Veel Nederlandse Europarlementariërs willen in Brussel blijven

Met zeker vijftien parlementsleden die willen doorgaan, vijf die vertrekken en zes van wie het nog onbekend is, lijken er maar weinig nieuwe gezichten naar Brussel en Straatsburg te gaan, maar dat kan nog veranderen. Door de brexit komen er immers 73 Britse zetels vrij, en drie daarvan gaan naar Nederland. Nog eens 24 worden verdeeld over andere lidstaten, de resterende 46 worden niet opgevuld, waardoor het parlement als geheel afslankt van 751 naar 705 zetels.

Van de Nederlandse delegatieleiders zetten alleen Dennis de Jong (SP) en Bas Belder (SGP) er een punt achter. ,,Tien jaar is lang genoeg, meer moet je niet willen”, aldus De Jong. Hij vindt Brussel ‘te veel een bubbel’ om er langer te blijven, al had zijn partijbestuur  dat naar zijn zeggen wel gewild. ,,Dat is al gauw als je geen ongelukken maakt.''

Belder (71) zit volgend jaar bij zijn afscheid zelfs al twintig jaar in de Brusselse bubbel. ,,Ik wilde de vorige keer al weg, maar toen drong het partijbestuur aan om te blijven. Voorheen was ik journalist, ik zou graag weer gaan schrijven.”

Alle anderen – van CDA, PvdA, D66, VVD, PVV, GroenLinks, ChristenUnie en Partij voor de Dieren - zijn beschikbaar voor een nieuw mandaat. Van hen is Peter van Dalen (ChristenUnie) het verst. Hij is ook vice-fractieleider van de conservatieve fractie, die volgend jaar door het vertrek van de Britten flink wordt uitgedund. Zijn partij wees hem afgelopen zaterdag in Lunteren opnieuw aan als lijsttrekker. Alle anderen moeten nog door de partijmolen, die bij de meesten na het zomerreces begint te draaien, en moeten zelfs hun formele kandidatuur nog indienen. Dus of ze ook daadwerkelijk terug mógen keren, dat is nog de vraag.

D66-leider in Europa Sophie in ’t Veld, parlementslid sinds 2004 en plaatsvervangend fractieleider van de liberalen, onder Guy Verhofstadt, maakt haar kandidatuur komend weekend officieel bekend, nadat zij in haar nieuwjaarsboodschap – rijkelijk vroeg dus – al had gemeld dat zij opnieuw beschikbaar is.

De vorige keer had In 't Veld een tegenkandidate in de persoon van Marietje Schaake, maar die twijfelt nog of ze überhaupt wil blijven.

Paul Tang (PvdA) maakte zijn beschikbaarheid op 23 mei wereldkundig, en zette die meteen stevig aan: ,,Tegenover het Amerika van Trump, het Rusland van Poetin, het China van Xi, moet Europa zich inzetten voor een wereldorde waarin niet het recht van de sterkste geldt (…) Vanuit die diepe overtuiging wil ik door.”

Bas Eickhout (GroenLinks) volgde zes dagen later via een dubbelinterview met partijleider Jesse Klaver in NRC. ,,Geen vrouw dus als nieuwe Europese lijsttrekker van GroenLinks?”, aldus de krant, die nu eenmaal bekend staat om zijn degelijkheid. Eickhout: ,,Daar kan ik alleen maar op zeggen: ik ben een man en dat blijf ik.”

Naast deze vier tekent ook Hans van Baalen (VVD) graag bij: ,,Als het aan de partij en aan mij ligt, blijf ik. Maar het moet nog wel door de familiedemocratie, en die is ook belangrijk. Ik ben straks tien jaar van huis en daar komen dan vijf jaar bij. Het is terecht dat mijn vrouw en zoon van 12 daarover ook hun zegje mogen doen.”

Ook Anja Hazekamp van de Partij voor de Dieren gaat opnieuw voor het lijsttrekkerschap, ‘deze keer dan liefst wel met twee zetels extra’. Hazekamp zit nu alleen, maar heeft politiek onderdak gevonden bij de radicaal-linkse GUE-fractie, waartoe ook de SP behoort.

PVV-leider Marcel de Graaff tenslotte meldt ons schriftelijk zijn beschikbaarheid voor het lijsttrekkerschap. En hij voegt eraan toe: ,,Na al het gerommel in de vorige fractie hebben we - ondanks de zware klap van het verlies van onze vriend Hans Jansen - een succesvol team, dat ik graag nogmaals vijf jaar zie vechten voor de belangen van onze kiezers."

Buiten de kring van delegatieleiders is de animo om op te stappen ook al niet groot. Enkel Gerben Jan Gerbrandy (D66, na twee perioden), Lambert van Nistelrooij (CDA, na drie) en Wim van de Camp (eveneens CDA, na twee) hebben hun vertrek al aangekondigd. Van hen is Van de Camp het langstzittende parlementslid, als je zijn 23 jaar in de Tweede Kamer (van 1986 tot 2009) erbij telt.

Wel beschikbaar om door te gaan, zo melden ze zelf, zijn Jan Huitema en Caroline Nagtegaal (VVD), Matthijs van Miltenburg (D66), Jeroen Lenaers, Annie Schreijer-Pierik (beiden CDA) en Kati Piri (PvdA). Alle zes zitten pas in hun eerste mandaat, Nagtegaal zelfs pas sinds november vorig jaar. Toen volgde zij Cora van Nieuwenhuizen op, die minister werd. ,,Anderhalf jaar is te kort om heel veel te willen doen. Ik ben zeer gemotiveerd om door te gaan”, zegt ze, en dat geldt voor alle zes. Van Miltenburg: ,,Hoe langer je hier zit, hoe meer je te zeggen krijgt. Dat maakt een tweede periode alleen maar leuker.”

Bij de PVV is het beeld, buiten De Graaff, nog wat troebel. Een deel overweegt kandidaatstelling, een ander deel heeft de knoop doorgehakt en stelt zich opnieuw beschikbaar, zo laat de delegatievoorlichter op gezag van De Graaff weten. Bij de twijfelaars zit Auke Zijlstra: ,,Ik heb daar nog geen seconde over nagedacht. En ik maak me er nog minder zorgen over, want in mijn twaalf jaar bij de PVV heb ik altijd wel ergens op een lijst gestaan.”

Anderen die nog nadenken zijn de al genoemde Marietje Schaake, maar ook Judith Sargentini (GroenLinks), Agnes Jongerius (PvdA, altijd bereikbaar, maar bij vragen hierover snel een lift of gang in schietend) en Anne-Marie Mineur (SP). ,,Ik ben - vooral om privéredenen - er met mezelf nog niet uit of ik nog eens vijf jaar zo veel tijd en energie in Europa wil stoppen. Ik denk nog na. Dat Dennis ook al opstapt, is zeker een overweging, maar aan de andere kant: we zijn hier omringd door een heel ervaren team. De partij hangt niet enkel van mij af.”