij te zetten.

Deze week kwam onderzoek naar buiten waaruit blijkt dat Nederland er niet in slaagt uitgeprocedeerde asielzoekers terug te sturen naar het EU-land dat zij als eerste aandeden. Een vluchteling die via Griekenland Europa bereikt en doorreist naar Nederland, zou weer terug moeten naar Griekenland. Althans, zo luiden de afspraken.

In de praktijk slaagt nog geen 15 procent van de pogingen om vluchtelingen terug te sturen naar het land van aankomst. Ook lukt het Nederland amper om uitgeprocedeerde asielzoekers terug te sturen naar hun moederland, ook al is dat veilig. De landen werken niet mee, de uitgeprocedeerden evenmin.

De landelijke overheid, die gaat over het uitzettingsbeleid staat machteloos, met als gevolg dat het probleem op het bordje terechtkomt van gemeenten, die deze mensen moeten opvangen.

In Amsterdam is dit probleem het meest zichtbaar door de uitgeprocedeerden van We Are Here, die krakend door de stad gaan en nu in Amstelveen zitten.

In dit licht is het niet onredelijk, zou je zeggen, als de landelijke overheid de gemeenten hierbij helpt. Maar dat is niet het geval. Voormalig staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD) slaagde er niet in opvang te regelen.

In het regeerakkoord staat het voornemen om acht opvanglocaties voor uitgeprocedeerden te openen. Sindsdien is er niets meer vernomen. De gemeenten moeten het zelf uitzoeken.

Het nieuwe college van GroenLinks, D66, PvdA en SP heeft plannen voor een opvang waarin zo'n 500 uitgeprocedeerden, die in Amsterdam verblijven, dag en nacht terechtkunnen en begeleiding krijgen.

In Groningen gebeurt dit al en daar zijn ze positief.

Deze plannen zijn in korte tijd inzet geworden van hoogoplopend debat in de Amsterdamse gemeenteraad, in de Tweede Kamer en tussen het college van b. en w. en het kabinet. Het parlement nam zelfs een motie aan om zo'n opvang te blokkeren en ook staatssecretaris Mark Harbers (VVD) liet woensdag nog weten bezorgd te zijn over de plannen.

Waarmee hij voorbijging aan een onderzoek dat nota bene zijn eigen ministerie twee dagen eerder naar buiten bracht en waaruit bleek dat 24 uursopvang uitgeprocedeerden juist beweegt om terug te keren naar hun land, precies wat Harbers graag wil.

Zo gaat dat in dit debat. Als er een rapport uitkomt ten faveure van 24 uursopvang, dan zwijgt rechts daarover: past niet in het straatje. Als We Are Here schreeuwend en dreigend een bewoond pand probeert te kraken, zwijgt links: past niet in het straatje.

Het debat over de opvang is verzand in een loopgravenoorlog tussen links en rechts, waarbij partijen selectief met feiten omgaan en per se hun gelijk willen halen.

Misschien is 24 uursopvang een goed idee, misschien niet. Misschien zijn de opvangplannen van het kabinet beter, misschien niet. Maar, doe iets! Laat onderzoek doen en lees die rapporten dan ook, ga eens kijken in Groningen, sta open voor ideeën, verifieer aannames. En vooral: kom uit die loopgraven.

Politiek verslaggevers Michiel Couzy en Ruben Koops belichten beurtelings op zaterdag in 'Republiek Amsterdam' een politiek onderwerp uit de stad.

Reageren? m.couzy@parool.nl