Het bed-bad-brooddebat wordt te veel gevoerd vanuit de politieke schuttersputjes

Nog steeds wordt het het bed-bad-brooddebat te veel gevoerd vanuit de politieke schuttersputjes.

Het bed-bad-brooddebat is een treffend voorbeeld van de ongerichtheid die de Haagse politiek soms in de greep heeft. Het is alweer tweeënhalf jaar geleden sinds de kwestie het tweede kabinet-Rutte even aan de rand van de afgrond bracht. VVD en PvdA maakten er een principezaak van, terwijl het praktische probleem vrij overzichtelijk is. Het gaat om hooguit enkele duizenden personen die de overheid om onderdak en eerste levensbehoeften vragen. Veel gemeenten begonnen ermee om te voorkomen dat mensen op straat zwerven. De VVD echter vreesde een wildgroei en wilde een dam opwerpen.

Het moeizaam bereikte politieke compromis: de overheid biedt onderdak en eerste levensbehoeften, ook aan wie definitief te horen heeft gekregen dat hij het land dient te verlaten. Daar staat één voorwaarde tegenover: wie om opvang vraagt, moet ‘oprecht en aantoonbaar’ bereid zijn mee te werken aan terugkeer. Het mooie is: zo hebben vrijwel alle fracties in de Tweede Kamer het inmiddels in hun verkiezingsprogramma staan.

Helaas betekent dit niet dat het inmiddels geregeld is. Ook door het nieuwe kabinet wordt nu alweer acht maanden gepraat met de gemeenten. De angst dat het te ruimhartig wordt, speelt partijen als CDA en VVD nog altijd parten, terwijl een gemeente als Amsterdam juist geheel haar eigen onvoorwaardelijke weg lijkt te willen gaan.

Het is hoog tijd om er nou eens serieus werk van te maken vanuit die ene kernvraag: wat werkt het best? In 2015 al gold als voorbeeld de Rotterdamse Pauluskerk, die enerzijds ruimhartig opvang biedt en anderzijds behoorlijke druk uitoefent. De terugkeercijfers zijn bovengemiddeld.

Het onderzoekscentrum WODC bevestigde die ervaring deze week na gesprekken met 48 experts: opvang met begeleiding zet meer zoden aan de dijk dan mensen op straat laten zwerven. Natuurlijk moet die opvang voorwaardelijk zijn het heeft geen zin mensen de toegang tot Nederland te ontzeggen als dat geen gevolgen heeft maar verder is het nu zaak de politieke impasse te doorbreken. Daarbij zou het helpen als ook de regeringspartijen vanaf nu uitgaan van wat het effectiefst is, en niet van wat het stoerst klinkt.