Asielzoekers krijgen vanaf de eerste dag recht op taallessen en hun kinderen moeten binnen twee maanden naar school. Wie zich niet aan de regels houdt of in verschillende EU-landen asiel aanvraagt, kan in de cel belanden. De regels voor de opvang van asielzoekers worden in de hele EU gelijkgetrokken.
Het Europees Parlement en de EU-landen hebben in principe een overeenkomst bereikt over de opvang. "Door een einde te maken aan de grote verschillen in opvangomstandigheden tussen de lidstaten, maken we succesvolle integratie kansrijker en voorkomen we dat asielzoekers van land naar land trekken in de EU", zegt D66'er Sophie in 't Veld, die namens het parlement onderhandelde met de Europese Commissie en de lidstaten. In 't Veld noemt het 'een belangrijke stap voor een effectief en fatsoenlijk Europees asielbeleid'.
Veilige haven
In de afspraken staat onder meer dat kwetsbare groepen als LHBTI'ers, slachtoffers van marteling en vluchtelingen met bepaalde geloofsovertuigingen waarborgen krijgen voor hun veiligheid. Ook krijgen asielzoekers in alle Europese landen recht op zorg, inclusief geestelijke gezondheidszorg. Minderjarigen die alleen reizen worden meteen gekoppeld aan een begeleider. "Wie op de vlucht is, moet in Europa een veilige haven kunnen vinden", zegt In 't Veld. "Daarbij is elke dag dat een vluchteling stil moet zitten een verloren dag."
Er zijn daarnaast ook afspraken gemaakt over hoe om te gaan met asielzoekers die zich niet aan de regels houden. Die kunnen sancties opgelegd krijgen of in detentie worden geplaatst. Dat geldt ook voor asielzoekers die in meerdere Europese landen proberen asiel aan te vragen; binnen de EU is de afspraak dat dat maar in één land mag. Als een vluchteling zich misdraagt dan moeten de sancties of detentie wel door de rechter worden getoetst. Daarbij heeft een vluchteling net als ieder ander recht op juridische bijstand.
De afspraken zijn een onderdeel van een breder pakket aan asielwetten. Ze worden pas van kracht als het hele pakket is aangenomen.