De tragiek van het oerhollandse eenmansprotest van Pegida
Nederlanders kunnen niet protesteren, stelt columnist Tim Jansen. Hij legt graag uit waarom dit in zijn ogen het geval is.
Onze huidige protestcultuur is er een van matig gevulde grasvelden waar men in fluorescerende hesjes met fluitjes en voorbedrukte bordjes. Plukjes mensen op de Dam die plichtmatig een politicus uitfluiten die op het podium is geklommen omdat je in een democratie nou eenmaal ‘het gesprek’ aangaat. Een dertigtal mensen dat achter een spandoek sloft en halfslachtig een strijdkreet door een megafoon scandeert. Dat is logisch in een land waar vrijwel alles gezegd kan worden en iedereen het goed heeft is het lastig boos worden.
Wie na jarenlange onderdrukking zijn mening durft te uiten heeft geen tijd om protestborden te ontwerpen. Wie woedend is zoekt niet rustig naar een megafoon. Iemand die razend of extreem ongerust is over de bestaande situatie gaat niet in alle rust een wegwerpbarbecue om zijn nek monteren. Dat is exact wat de voorman van de Nederlandse tak van anti-islambeweging Pegida afgelopen week deed.
De tekst loopt hieronder door.
De beweging wilde in Rotterdam tijdens de iftar protesteren tegen de islam door voor een moskee varkensvlees te gaan roosteren. Uiteindelijk zag men wegens veiligheidsredenen af van het provocerende protest, maar de voorman van de beweging toog in zijn eentje naar Gouda.
Op een wegwerpbarbecue, voorgebonden als een trom, ligt tijdens zijn protest een ongegaard varkensworstje. Het bord op zijn rug vermeldt in een onregelmatig handschrift “NO ISLAM, JUST FREEDOM”. In klein priegelschrift staat er iets onder wat moeilijk te lezen is, maar waarin #pleuropmetjeramadan lijkt te staan. In de rechterhand houdt hij een smartphone waarmee de eigen verzetsdaad vereeuwigd kan worden. Op de achtergrond staat een grijze middenklasser en herenhuizen.
Het beeld roept enorm veel vragen op. Heeft de demonstrant zijn tuigje die ochtend zelf in een schuurtje in elkaar staan flansen? Had hij nog een stukje worst in de koelkast liggen of is hij speciaal voor het protest even langs de supermarkt gefietst? Of is hij speciaal omgefietst naar de scharrelslager, omdat ook een dier dat is gestorven voor idealen een stukje vrijheid heeft verdiend.
Is de Pegida-voorman lopend gekomen of lag het barbecuetuigje achter in de auto? Expres neergelegd op het harige kleedje waar normaal de hond ligt. Moslims schijnen ook niet van die viervoeters te houden. En waarom de keuze voor half-Nederlands, half-Engels? Is het onderschrift #pleurop een ode aan de Rotterdammers die verstoken blijven van een prachtig Pegida-provocatieprotest?
Beelden van eenmansprotesten kunnen krachtiger zijn dan woedende menigten. Denk aan de dappere student die op het Plein van de Hemelse Vrede tegenover een tank de machtsbeperkingen van een repressief regime verpersoonlijkt. Of asielzoekers die uit pure wanhoop hun eigen mond hebben dichtgenaaid. Een goede foto verheft de eenzame protestant tot eenmansmenigte.
De foto van de Pegida-meneer ademt echter totale tragiek, waarmee de afbeelding perfect past in de Hollandse traditie van troosteloze protesten. En juist daar zouden ze bij Pegida toch trots op moeten zijn.
