'Iemand die bidt en vast, is daarom nog niet gewelddadig'
Vanuit verschillende hoeken komt kritiek op het penitentiair verlof dat Benjamin Herman genoot toen hij dinsdag twee agenten en een student doodde. ‘Hij moest voorbereid worden op zijn vrijlating in 2020’, verdedigde bevoegd minister Geens die beslissing in Terzake op Canvas. Geens en collega Jambon benadrukten bovendien dat het te vroeg is om te zeggen dat de jongeman geradicaliseerd was.
Benjamin Herman had 36 uur penitentiair verlof toen hij dinsdag nabij Luik twee agentes en een student doodschoot. In totaal kreeg de man veertien penitentiaire verloven en elf uitgangsvergunningen.
Minister Alexander De Croo (Open VLD) stelde zich vragen bij het verlof van Herman. ‘Hoe komt het dat iemand die veroordeeld is voor zware feiten de mogelijkheid heeft gekregen om de gevangenis te verlaten en opnieuw bijzonder zware feiten te plegen?’ Ook vanuit de oppositie was SP.A-voorzitter John Crombez kritisch. ‘Wie wordt er dan niet vrijgelaten?’, vroeg hij zich af op Twitter.
Politievakbond VSOA ging nog een stapje verder. ‘Het hele systeem van penitentiaire verloven en uitgaansvergunningen moet herbekeken worden’, was ondervoorzitter van de liberale politievakbond VSOA Politie, Vincent Houssin, duidelijk. ‘Het had nooit tot een 14de penitentiair verlof mogen komen.’
‘Hardnekkige recidivist’
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wees erop dat het bij Herman niet ging om het penitentiair verlof voor gedetineerden met straffen tot 10 jaar, waar eerder al kritiek op kwam. ‘Hij zat een straf uit van meer dan 12 jaar.’
‘Omdat deze persoon zo hardnekkig recidiveerde, heeft hij nooit vervroegde invrijheidstelling gekregen’, verklaarde Geens. ‘Maar als Herman in 2020 zijn volledige straf heeft uitgezeten en vrijkomt, moet hij daar toch op voorbereid worden?’
'Te vroeg om te concluderen dat hij geradicaliseerd was'
Herman kwam ook zijdelings voor in twee dossiers van de Staatsveiligheid, maar stond niet op de lijst van geradicaliseerden. 'Het is te vroeg om te concluderen dat hij geradicaliseerd was en gewelddadige intenties had', aldus minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA). 'Wat is radicaliseren? Als hij dagelijks bidt, betekent dat dat hij tot terroristische daden zal overgaan?'
'Alle veiligheidsdiensten kenden die dossiers en hebben bewust geoordeeld dat de feiten te licht waren om hem in de databank van terrorisme te steken', herhaalde Geens. Die stelde ook dat Herman zich al tot de islam had bekeerd voor zijn verblijf in de gevangenis van Lantin, waar hij volgens sommige media geradicaliseerd zou zijn. 'We moeten oppassen: het is niet omdat iemand dagelijks bidt en vast, dat hij tot geweld zal overgaan.'
Het parket onderzoekt nu of er effectief sprake is van een terreurdaad. 'Daarvoor zijn ook andere factoren van belang', benadrukte Jambon. 'Is er een opdrachtgever, zoals bijvoorbeeld Islamitische Staat (IS)? Zijn er andere mensen betrokken?'
Benjamin Herman had gevangenis al 25 keer verlaten
De 31-jarige gevangene Benjamin Herman is de dader van de dodelijke schietpartij in Luik. Hij kreeg al 25 keer de toelating om de gevangenis te verlaten. Dat de dader zijdelings genoemd werd in dossiers van de Staatsveiligheid, was geen voldoende reden om hem vast te houden.
Getuige filmt hoe dader naar school loopt en 'Allahu Akbar' roept
De schietpartij in Luik wordt onderzocht als een terreurdaad. Op beelden die RTBF dinsdagavond uitzond, is duidelijk te horen dat de dader Benjamin Herman 'Allahu Akbar' ('Allah is groot)' roept terwijl hij met twee pistolen in de hand door de straat loopt.
Op een filmpje, gemaakt vanop de eerste verdieping vlak bij de plaats van de feiten, is Benjamin Herman te zien, die gewapend en schietend door de straat loopt. Als hij 'Allahu Akbar' (Allah is groot) roept, slingert de vrouw die de beelden maakt, hem allerlei verwensingen naar het hoofd.
Er loopt een onderzoek naar mogelijke terroristische motieven van de dader. De politie van Luik had eerder al gezegd dat het duidelijk ging om een aanslag gericht 'tegen de politie en de Belgische Staat'. Herman had zich eerder tot de islam bekeerd. De naam van Herman werd ook zijdelings genoemd in twee dossiers van de Staatsveiligheid.
Getuige: 'Hij schoot op alles wat bewoog'
De Franse zender LCI.fr praatte met een getuige die de horrorscène van dichtbij zag. 'We zagen zijn uiterlijk vanop het balkon van ons kantoor, hij was vastbesloten. Een jongeman, in het zwart gekleed. Met een baard en een rugzak', zegt Yves.
'Hij schoot op alles wat bewoog. Maar mensen hadden eerst niet door wat er aan de hand was. De witte Ford Fiesta stopte. De passagier werd van dichtbij doodgeschoten.'
'Mijn schoonmaakster heeft hem beledigd. Ik gooide voorwerpen naar beneden om hem uit te schakelen, maar ik raakte hem niet. Hij keek om en richtte zijn wapen. Zonder ons te raken.' Ook Yves hoorde de man duidelijk 'Allahu Akbar' roepen.