Burgers hoeven niet naar ons te komen, zegt Erdogans AKP, wij komen naar hen
Turkije kiest 24 juni een nieuw parlement en een nieuwe president. Correspondent Melvyn Ingleby trekt door het land om de campagne te volgen.
In de volkswijk Pendik, aan de oostkant van Istanbul, bouwen de inwoners aan hun toekomst. In een klein klaslokaal zit een groepje oudere vrouwen geconcentreerd te breien. Een deur verderop leren jonge studenten hoe ze hun laptop het best kunnen gebruiken. Weer daarnaast wordt een handvol kappers opgeleid.
Dit is Ismek, een reusachtige onderwijsorganisatie van de gemeente Istanbul. In meer dan tweehonderd van dit soort vestigingen volgen inwoners van de megastad honderden verschillende cursussen. Van Arabisch en Chinees tot aan opvoedkunde en sneltypen. Zelfs een cursus baklava bakken behoort tot de mogelijkheden. En dat allemaal gratis en voor niets.
Burgers hoeven niet naar ons toe te komen, wij komen naar hen toe
Dienstverlening
Trots laat Öznür Canayakin de klaslokalen zien. De jonge vrouw met donkerblauwe jas en roze hoofddoek was lange tijd actief voor de vrouwenorganisatie van de AKP van president Recep Tayyip Erdogan. Sinds anderhalf jaar werkt ze voor diezelfde partij als rechterhand van de burgemeester van het stadsdeel Pendik. Ondanks haar succes in de partij werkt ze liever op gemeentelijk niveau dan in Ankara. "Politiek draait om dienstverlening", verklaart ze overtuigd.
Die aanpak kan de AKP deze verkiezingen veel stemmen opleveren. Hoewel de Turkse politiek vaak over grote ideologische conflicten lijkt te gaan, spelen in het stemhokje concrete overwegingen een grote rol. Turkse stemmers kiezen voor partijen die inspelen op hun economische zorgen en lokale problemen, heeft de geschiedenis uitgewezen.
Als ex-burgemeester van Istanbul begrijpt Erdogan als geen ander het belang van de gemeentepolitiek voor nationale verkiezingen. In de zestien jaar dat zijn AKP aan de macht is, steeg het budget van Turkse gemeenten van zo'n 900 miljoen naar maar liefst 13 miljard euro. Die enorme schaalsprong betekent onder andere dat een organisatie als Ismek al ruim 2,6 miljoen diploma's heeft kunnen uitgeven.
"De kracht van de AKP ligt op lokaal niveau", vertelt Canayakin wanneer ze weer terug is in haar gemeentekantoor in Pendik. "Burgers hoeven niet naar ons toe te komen, wij komen naar hen toe. Dat is veel belangrijker dan campagne-spotjes."
Aan de muur hangen naast een portret van sultan Abdülhamit II (1842-1918) doeken met islamitische kalligrafie. "Het werk van onze cursisten", verklaart Canayakin terwijl ze een brochure met cursussen over Ottomaanse kunstvormen aanreikt. "We willen het volk iets bijbrengen over ons cultureel erfgoed."
Maar liever heeft de politica het over het economisch belang van de cursussen. "Vooral vrouwen hebben er veel baat bij", benadrukt ze. "Dankzij ons gratis onderwijs leren ze vaardigheden waarmee ze vanuit huis hun eigen bedrijfjes kunnen opzetten. De gemeente helpt dat te financieren. Zo krijg je bijvoorbeeld een gratis naaimachine cadeau wanneer je een naaicursus afrondt."
Als je de stem van Turken wilt winnen, moet je iets te bieden hebben
Zieltjes winnen
De AKP zet het staatsbudget in om zieltjes te winnen voor de eigen partij, menen Turkse oppositiepartijen als de seculiere CHP. Gemeenten die in handen van AKP zijn, krijgen vaak meer geld uit Ankara. Ook kondigde de regering-Erdogan nog geen twee maanden voor de verkiezingen aan 950 miljoen euro te willen besteden aan uitkeringen, het verhogen van pensioenen en andere voordeeltjes.
Canayakin wuift de kritiek weg. "Zo werkt de politiek", zegt ze. "De oppositie klaagt voortdurend, maar kan zich beter richten op haar eigen beloftes. Tijdens de vorige verkiezingen zei de CHP dat gemeenten een basissalaris moeten geven aan huisvrouwen, maar in gemeenten waar de CHP zelf aan de macht is, is nog steeds geen basissalaris."
Eigenlijk is de oppositie gewoon jaloers, lijkt Canayakin te beweren. "Ze beginnen ons zelfs te imiteren", zegt ze lachend. "Vroeger keek de CHP op gewone mensen neer, maar inmiddels proberen ze dicht bij het volk te staan of vrouwen met hoofddoekjes bij de partij te betrekken. Door het succes van de AKP snapt de CHP dat ze stemmers niet kan negeren."
Ook dat is een gevolg van zestien jaar Erdogan, vindt Canayakin. "Tegenwoordig weet iedere Turk wat het betekent om te kunnen stemmen. Als je hun stem wilt winnen, moet je iets te bieden hebben."
Lees ook: Duitse Turken gaan als eerste naar de stembus
Turken in Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk konden gisteren alvast stemmen voor de presidentsverkiezingen in Turkije.