We werken zó efficiënt dat we er eenzaam van worden

,,Ik kom nogal vaak gevallen van eenzaamheid op de werkvloer tegen", zegt Van der Velden, vertrouwenspersoon en mediator bij Zorg van de Zaak. Dat wordt onderschreven door cijfers van het CBS: 3 procent van de werkenden (een kwart miljoen mensen) is eenzaam. Steeds meer werknemers komen in een sociaal isolement terecht door hoe het werk tegenwoordig wordt ingericht, ontdekte de mediator. ,,De nadruk ligt op efficiëntie. Mensen moeten hun eigen targets halen en werken niet samen. Als je al iets tegen elkaar moet zeggen, stuur je een mailtje. Dat is efficiënt. De sociale cohesie op de werkvloer is weg.’’

Niet dat mensen er zelf over beginnen. ,,Ze zeggen niet, ‘ik voel me zo eenzaam.’ Het onderwerp zit nog in de taboesfeer, zeker als je een baan hebt. De gedachte is dan dat je onder de pannen bent. Je hebt je bezigheden en collega’s, dus waarom zou je eenzaam zijn?’’

Bovendien: een eenzame werknemer is geen efficiënte werknemer. Gevoelens van eenzaamheid zorgen voor mindere prestaties en kunnen leiden tot fysieke klachten als slapeloosheid, gewichtsverlies en een verminderd immuunsysteem, met verzuim tot gevolg. ,,Omdat er nog zo weinig aandacht is voor het onderwerp is er nog niet veel onderzoek naar gedaan, maar ik durf te stellen dat een burn-out in het verlengde van eenzaamheid op het werk ligt. Een belangrijke buffer voor stressreductie zijn juist de collega’s. Als er iets is, helpt het om je verhaal aan iemand kwijt te kunnen. Als je een goede band hebt, durf je zaken met elkaar te bespreken en om hulp te vragen. Wie eenzaam is, voelt zich er alleen voor staan. Dat zorgt alleen maar voor meer stress.’’

Van der Velden pleit voor meer aandacht voor het onderwerp. ,,Ik vind het tijd om aan de bel te trekken. Er wordt vaak niet genoeg gedaan om dit probleem te voorkomen. Werkgevers proberen het gebrek aan sociale cohesie kunstmatig op te lossen door gezamenlijk te lunchen of met z’n allen een wandeling te maken, maar voor iemand die eenzaam is, is dat geen oplossing.’’

Waarom niet? ,,Mensen die in een sociaal isolement zitten, hebben vaak niet meer het zelfvertrouwen om aan zo’n activiteit mee te doen. Zij zijn degenen die aan hun bureau blijven zitten. ‘O, die wil niet’, wordt vaak te vlug bedacht. Het kan zo zijn dat iemand echt liever alleen is, maar denk er ook als collega aan dat er meer aan de hand kan zijn.’’

Volgens Van der Velden doen werkgevers er goed aan een oogje in het zeil te houden. ,,De werkgever moet het goede voorbeeld geven. Loop eens naar iemand toe in plaats van altijd maar een mailtje te sturen. Vraag ook eens hoe de sociale contacten op het werk zijn. Schuif de vertrouwenspersonen op het werk naar voren. Zij kunnen helpen als iemand zich niet veilig genoeg voelt om er zo over te beginnen.’’

Zoals zo vaak is voorkomen beter dan genezen. ,,Wat zou helpen, is als collega’s weer echt samenwerken. Zet als werkgever eens twee mensen samen op een project. Het feit dat ze het samen moeten doen, maakt ze afhankelijk van elkaar, waardoor ze in elkaar gaan investeren. Ze hebben het over het werk, maar ook over andere zaken. Durven elkaar te vragen, hoe gaat het nu eigenlijk?’’

En de efficiëntie dan? ,,Ik begrijp dat werkgevers daarmee zitten, maar mensen laten samenwerken heeft ook voordelen. Twee zien meer dan één, dat kan een kwaliteitsslag opleveren.’’ Als mensen van verschillende afdelingen samenwerken, slaat de werkgever twee vliegen in één klap. ,,Het multidisciplinair overleg is een leuke manier om samen te werken én kennis te delen, daar ontwikkelen werknemers zich ook weer verder door. Je ziet dat dat, vanwege de efficiëntie, ook steeds meer verdwijnt. Dat is echt zonde wat mij betreft. Als de extra kosten een struikelblok zijn: die vallen weg tegen het verzuim dat je ermee voorkomt.’’

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!