Een op de vijf Nederlanders heeft migratieachtergrond

Het aantal inwoners van ons land met een migratieachtergrond steeg van 9,2 procent in 1972 tot 22,1 procent in 2016, blijkt uit het onderzoek dat vanmiddag werd gepubliceerd. Onder mensen met een migratieachtergrond verstaat de WRR personen van wie één of beide ouders zijn geboren in het buitenland.

Waar voorheen grote groepen migranten uit een klein aantal landen zoals Turkije, Marokko, Suriname en de Antillen naar Nederland kwamen, komen er tegenwoordig kleine groepen uit een groot aantal landen. Nu bestaat de top 15 uit onder meer Polen, Syrië, de voormalige Sovjet-Unie, Bulgarije, China, Indië en Duitsland. Vorig jaar woonden er in Nederland mensen met maar liefst 223 verschillende herkomstlanden. 

Tussen gemeenten bestaan grote verschillen, concludeert de WRR. In homogene gemeenten - zoals Urk - zijn er vrijwel geen inwoners met een migratieachtergrond. In agrarische gemeenten - zoals Westland - zijn er veel inwoners met een Poolse of Bulgaarse achtergrond. Randstedelijke gemeenten zoals Amstelveen en Voorschoten hebben door het hoge aantal expats inwoners uit alle delen van de wereld. 

In de grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag heeft de meerderheid van de inwoners een migratieachtergrond en is het aantal verschillende herkomstlanden zeer groot.

Die verscheidenheid verloopt niet zonder slag of stoot, stelt het adviesorgaan. In buurten met veel verscheidenheid oordelen bewoners minder positief over de verhoudingen in hun buurt en voelen zij zich minder thuis. Dat geldt ook voor personen met een migratieachtergrond.

Daarnaast is de kans op criminaliteit volgens het WRR groter in meer diverse gemeenten, hoewel daar wel een grens aan zit. Zo bestaat er geen verschil in deze kans tussen zeer diverse gemeenten als Rotterdam of Den Haag en gematigd diverse gemeenten als Gorinchem of Helmond.

Ook als er vanaf vandaag geen enkele immigrant meer bij zou komen, blijft de verscheidenheid naar herkomst onder de bevolking de komende decennia nog toenemen. Dat is volgens de WRR te verklaren door de verschillen in geboorte- en sterftecijfers. De grote verscheidenheid heeft dan ook een 'structureel karakter'.  

Dat heeft consequenties voor het beleid rond migratie. 'Beleid dat blijft uitgaan van de klassieke migrantengroepen zal minder effectief zijn, omdat dit steeds minder aansluit op die veranderende werkelijkheid.' Volgens het adviesorgaan moeten de gemeenten de herkomst van de inwoners beter in kaart brengen en erop aansturen dat de verschillende diensten en voorzieningen rekening houden met deze 'culturele veelvormigheid'. Bovendien moeten gemeenten ervoor zorgen dat er beter contact en begrip komt tussen buurtbewoners.