Vergeet de marketingverhaaltjes: er zit veel meer teer en nicotine in sigaretten
Het RIVM analyseerde 100 merken sigaretten die in Nederland op de markt zijn volgens een strenge Canadese methode. De teer- en nicotinewaarden zijn veel hoger dan uit de EU-meetmethode blijkt.
Vergeet de marketingverhaaltjes over lage teer- en nicotinegehalten. Iedere sigaret is ongeveer even slecht qua teer, nicotine en koolmonoxide. En sommige sigaretten zijn extra slecht. Dat geldt vooral voor sigaretten waarvan de makers suggereren dat ze minder teer en nicotine bevatten. Juist die merken staan stijf van de kankerverwekkende stoffen.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) stopte honderd Nederlandse sigarettenmerken in een rookmachine en rookte ze op, volgens een meetmethode die in Canada wordt gebruikt. Bij deze Canadian Intense (CI-) methode worden de piepkleine ventilatiegaatjes die de fabrikanten in de filters en hulzen van hun sigaretten hebben gemaakt, volledig afgeplakt. De resultaten zijn opmerkelijk: er werd in een enkel geval tot 26 keer zoveel teer gemeten als opgegeven. Bij nicotine was het niet veel beter: tot 17 keer zo veel en koolmonoxide tot 20 keer zo veel.
Verdund
Bij de Europese meetmethode, voorgeschreven in de EU richtlijn voor tabaksproducten, zijn de ventilatiegaatjes open. Daardoor wordt tijdens het machine-roken schone lucht aangezogen. De gemeten tabaksrook wordt daardoor tijdens de meting sterk verdund. Zo blijven de sigaretten netjes binnen de limieten van de Tabakswet (maximaal 10 mg teer, 1 mg nicotine en 10 mg koolmonoxide). Maar in de praktijk dekken rokers met hun vingers de gaatjes af, waardoor ze veel hogere waarden binnenkrijgen.
Van de 100 onderzochte sigaretten, is er maar één merk dat bij de Canadese rookmethode onder de wettelijke maxima blijft. Dat is van het oorsprong Griekse product Karelia I. Maar ook bij deze extreem dunne sigaret met weinig tabak, is de teerafgifte nog tien keer hoger dan opgegeven.
In de praktijk dekken rokers met hun vingers de gaatjes af, waardoor ze veel hogere waarden binnenkrijgen
Het RIVM stapte begin vorige maand uit een Nederlandse normcommissie die op internationaal niveau adviseert over het meten van kankerverwekkende stoffen in tabak. Die commissie wordt gedomineerd door de industrie, acht van de tien leden komen uit de tabakssector.
Het RIVM pleit voor invoering van een eerlijker rookmethode die door de Wereldgezondheidsorganisatie is ontwikkeld. Eerder al verbood de Europese Unie het vermelden van teer- en nicotinegehalten op pakjes sigaretten omdat rokers daarmee worden misleid. De proef die het RIVM heeft gedaan toont dit aan.
Bol van teer
Koploper is het merk Marlboro Prime van Philip Morris. Volgens online tabaksverkoper Rob Rijkers in Maassluis is dit een sigaret met ‘de zachtste smaak van Marlboro, met minder geur op en rondom de roker’, maar het product staat in werkelijkheid bol van de teer. De sigaret valt qua marketing in de categorie ‘lage teer- en nicotinegehalten’. Volgens eigen opgave van fabrikant Philip Morris geeft deze Marlboro-variant maar 1 mg teer, een tiende mg nicotine en 2 mg koolmonoxide af. Na het afplakken van alle gaatjes die valse lucht aanzuigen, blijkt dat deze sigaret ruim 26 mg teer, 1,7 mg nicotine en liefst 40 mg koolmonoxide aan de roker levert.
Kent HD White van British American Tobacco (BAT) scoort ook opmerkelijk hoog. Ook dit is een sigaret uit de categorie ‘weinig teer en nicotine’ (1 mg teer, 01, mg nicotine en 2 mg koolmonoxide). Maar op basis van de Canadese meetmethode komt er bij afgeplakte ventilatiegaatjes meer dan 17 mg teer, 1,3 mg nicotine en 28 mg koolmonoxide door het filter. Een ander merk van BAT, Peter Stuyvesant Silver (eveneens een ‘lichte’ sigaret), levert in de rookmachine meer dan 15 mg teer, 1,2 mg nicotine en 19 mg koolmonoxide op.
Staatssecretaris Paul Blokhuis van volksgezondheid (ChristenUnie) pleitte eerder in Brussel voor een betere meetmethode. "We gingen er al vanuit dat de resultaten slecht zouden zijn. Maar eerlijk gezegd ben ik alsnog van deze harde feiten geschrokken", zegt hij. "Dat rokers eigenlijk bij alle sigaretten veel meer gif binnen krijgen dan ze wordt voorgehouden - van 2 tot 26 keer meer - is zeer zorgelijk."
Kabinet: snel strenger rookbeleid
Staatssecretaris Blokhuis komt dit najaar met een strenger rookbeleid. Wat er precies aan plannen komt, is nog niet bekend, maar wel dat roken verder wordt tegengegaan. “We verklaren de oorlog aan het roken”, heeft Blokhuis gezegd.
De nieuwe maatregelen worden voorbereid in samenspraak met maatschappelijke organisaties, artsen en deskundigen. Minder verkooppunten voor sigaretten en een rookverbod voor alle schoolpleinen horen tot de mogelijkheden, en een rookverbod voor in de auto als er kinderen bij zijn.
In het regeerakkoord is al afgesproken dat sigaretten duurder worden. Dat zal geleidelijk gaan, is afgesproken. De volgende generatie jongeren moet ‘rookvrij’ opgroeien, vindt het kabinet.
Lees ook: Nederland stapt per direct uit commissie sjoemelsigaret
Volgens het instituut voor volksgezondheid RIVM, dat namens het ministerie van VWS in de Nederlandse normcommissie voor tabaksproducten zit, is de invloed van de tabaksindustrie te groot. Van de tien leden zitten er acht namens de tabakssector in de commissie. De bescherming van de volksgezondheid is in het gedrang gekomen, aldus het RIVM.