Oordeel: deels onwaar
Eerste indrukken zijn belangrijk, maar Esquire meldt op 28 mei dat je gezicht wel heel bijzondere informatie over jezelf zou verraden. Volgens het bericht vertelt je gezicht hoe rijk je bent. Ook armoede zou van je gezicht af te lezen zijn.
Waar komt het vandaan?
In juli 2017 meldden Het Nieuwsblad en faqt.nl dit nieuws ook. De bron van het verhaal was een onderzoek aan de Universiteit van Toronto dat in dezelfde maand gepubliceerd was. De onderzoekers wilden weten of sociale klasse van een portretfoto af te lezen is, waarbij inkomen werd gebruikt om de sociale klasse te bepalen.
De proefpersonen kregen portretfoto's van mensen met een laag inkomen en een hoog inkomen te zien. Ze moesten raden bij welke inkomensgroep de personen op de foto's hoorden.
Klopt het?
Onderzoeker Roy de Kleijn van de Universiteit Leiden lijkt het niet onlogisch dat iemands inkomen enigszins aan het gezicht valt af te lezen. "Mensen met een hoger inkomen zijn over het algemeen gelukkiger en gezonder. Dit zijn dingen die in het gezicht te zien kunnen zijn." Gezondheid en geluk zijn voorbeelden van wat je aan een gezicht zou kunnen zien, ook onverwachtere zaken zoals persoonlijkheidskenmerken zijn soms van een gezicht af te lezen.
De Kleijn: "Ik heb zelf onderzoek naar extraversie gedaan. Mensen blijken op basis van een gezicht vrij goed in te kunnen schatten of iemand extravert of niet is. De verklaring hiervoor is dat mensen over het algemeen vinden dat extraverte mensen een aantrekkelijker uiterlijk hebben. Het is mogelijk dat mensen dit verband uit de echte wereld kennen en dat daardoor dus ook vaker van aantrekkelijke mensen wordt gedacht dat ze extravert zijn."
Wat deden de onderzoekers?
In het Canadese onderzoek werden meerdere experimenten uitgevoerd om te testen hoe goed je sociale klasse kunt zien. In een van deze experimenten werden foto's van studenten aan proefpersonen voorgelegd. De studenten op de foto's hadden een neutrale gezichtsuitdrukking, droegen geen piercings of bril en hadden geen baard of snor.
Het inkomen van de mensen op de foto's werd bepaald op basis van het inkomen van de familie. De studenten met een laag inkomen komen uit gezinnen met een jaarinkomen van minder dan 52.000 euro en de families van de rijke studenten hadden een inkomen van meer dan 85.000 euro. Vervolgens werd aan de proefpersonen gevraagd in welke categorie de studenten op de foto's vielen. De Kleijn legt uit dat als de deelnemers in dit experiment volstrekt willekeurig zouden gokken, ze dan zo'n 50 procent van de foto's goed zouden hebben.
De inkomensgroep waar de studenten in vielen werd door de proefpersonen in ongeveer 53 procent van de gevallen goed geraden. De Canadese onderzoekers concludeerden op basis hiervan dat proefpersonen foto's van rijke en arme mensen beter kunnen categoriseren dan op basis van alleen toeval te verwachten valt.
Volgens De Kleijn is met een nauwkeurigheid van 53 procent iemands inkomen kunnen inschatten niet iets waar je in de praktijk iets aan hebt. "Je hebt het in de echte wereld regelmatig fout als je iemands inkomen schat op basis van zijn gezicht, maar er zitten dus waarschijnlijk wel aanwijzingen voor sociale klasse in het gezicht."
Conclusie
Rijkdom kan een mens op basis van het gezicht net iets beter inschatten dan een robot die een willekeurige gok maakt. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat rijke mensen over het algemeen gezonder en gelukkiger zijn en dat dit in het gezicht te zien is. Het effect van rijkdom op het gezicht is alleen wel heel klein; mensen kunnen maar een klein beetje beter dan toeval schatten of iemand op een pasfoto rijk of arm is, zo bleek uit het Canadees onderzoek.
Esquire schreef alleen dat je aan iemands gezicht kunt zien hoe rijk diegene is. Dit klopt niet helemaal; volgens de onderzoekers is de kans nog steeds heel groot dat als je twee neutrale gezichten naast elkaar legt, je niet kunt zien wie rijk is en wie arm.
We beoordelen de stelling 'je kunt aan iemands gezicht zien of diegene rijk of arm is' daarom als deels onwaar.
Heb jij een bericht of bewering gezien waarvan je de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.