Sally Anderson en haar man Roger Te Tai. © Facebook

Vrouw uit Nieuw-Zeeland onder vuur om tatoeage op gezicht

De uit Nieuw-Zeeland afkomstige Sally Anderson ligt onder vuur vanwege haar gezichtstattoo. Die tattoo komt uit de Maoricultuur en mag alleen gedragen worden door mensen met een Maori-afkomst. En Anderson is geen Maori.

Robyn Samsom 24-05-18, 12:12 Laatste update: 28-05-18, 16:39

Sally Anderson

Sally Anderson added a new photo.

Gezichtstatoeages, in Maori 'moko kauae' genoemd, zijn al eeuwen onderdeel van de Maoricultuur en voor de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland een heilig teken, waaruit de stamboom en de culturele erfenis blijkt. Maar Anderson heeft met de tattoo op haar kin voor de nodige debatten gezorgd binnen de Maorigemeenschap. Want mag een vrouw die geen Maori is wel een 'moko' laten zetten?

Anderson werkt als lifecoach en is getrouwd met een Maori. Ze zegt dat haar tattoo haar persoonlijke levensverhaal en tegenslagen symboliseert, waaronder een groepsverkrachting in haar jeugd. Het simpele design ,,symboliseert het transformerende werk dat Sally doet'', werd op haar website gezet. Maar de Maori's beschuldigen haar van het onterecht toe-eigenen en uitbuiten van de Maoricultuur voor persoonlijk belang.

Commerciële uitbuiting

Het was tatoeageartiest Inia Taylor - zelf een Maori - die de tattoo bij Anderson zette. Hij heeft lang getwijfeld voordat hij het deed. ,,Maar na vele telefoongesprekken en discussies realiseerde ik me dat de enige reden die ik kon bedenken om haar de moko te weigeren, haar ras zou zijn.''

Maar nu heeft hij spijt. Anderson zou de heilige moko gebruiken om haar lifecoachingbedrijf te promoten.

Traditie beschermen

Hoogleraar Te Kahautu Maxwell van de Universiteit van Waikato draagt de tatoeage ook. Voor hem is de moko een belangrijk symbool voor het overwinnen van kolonialisme en het terugnemen van de Maori-identiteit. ,,Het is een traditie die bijna verloren was gegaan door kolonialisme en de handelingen van onderdrukkers. We moeten dat laatste wat ons onderscheidt blijven beschermen.''

In een Facebookpost reageert ook artiest Ngahina Hohaia op de tattoo van Anderson. Ze zegt dat Inia Taylor de tattoo niet had mogen zetten. ,,Culturele toe-eigening heeft ons al bijna iedere andere heilige schat gekost.''

Ngahina Hohaia

Press Release Tuesday 22nd May 2018 It's About Whakapapa: Moko kauwae is not for Pākehā! Recent social media spaces have seen the emergence of a heated yet very articulate and informed discussion...

Sally Anderson heeft nog niet gereageerd op de ophef. Wel heeft ze inmiddels de referenties naar haar tattoo van haar website gehaald, al staan foto's nog wel online.

Haar Maori man, Roger Te Tai, heeft een moko over zijn hele gezicht. Hij vertelde de tv-show Te Karere dat het een poos duurde voordat hij kon accepteren dat zijn vrouw een moko wilde laten zetten, maar dat zijn vrouw ,,meer Maori is dan jij ooit zal zijn. Want haar hart is puur, dat is het altijd geweest. Haar ziel is een pure ziel.''

Ta moko lijkt veel op een tattoo die je in iedere willekeurige tattooshop kan laten zetten, maar verschilt daarvan door de manier waarop de tattoos worden aangebracht. Met een soort beiteltje wordt de inkt in de huid aangebracht. Het is een heilige traditie die de drager van de tattoo permanent verbindt aan zijn of haar voorouders en culturele erfgoed.

,,Maori zien het gezicht of het hoofd als extra heilig. Dus de sneetjes en de inkt die in het gezicht gaan zijn ook extra heilig'', vertelt Mera Lee-Penehira tegen de BBC. Bij Maori mannen kan een traditionele tattoo het hele gezicht bedekken. Bij een vrouw is dit meestal alleen de kin.