Ook in NASA’s clean room komen sommige bacteriën niets tekort

Hoe ironisch: ze blijven in leven dankzij…schoonmaakmiddelen.

Veel ruimtevaartuigen brengen een groot deel van hun tijd hier op aarde door in een zogenoemde clean room. In deze ruimte worden strenge maatregelen getroffen om ervoor te zorgen dat het ruimtevaartuig als het eenmaal de ruimte ingaat, zo min mogelijk micro-organismen herbergt (zie kader). Dat is met name heel belangrijk voor ruimtemissies die op bezoek gaan bij potentieel leefbare hemellichamen, zoals Mars of Europa. Je wilt daar natuurlijk geen aardse bacteriën of schimmels afzetten die eventuele aliens het leven zuur gaan maken óf – misschien nog wel erger – in een later stadium onterecht voor aliens worden aangezien.

Maatregelen
De maatregelen die in en net buiten de clean room getroffen worden om die doemscenario’s te vermijden, lopen sterk uiteen. Zo zorgt men er bijvoorbeeld voor dat de clean room heel droog is en zo min mogelijk voedingsstoffen voor bacteriën of schimmels herbergt. Ook mogen mensen de clean room pas binnengaan als ze zich in een speciaal pak hebben gehesen, zodat bacteriën die op en in hen leven niet over kunnen springen op het ruimtevaartuig.

Leven in de clean room
Recente studies hebben echter aangetoond dat de clean room helemaal niet zo schoon is. Zo blijken er verschillende bacteriën, archeaebacteriën en schimmels in te leven. De meest voorkomende bacteriën op en rond ruimtevaartuigen? Dat zijn bacteriën uit het geslacht Acinetobacter.

Experiment
Maar hoe kunnen deze micro-organismen in de clean room overleven? Dat hebben onderzoekers nu uitgezocht. Ze richtten zich daartoe op verschillende stammen van de bacterie Acinetobacter. Alle onderzochte stammen waren van ruimtevaartuigen – te weten: Mars Odyssey en Phoenix – gehaald. Experimenten met deze stammen wees uit dat alle stammen wanneer ze nauwelijks voedsel voorhanden hadden, wisten te groeien. En wel door de schoonmaakmiddelen die gebruikt worden wanneer een ruimtevaartuig gemonteerd wordt, af te breken. Zo bleken de bacteriën hun koolstof bijvoorbeeld uit ethanol te halen. En ook twee andere schoonmaakmiddelen bleken de bacteriën van energie te voorzien.

“Er komt altijd spul de clean room binnen, maar één van de vragen is: waarom blijven de microben in de clean room en waarom is er een bepaalde set micro-organismen die veelvuldig in de clean room voorkomt?” legt onderzoeker Rakesh Mogul uit. Dit onderzoek geeft een antwoord op de vraag hoe sommige bacteriën het in de clean room weten uit te houden. Bovendien wijst het onderzoek erop dat er meer maatregelen nodig zijn om buitenaardse werelden tegen besmetting te beschermen. Zo zou het bijvoorbeeld goed zijn als men in de clean room verschillende schoonmaakmiddelen toepast en deze ook afwisselt.

Bronmateriaal

"" -

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / Chris Gunn

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd