Nu de zon weer volop schijnt, is het belangrijk om je te beschermen met een dikke laag zonnebrandcrème. Dat is wat ons al jaren wordt verteld. Maar is dat wel zo? Er zijn ook deskundigen die niet voor standaard insmeren zijn. Een voor- en tegenstander aan het woord.
"Alleen in het begin van het voorjaar smeer ik me in", zei Carla Bruijnzeel vorige week tegen NRC Handelsblad. "Verder nooit. Nooit gedaan ook. Ik pigmenteer snel en door gewenning aan de zon krijg je een dikkere hoornlaag. Die beschermt je tegen verbranding."
Een opvallende uitspraak voor een dermatoloog, want doorgaans waarschuwen dermatologen juist voor de gevaren van uv en adviseren ze veel te smeren. Dermatoloog Tamar Nijsten van het Erasmus MC noemt de uitspraken van Bruijnzeel 'jammer'. "Elke nuance is voor de leek een reden om niet te smeren." Daarom schept Nijsten liever duidelijkheid: smeren is ontzettend belangrijk, vindt hij. Ook als je een donkere huid hebt of 'snel pigmenteert', zoals Bruijnzeel zegt.
'Zonnebrandsprays niet allemaal even goed'
Zonnebrandsprays beschermen volgens de Consumentenbond minder goed dan ze beloven. De bond onderzocht sprays met factor-30 van verschillende fabrikanten.
Testpersonen kregen in een laboratorium sprays met factor-30 op hun rug gesprayd, daarna werden ze blootgesteld aan uv-straling en werd hun huid beoordeeld. Ook werd er een technische meting van de sun protection factor (SPF) gemaakt.
Sprays van Garnier en Vision kwamen als beste uit de test. De zonnebrand van Kruidvat hadden de beste prijs-kwaliteitverhouding. Australian Gold, Lovea en Luctovitaal zijn volgens de test niet aan te raden.
Geen voorstander van elke dag smeren
Frank de Gruijl, die aan het LUMC onderzoek doet naar de effecten van zonnestralen op de huid, begrijpt de opmerkingen van Bruijnzeel wel. "Hoewel ik wil vooropstellen dat er geen gezondheidsredenen zijn om te zonnebaden, ben ik er geen voorstander van om elke dag te smeren. Vooral bij kinderen wordt dit vaak geadviseerd, maar als je elke dag smeert, went je huid niet aan het omgevings-uv. Als je dan een keer vergeet te smeren, is de huid extra kwetsbaar en verbrand je sneller."
Wel benadrukt De Gruijl dat het belangrijk is om verbranding te voorkomen. "We verbranden veel te veel. Op dagen dat je meer buitenkomt dan normaal, bijvoorbeeld als je gaat zeilen of naar het strand gaat, is het belangrijk om goed te smeren. En nu, in het voorjaar ook: nu we nog weinig zonuren hebben gehad. Maar het is ook belangrijk dat je je huid zijn dagelijkse werk laat doen door blootstelling aan de zon."
Lastige boodschap
Dermatoloog Nijsten is het hier niet mee eens: "Ik snap wel wat De Gruijl probeert te zeggen, maar het is nogal een lastige boodschap. Wat heeft iemand eraan te horen dat je je kind soms wel moet insmeren en soms niet. Hoe ga je dat doen? De helft van de week wel en de andere week niet? Daarbij is het in het land der opvoeden veel makkelijker te zeggen: het moet altijd. En niet: af en toe."
Daarbij kan volgens Nijsten door gewenning aan uv wel acute verbranding en daarmee de kans op melanoomkanker minder worden, maar nemen de risico's op andere vormen van kanker toe.
Longlasting-zonnebrand is populair, maar werkt het ook?
Dermatologen waarschuwen voor dit product.
Drie typen blootstelling
"Je hebt drie typen blootstelling aan de zon, die alle drie een ander risico op kanker met zich meebrengen", legt Nijsten uit. "Je hebt de acute verbranding, waar mensen met een donkere huid minder kans op hebben en mensen met een lichte huid, rood haar en blauwe ogen meer. Verbranding neemt af als je huid aan de zon gewend is, maar de zonjaren nemen toe."
Dat wordt de cumulatieve blootstelling genoemd, zegt Nijsten. "Mensen met een beroep als stratenmaker of dakwerkers verzamelen, als ze zich niet goed insmeren, veel zonjaren. Ze verbranden niet snel, maar hebben wel een verhoogd risico op een andere vorm van huidkanker: de plaveiselcelcarcinoom."
Kankerverwekkend
Daarnaast is er nog de intermitterde blootstelling, vertelt de dermatoloog. "Dat is typisch voor mensen die de hele dag op kantoor zitten en in de winter twee weken op vakantie naar de Canarische eilanden gaan. Dan word je blootgesteld aan een overdosis aan uv-stralen en dat neemt weer een verhoogd risico op een andere vorm van huidkanker met zich mee."
Om te adviseren niet te smeren, is daarom nooit verstandig, vindt Nijsten. Tenzij je je op een andere manier beschermt, door kleding of door uit de zon te blijven. En hoe het zit met die kankerverwekkende stoffen die in zonnebrand zouden zitten? Ook onzin, zegt de dermatoloog. "Dat is een onderzoek geweest, waarbij ze uv-filters in grote hoeveelheden aan muizen hebben gevoerd in plaats van dat ze op de huid zijn aangebracht. Dat zijn hoeveelheden die wij nooit binnen zullen krijgen."
Meer op rtlnieuws.nl:
