Nog niet zo heel lang geleden was roken de norm. Roken deed je in het vliegtuig, de speeltuin, op het werk en zelfs als je voor de klas stond. Maar de tijd dat roken door zwoel uitziende mannen en vrouwen in gelikte campagnes aan de man werd gebracht, ligt ver achter ons. Roken is door een sterk ontmoedigingsbeleid onder jongeren minder populair geworden.
Volgens arts Esther Croes van het Trimbos Instituut komt dit doordat roken wordt 'gedenormaliseerd' zoals dit in de wetenschap wordt genoemd. Zo had het KWF zes jaar geleden de campagne 'Roken kan echt niet meer', waarin het fenomeen werd bestempeld als passé, met slogans als 'Roken is zóóó strakke gele zwemslip' en 'Roken is zóóó breezersletjes'.
ZIE OOK: Sigaretten veel schadelijker dan fabrikant aangeeft
"Door dit soort spotjes en een anti-rookbeleid waardoor je op steeds minder plekken mag roken, geef je een duidelijk signaal af", zegt Croes. "Steeds meer jongeren vinden het hierdoor niet normaal om te roken."
Imago jongeren die niet roken
Gera Nagelhout doet onderzoek naar gezondheid, welzijn en verslaving onder kwetsbare groepen. In 2011 publiceerde zij een rapport over het imago van jongeren die niet roken. Hieruit blijkt dat de meeste jongeren positieve imagokenmerken verbinden aan jongeren die niet paffen. Ze worden sterk (76 procent), zelfverzekerd (72 procent) en sociaal (64) procent gevonden. En dit is de afgelopen jaren door 'denormalisatie' alleen maar toegenomen, zegt zij.
"Uit buitenlands onderzoek blijkt dat rookverboden, campagnes, meer kennis en het feit dat roken minder normaal wordt gevonden eraan bijdragen dat jongeren roken minder cool vinden", vertelt ze. "Dat zijn ontwikkelingen die je ook in Nederland ziet. Door zelfs het roken op veel buitenlocaties te verbieden, denk aan speeltuinen, sportterreinen en stations, geef je een signaal af."
Moderne sigaretten: verslavender én giftiger dan je denkt
Denk jij dat je door roken pure tabak en wat verbrand vloeipapier binnenkrijgt? Mis. Sigaretten bevatten een waslijst aan schadelijke stoffen.
Rookontmoediging
Wat daarbij wel van belang is, is dat de rookontmoediging zich niet alleen op jongeren richt. Als je een boodschap verkondigt als: je mag niet roken, maar vanaf je 18de mag het wel, dan wordt het voor deze doelgroep juist interessant, zegt Nagelhout. "Het roken wordt dan geassocieerd met volwassen gedrag. En pubers willen graag volwassen zijn."
Daar komt nog eens bij dat mensen waar jongeren tegenop kijken minder (in het openbaar) roken. In televisieprogramma's wordt nauwelijks nog gerookt en sterren lopen niet over de rode loper met een sigaret in hun handen. Nagelhout: "Als je je niet in een rokende omgeving bevindt of ermee in aanraking komt, wordt roken vanzelf minder cool."
Sigaretten bevatten veel meer schadelijke stoffen dan wordt vermeld
Sigaretten zijn veel schadelijker dan fabrikanten aangeven, blijkt uit onderzoek dat gisteren door het RIVM werd gepubliceerd. Voor de meeste sigaretten geldt dat ze ongeveer drie keer meer schadelijke stoffen bevatten dan op de verpakking staat vermeld.
Dit komt doordat de piepkleine ventilatiegaatjes in de filters in de tests van fabrikanten niet worden dichtgedrukt, terwijl dit als je een sigaret vasthoudt wel gebeurt. Volgens de nieuwe meetmethode zijn de teergehaltes 2 tot 26 keer groter dan fabrikanten zeggen. De nicotinegehaltes zijn 2 tot 17 keer groter; het aandeel koolmonoxide ligt 2 tot 20 keer hoger.
Minder rokende jongeren
Onder jongeren onder de 16 jaar is roken minder populair geworden, blijkt uit cijfers van het CBS uit 2016. Eind jaren negentig rookte ruim 10 procent, nu is dat zo'n 1,3 procent.
Ook imagodeskundige Zabeth van Veen ziet een kentering als het om het imago van roken gaat. "Vooral vanaf het moment dat je verantwoordelijkheid hoort te nemen, word je verketterd als je rookt. Als je bij het ziekenhuis of achter de kinderwagen staat te roken, kijken mensen je met de nek aan. Er wordt dan van je verwacht dat je het goede voorbeeld geeft en dat doe je niet als je rookt."
Meer op rtlnieuws.nl:
