Waarom is het vakantiegeld van mijn AOW verlaagd?

Het vakantiegeld voor AOW’ers is inderdaad lager geworden. De verlaging is 11 euro voor een partner en 15 euro voor alleenstaanden. Ongeveer drie miljoen mensen hebben hiermee te maken gekregen. Het is een voorbeeld van de voortdenderende overheidsmachine, ongevoelig voor de gevolgen en te complex om gecorrigeerd te worden door de Tweede Kamer.

De verlaging van het vakantiegeld voor AOW’ers was al vorig jaar bekend. Op de website van het ministerie van Sociale Zaken staat een uitgebreide toelichting inclusief berekeningen, gedateerd 2 augustus 2017. Geen enkel Kamerlid heeft hierover vragen gesteld of om een aanpassing gevraagd. Ik heb het ook gemist.

De verlaging kwam voor vrijwel iedereen als een verrassing. Boze AOW’ers bellen naar de Sociale Verzekeringsbank (SVB) die de AOW uitkeert. Die verwijst de klagers fluks naar 1400, het telefoonnummer voor overheidsvoorlichting. Daar vertellen ze dat bij het minimumloon het vakantiegeld sinds juli 2016 zwaarder belast wordt. Het valt namelijk in de tweede belastingschijf. Dat heeft ook gevolgen voor het vakantiegeld van de AOW, omdat de AOW via een netto-bruto-omrekening gebaseerd is op het minimumloon.

Oké, bedankt.

Dit is inderdaad niet te volgen zonder achtergrondkennis. De AOW is gebaseerd op het minimumloon: partner-AOW’ers krijgen 50 procent en alleenstaande AOW’ers 70 procent daarvan. Partners krijgen dus samen het minimumloon als zij beiden de AOW-leeftijd bereikt hebben. Er is een probleem: AOW’ers betalen minder belasting. Er moet dus iets gebeuren om ervoor te zorgen dat de AOW na belastingen niet hoger wordt dan het nettominimumloon. Dat gebeurt door de bruto-AOW te verlagen. Een ingewikkelde rekensom, omdat er ook nog heffingskortingen bij betrokken zijn en het vakantiegeld over het minimumloon inderdaad sinds 1 juli 2016 uitkomt boven de eerste belastingschijf.

Bij het minimumloon is wettelijk vastgesteld dat het vakantiegeld minimaal 8 procent bedraagt. Voor de AOW geldt die regel niet. Het vakantiegeld voor AOW’ers ondergaat namelijk ook een correctie. Dat pakt nu ongelukkig uit. Tot 2017 was het vakantiegeld ongeveer 6,6 procent van het AOW-jaarinkomen. Nu is dat nog maar 6,3 procent. Vervelend voor mensen die gerekend hadden op dat inkomen. Netto komt de AOW inclusief het lagere vakantiegeld niet onder de norm van 50 tot 70 procent van het minimumloon.

Het probleem wordt opgelost. Vanaf volgend jaar verdwijnen twee van de vier belastingschijven. Daardoor valt het minimumloon dus niet langer in twee verschillende belastingtarieven. Dat is positief voor het vakantiegeld van AOW’ers. Helaas wordt het vakantiegeld over de maanden mei tot en met december 2017 nog op de oude manier berekend.

AOW’ers houden het gevoel dat hen geld is afgepakt: van 15 euro tot 22 euro voor twee partners. De reden die ervoor gegeven wordt, is puur mechanisch. Al met al een blunder.

Zelf een vraag aan Reinout?: geldvraag@volkskrant.nl

_{Reinout van der Heijden is hoofdredacteur van de Geldgids.}