Onrust bij achterban D66: kritiek op partijleiding steekt de kop op
Ondanks de compromissen in het regeerakkoord bleef de achterban van D66 rustig. Nu is er alsnog protest.
Nee, bezweert Boris van der Ham, er is géén ruzie in de partij. “We willen alleen de boel opfrissen met constructieve ideeën. Niet klagen, maar zelf iets voorstellen”.
Van der Ham, oud-lid van de Tweede Kamer, is een van de kritische partijleden die vinden dat D66 zichzelf moet ‘opfrissen’. De groep heeft vooral moeite met het verdwijnen van het raadgevend referendum en wil dat er een alternatief komt.
Het is voor het eerst dat binnen de D66-achterban onrust merkbaar is over de compromissen die de partij moest sluiten in het regeerakkoord. Enkele lokale fractievoorzitters en diverse raadsleden in het land steunen het protest, dat verder vooral is ondertekend door gewone partijleden.
De groep komt met het voorstel voor een ‘verbeterd referendum’, in de plaats van het raadgevend referendum dat binnenkort verdwijnt. “D66 belooft wel dat zij in plaats daarvan gaat strijden voor een correctief referendum”, zegt Van der Ham. “Maar dat is ingrijpend. Het duurt jaren voor dat rond is. Wij willen dat er in de tussentijd ook iets gebeurt.” De aandacht ervoor in D66 is ‘verslapt’, zegt hij. “Net als in andere partijen bestaat er binnen D66 soms te veel de sfeer dat referenda moeilijk zijn en dat inspraak voor burgers eng is. We moeten weer uitdragen dat we er wél in geloven.”
Het referendum waarvoor de groep pleit, houdt in dat burgers niet alleen voor of tegen een wet stemmen, maar ook alternatieven mogen aandragen. “Het stembiljet krijgt zo een keuze tussen voorstel A of B, er wordt in alle gevallen ergens vóór gestemd”, schrijft de groep.
De actiegroep ‘Opfrissing’ treedt naar buiten net nu de partij bijeenkomsten in het land organiseert over democratische vernieuwing. In zaaltjes van Oss tot Groningen mogen D66-leden de komende weken ideeën inleveren over inspraak en burgerparticipatie. In het najaar moet de ledenraadpleging uitmonden in een concreet plan, waarmee D66 ook in de Kamer aan de slag kan. Die discussie staat nu bij voorbaat op scherp.
De D66-fractie in de Kamer zegde direct toe de verontruste leden bij de discussies te betrekken. “Mooi om te zien dat leden met goede ideeën komen. D66 is een partij waar we met elkaar in debat gaan”, zegt D66-Kamerlid Rob Jetten. Maar of de fractie ook van plan is de wensen van de ‘opfrissers’ uit te voeren, liet hij in het midden. Zo wil de actiegroep ook dat de D66-fractie nog dit jaar begint met het regelen van het correctief referendum, door een eigen initiatiefwet in te dienen. Het regeerakkoord verbiedt dat niet, maar zo’n stap kan bij de andere partijen in het kabinet niet bepaald op een warm onthaal rekenen. De kans dat het gebeurt, lijkt klein.
Lees ook: D66 wil alsnog een correctief referendum, maar heeft geen concreet plan
D66 kreeg al eerder een storm van kritiek over zich heen vanwege de ingeslagen koers. Maar toen leek de achterban nog weinig moeite te hebben met de plannen.