'Ziek worden van roken is niet je eigen schuld'

Roken is de grootste oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. Tabaksontmoediging verdient de hoogste prioriteit en is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Vandaag staan we wereldwijd stil bij de gevolgen van roken. Iedereen weet dat roken slecht is. Toch roken nog steeds heel veel mensen.

Elk half uur sterft er in ons land een ouder, grootouder of andere familielid, vaak al voor het pensioen, als gevolg van een ziekte die door het roken is veroorzaakt.

Met meer dan 20.000 doden per jaar is roken en meeroken de grootste bedreiging van de volksgezondheid in Nederland. Het voorkomen van en stoppen met roken zou ons inziens de hoogste prioriteit moeten zijn binnen de zorg. Helaas is de werkelijkheid anders.

Als rokers bij ons komen, is het vaak al te laat. Dagelijks ervaren wij als artsen de ernstige gevolgen van het roken. De man die al jaren klust aan een camper om na zijn pensioen mee door Europa te toeren, maar die zijn pensioen niet haalt.

De jonge vrouw met baarmoederhals­kanker, die na de behandeling nooit zelf kinderen zal kunnen krijgen.

Ouders die hun kindje verliezen door wiegendood, zonder duidelijke oorzaak - en dan als arts weten dat roken door de ouders de kans op wiegendood van een baby verdubbelt.

Sociale besmetting
Het gaat ons aan het hart hoeveel verdriet roken veroorzaakt. Het grootste deel van onze rokende patiënten is als puber begonnen. Een leeftijd waarop je snel verleid wordt en verslaafd raakt. De sigaret is net zo verslavend als heroïne en cocaïne, maar op meer plekken te verkrijgen dan brood.

De sociale besmetting is enorm groot, zeker zolang we sigaretten behandelen als een normaal product en er op zoveel plekken gerookt wordt. Is het dan terecht om te spreken van 'eigen schuld' wanneer iemand ziek wordt door het roken?

Wij vinden van niet. Het helpen van rokers bij het stoppen met roken en ervoor zorgen dat kinderen beschermd worden en er nooit mee beginnen, is een verantwoordelijkheid van ons allemaal.

Om een statement te maken, zijn wij daarom de straat op gegaan. We confronteren rokers met de ernstige gevolgen van het roken en bieden ze hulp aan bij het stoppen. Vanuit het hart, omdat ze het leven meer dan waard zijn.

De korte film die hiervan is gemaakt, is vanaf donderdag online en als voorfilm te zien in de Nederlandse bioscopen. Ons doel is om hiermee het bewustzijn te vergroten over de schade die door roken wordt veroorzaakt. Daarnaast willen we het geven en vragen van hulp bij stoppen stimuleren.

Levens redden
Stoppen met roken is moeilijk, maar mogelijk. Steun vanuit de omgeving en vanuit zorgverleners, zoals de huisarts, is vaak cruciaal bij het overwinnen van de verslaving. Onze collega's in de zorg roepen we daarom op stelling te nemen, zowel in als buiten de spreekkamer. We benadelen de patiënt als we het roken en de gevolgen niet bespreken.

Help voorkomen dat kinderen gaan roken en bied je rokende patiënten hulp aan bij het stoppen, of verwijs door. Doe dit zo vaak en vroeg mogelijk, voordat het roken onherstelbare schade heeft aangericht. Zo redden we samen levens. Het is tijd.

Noor Rikkers
kinderlongarts, Leids Universitair Medisch Centrum

Luc van Lonkhuijzen
gynaecologisch oncoloog, Academisch Medisch Centrum Amsterdam

Joep Teijink
vaatchirurg, Catharina Ziekenhuis Eindhoven

Robert van de Graaf
verslavingsarts, ­Verslavingszorg Noord Nederland

Wanda de Kanter
longarts, Antoni van Leeuwenhoek, Nederlands Kanker Instituut

Miriam de Kleijn
huisarts en epidemioloog, lid van de raad van toezicht Hartstichting

Leonard Hofstra
cardioloog, VU medisch ­centrum