Direct naar artikelinhoud
InterviewSybrand Buma

CDA-leider Buma: ‘We moeten laten zien dat landgenootschap meer betekent dan alleen belasting betalen’

Het kabinet maakt te weinig werk van het uitventen van de Nederlandse historie, vindt CDA-leider Sybrand Buma. ‘Dat is niet zomaar een dingetje.’

Portret van Sybrand Buma, Tweede Kamerlid en fractievoorzitter van het CDA.Beeld ANP

Zeven maanden geleden zette Sybrand Buma zijn handtekening onder het regeerakkoord, zaterdag spreekt hij zijn eigen achterban toe op het CDA-congres in Den Bosch, waar de christen-democraten hun terugkeer vieren in het centrum van de macht. ‘Daar zal ik zo nodig het wietexperiment en het leenstelsel voor studenten verdedigen’, zegt Buma, ‘terwijl ik echt veel liever een beurzensysteem had gehad. Dezelfde houding verwacht ik van de coalitiegenoten.’

Regeren is geven en nemen, wil hij maar zeggen. Maar op één punt krijgt Buma tot nu toe te weinig, waarschuwt hij: het is hoog tijd dat het kabinet werk gaat maken van het kabinetsvoornemen om de Nederlandse historie beter toegankelijk te maken. ‘Dat is niet zomaar een dingetje. Ik wil zien dat dit in 2019 wordt uitgevoerd.’

Voor Buma was juist de immateriële agenda – identiteit, verbinding, erfgoed – de afgelopen jaren belangrijk om het CDA profiel te geven. Het Wilhelmus verplicht invoeren op scholen, maatschappelijke dienstplicht – voor hem middelen om de gedeelde identiteit te versterken. ‘We zijn in Nederland qua religie en afkomst zo verschillend geworden’, zegt Buma. ‘Laten we de gedeelde historie benadrukken. Maak overal in het land de plekken toegankelijk waar onze geschiedenis is gebouwd. Dit land heeft een verhaal nodig.’

Minister van onderwijs Slob heeft werk gemaakt van het volkslied, weet de CDA-voorman. Maar aan het toegankelijk maken van historische plaatsen, een belofte die in het regeerakkoord is gedaan, is nog niets gedaan. ‘Daar wil ik Ingrid van Engelshoven (D66, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) op aanspreken.’

Zijn favoriete voorbeeld ligt aan het Domplein in Utrecht. In de kapittelzaal van de Dom werd in 1579 de Unie van Utrecht gesloten, waarmee Nederlandse gewesten afspraken de krachten te bundelen tegen Spanje. Die zaal is nu aula van de universiteit en niet voor bezoekers toegankelijk. ‘Alleen een ANWB-bordje herinnert aan de geschiedenis. Terwijl dit een plek is van het niveau van Independence Park in Philadelphia, waar de Liberty Bell hangt. Daar komen miljoenen mensen. We moeten laten zien dat landgenootschap meer betekent dan alleen belasting betalen. Die wil mis ik nog in het kabinet.’

Pechtold (D66) en Rutte (VVD) sloegen tijdens de formatie op dit onderwerp minder aan dat u. Is er onwil?

‘Het kan zijn dat de focus op andere onderwerpen ligt. Dat zou ik de minister willen vragen. We zitten gevieren in een coalitie om de onzekerheid en versplintering te vervangen door een gevoel van gezamenlijkheid.’

Zou het niet veel meer helpen het geschiedenisonderwijs te verbeteren?

‘Die onderwijsvraag staat daarnaast. Je kunt wat ik wil in onderwijs integreren. Onderwijs wordt beeldender als je kunt laten zien waar iets plaatsvond.’

D66 moet met het raadgevend referendum, de wet op de veiligheidsdiensten en het op handen zijnde pensioenakkoord al veel incasseren. Wat doet het met de cohesie van de coalitie wanneer u nu weer een D66-minister op de korrel neemt?

‘Ik doe niets anders dan waken over de uitvoering van het regeerakkoord. Zo zal D66 ons kritisch kunnen bevragen als er vertraging is in de wietexperimenten, waar wij als CDA weer minder enthousiast over zijn.

‘Ik vervul die rol zonder aanzien van de persoon of partij van de minister’, zegt Buma. Hij klopt op het regeerakkoord, onder handbereik op zijn werktafel. ‘Dat ligt hier altijd. Daar staat ook in dat de benoemde burgemeester uit de grondwet wordt gehaald. Voor D66 is dat heel belangrijk, wij hechten er minder aan. Maar ik zal de afspraken nakomen.’

Ook voor de maatschappelijke dienstplicht voor jongeren was het enthousiasme bij de liberale partijen niet groot. Na de formatie is er weinig meer over vernomen.

‘Het is een ingrijpend project dat veel voorbereiding vraagt. Organisaties moeten bereid zijn mee te doen, en dat op een krappe arbeidsmarkt. Ik kan niet zeggen: trek een blik jongeren open en het komt goed. De ChristenUnie gelooft hier in, staatssecretaris Blokhuis maakt vorderingen.’

Kamervragen over historische kennis

Sybrand Buma en Alexander Pechtold stellen samen de ministers Van Engelshoven en Slob Kamervragen over het niveau van de historische kennis in Nederland. Dat gebeurt naar aanleiding van een onderzoek van het Historisch Nieuwsblad, dat uitwijst dat 60 procent trots is op de Nederlandse identiteit maar een meerderheid voor de geschiedenistoets een onvoldoende scoort. Een van hun vragen: zijn de ministers bereid deze toets te maken en de uitkomsten openbaar te maken?