'Nederland vindt Europa wel degelijk belangrijk'

Nederland krijgt volgend jaar mei een absolute recordopkomst bij de Europese verkiezingen. Twee op elke drie Nederlanders vindt het ‘heel belangrijk’ om te gaan stemmen, nog eens 28 procent vindt het ‘matig belangrijk’. Bij de laatste verkiezingen in 2014 kwam in Nederland maar een derde van de kiezers op.

Frans Boogaard 23-05-18, 11:58 Laatste update: 23-05-18, 14:02

De verkiezingen volgend jaar worden daarmee niet alleen een test voor Europa, maar ook voor de waarheidsgetrouwheid van de regelmatige opiniepeilingen in alle 28 lidstaten waarvan Europa de resultaten onder de titel ‘Eurobarometer’ publiceert. Volgens de vanmorgen gepubliceerde peiling vinden niet alleen twee op elke drie Nederlanders de verkiezingen heel belangrijk, maar liefst 79 procent vindt ook het EU-lidmaatschap een goed ding (tegen 60 procent van de Europeanen gemiddeld). Volgens voorzitter Antonio Tajani van het Europees Parlement is dat ‘de hoogste score sinds 1983’.

Het goede nieuws, vanuit Europees perspectief, houdt daar niet op. Bijna 80 procent van de ondervraagde Nederlanders vindt dat zijn stem telt in de EU, tegen 48 procent in de EU gemiddeld. Nederland is dus, althans volgens de Eurobarometer, veel meer Europagezind dan op basis van sociale media en brievenrubrieken in dagbladen zou worden gedacht.

Wegwuiven

Het parlement doet er alles aan zich verder in de kijker te spelen. De ontvangst van Facebookbaas Mark Zuckerberg gisteravond was daarvan een goed voorbeeld, aldus Tajani, die elke kritiek op het format blijft wegwuiven. ,,Hij is Amerikaan, hij was helemaal niet verplicht hier te komen. Maar hij is gekomen, heeft zijn excuses aangeboden over gemaakte fouten en wil verder met het parlement in debat.''

Ook het initiatief om zowat elke maand een staats- of regeringschef uit te nodigen voor debatten over de toekomst van Europa is volgens Tajani een groot succes. De Italiaan onderstreepte dat kiezers, voor de tweede keer, met hun stem ook invloed uitoefenen op de keuze van de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Volgens een zeer ruime meerderheid van het parlement moet dat één van de Europese lijsttrekkers zijn (vorige keer: Jean Claude Juncker van de Europese christendemocraten).

Hoe het volgend jaar uitpakt moet blijken, maar de realiteit is dat de opkomst in Nederland bij Europese verkiezingen deze eeuw nog niet boven de 40 procent is gekomen. Bij de eerste directe verkiezingen in 1979 was de opkomst nog 58,1 procent, daarna zakte dat weg tot 30 procent in 1999. In 2014 stemde 37,1 procent.

Wat vindt Nederland belangrijk?

Waar moeten de volgende Europese verkiezingen bij voorrang over gaan? Voor Nederland (twee op elke drie stemgerechtigden) is dat overduidelijk: klimaatverandering en milieubescherming. Pas op afstand volgen terreurbestrijding, de bescherming van democratie en mensenrechten en de werkwijze en aanpak van de EU.

Die uitkomsten wijken behoorlijk af van het EU-gemiddelde. De doorsnee-Europeaan vindt terreurbestrijding, de strijd tegen jeugdwerkloosheid en immigratie het belangrijkst.

Daarin lijkt enige logica te vinden, want Nederland heeft geen terreuraanslagen gehad, zit steevast in de top-3 of 4 van landen met het laagste percentage werklozen en heeft van de migratie ook veel minder te lijden dan belangrijke aankomstlanden als Italië en Griekenland of een belangrijk bestemmingsland als Duitsland.

Voor Tajani en de politieke leiders in het parlement die gisteravond met veel tamtam Facebookbaas Mark Zuckerberg ontvingen is het wellicht geen opsteker, maar op de prioriteitenlijst van de doorsnee-Europeaan staat bescherming van persoonsgegevens helemaal onderaan, voor Nederlanders komt dat - op een lijst van twaalf - op de achtste plaats.

Jaar Opkomstpercentage
1979   58,1 procent
1984 50,9 procent
1989 47,5 procent
1994   35,7 procent
1999 30,0 procent
2004 39,3 procent
2009   36,8 procent
2014   37,3 procent
2019 66 procent?

Bron: Parlement & politiek