Direct naar artikelinhoud

Oorverdovend klinkt het applaus voor de opgestapte Hans Alders

Een staande ovatie voor Hans Alders gisteren, in het Groningse Appingedam.Beeld herman engbers

Het noodweer dat zich ongeveer gelijktijdig boven Groningen ontlaadde hield de inwoners van Appingedam niet thuis. Minutenlang duurde het applaus gisteravond voor vertrekkend Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders in het stadje midden in het aardbevingsgebied. 

Alders was duidelijk geraakt door de staande ovatie in de monumentale kerkzaal. "De emoties slaan ogenblikkelijk op mijn stem. Dank u wel voor deze ontvangst", zei hij.

De bijeenkomst, waarvoor vele honderden inwoners van Appingedam waren uitgenodigd, was aanvankelijk bedoeld als informatieavond over het stilleggen van de huizenversterking in het aardbevingsgebied, maar kreeg het karakter van een afscheid nadat woensdag bekend werd dat Alders vertrekt omdat hij de houding vanuit Den Haag beu is.

Integriteit

Alders vindt het onverteerbaar dat minister Wiebes van economische zaken en klimaat voor een kleine 1600 woningen in het aardbevingsgebied voorlopig geen versterkingsplan wil maken, terwijl deze huizen niet bestand zijn tegen bevingen. Die beslissing druist volgens Alders in tegen wat hijzelf met de bewoners heeft afgesproken en daarmee is zijn integriteit in het geding.

Wij wonen een straat verder, maar zitten nog in onzekerheid
Johan Folkersma

Het onverwachte besluit van Alders om op te stappen krijgt opvallend veel bijval van de Groningers, die de afgelopen jaren ook kritiek op hem hadden. Alders werd in 2015 als Nationaal Coördinator Groningen aangesteld om onder meer het vertrouwen tussen de inwoners van het bevingsgebied en Den Haag te herstellen.

Tijdens de bijeenkomst hoopten sommigen dat Alders op zijn besluit terug zou komen. Zijn beslissing valt echter niet terug te draaien, hield Alders zijn gehoor voor. Helemaal afzijdig blijven is er waarschijnlijk ook niet bij, zo liet hij ter geruststelling doorschemeren. Alders: "Ik blijf hier gewoon wonen en kan altijd, linksom of rechtsom, ergens bij betrokken zijn."

Slapeloze nachten

Treffend voor het onvermogen dat Alders beschrijft, is de situatie in het Groningse Overschild. Bewoners aan de Meerweg in dat dorp krijgen een nieuw huis, maar hun dorpsgenoten in de omliggende twee straten leven in onzekerheid.

"Dit huis is mijn pensioen, hoe raak ik dat ooit nog kwijt?", zegt Johan Folkersma (37). De parttime vrachtwagenchauffeur is geboren en getogen in Overschild en heeft het Groningse dorp sindsdien nooit de rug toegekeerd. Maar de aardbevingsproblematiek kan hem gestolen worden. "Het bezorgt me veel kopzorgen."

Begin mei, een jaar na de inspectie van zijn huis kreeg Folkersma een brief van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG), waarin stond dat er nog geen duidelijkheid was over het lot van de woning aan de Grauwe-dijk. En dat terwijl zijn dorpsgenoten aan de Meerweg op diezelfde dag te horen kregen dat zij een nieuw huis zouden krijgen.

"Dat was even slikken", zegt Folkersma. "Na de inspectie werd er gezegd dat het maximaal een half jaar zou duren voordat we het inspectierapport zouden krijgen. We zijn nu ruim een jaar verder. Die rapporten zijn ondertussen allang klaar. Dat weet ik omdat een dorpsgenoot er eentje in handen heeft. En toch wordt alles weer uitgesteld."

De woning van het gezin vertoont duidelijk tekenen van aardbevingsschade. De deurposten verzakken, vloertegels scheuren. Folkersma's handen jeuken om er iets aan te doen. Maar investeren in een huis dat misschien toch tegen de vlakte gaat, lijkt hem niet verstandig. "Geloof me, ik heb er echt slapeloze nachten van."

Alsof het lot ermee speelt, wonen de ouders van Folkersma en zijn drie broers aan de Meerweg. Hen is wél een nieuw huis in het vooruitzicht gesteld. "Op verjaardagen praten ze er onderling wel over. Niet dat ik jaloers ben, hoor, maar dan denk ik soms weleens: hou je stil. Wij wonen een straat verder, maar zitten nog in onzekerheid."

Als wij straks in een nieuwbouwstraat wonen en de rest weet nog steeds niet waar het aan toe is, dan voelt dat niet goed
Klaasje Pen

Als het aan Folkersma ligt, draait Wiebes de gaskraan weer open. Op één voorwaarde: "Gebruik de volledige opbrengst voor de wederopbouw van Groningen. Heel Nederland is tenslotte gebouwd met geld van de gaswinning."

Loden Haagse kogel

Klaasje Pen (57) woont al 21 jaar aan de Meerweg in Overschild, in een woning die stamt uit 1912. Als ze de brief moet geloven die ze begin mei van de Nationaal Coördinator Groningen kreeg, komt daar een eind aan. Net als dertig andere woningen aan de Meerweg gaat ook de hare tegen de vlakte en wordt vervangen door nieuwbouw.

"Of die nieuwbouw er ook komt, daar heb ik mijn twijfels over", zegt Pen. "Het beetje hoop dat we met die brief hadden gekregen, verdween toen Hans Alders woensdag opstapte als Nationaal Coördinator. Hij was degene die voor ons als bewoners het onderste uit de kan probeerde te halen, zij het met een loden Haagse kogel aan zijn been."

Het gezin van Pen is weliswaar een nieuwbouwwoning toegezegd, maar wacht nog altijd op de taxatie van de huidige woning. "Alles wordt keer op keer uitgesteld. Dat geldt niet alleen hiervoor, maar ook voor het besluit over de woningen van dorpsgenoten die niet aan de Meerweg wonen. Zij verkeren nog altijd in onzekerheid."

De situatie bezorgt haar slapeloze nachten. "Ik gun mijn dorpsgenoten ook een veilig thuis. Als wij straks in een nieuwbouwstraat wonen en de rest weet nog steeds niet waar het aan toe is, dan voelt dat niet goed. Dat gaat op den duur voor wrijving zorgen, jaloezie kan bijvoorbeeld een rol gaan spelen. Ik heb gelukkig niet de indruk dat dit nu al het geval is."

Volgens Pen wordt er te weinig gedaan om aardbevingsgedupeerden tegemoet te komen. "Je maakt me niet wijs dat Den Haag niet weet wat hier aan de hand is. Mijn gedachte is dat minister Eric Wiebes van economische zaken het zo lang mogelijk probeert te rekken, totdat hij kan zeggen: zie je nou wel, zo erg is het bevingsgevaar niet meer."

Lees ook: Groningen is klaar met Wiebes’ dedain

De euforie in Groningen na het besluit om de gaskraan dicht te draaien, is omgeslagen in woede. De onderhandelaars zeggen dat Hans Alders te veel begreep, en Wiebes daarom niet naar hem luisterde.