Zo werd de zoektocht naar een burgemeester toch een zooitje

"Ik ga ervan uit dat de procedure in Amsterdam keurig gaat verlopen," zei commissaris van de Koning Johan Remkes toen hij op 12 april naar Amsterdam was gekomen om de start van de zoektocht naar een opvolger voor Eberhard van der Laan toe te lichten.

Maar ruim een maand na het uitspreken van die woorden is het al een zooitje geworden.

Vrijdagmiddag moest Remkes wereldkundig maken dat de sollicitatietermijn wordt heropend, tot 2 juni.

Termijn
Benoembare kandidaten hebben zich volgens hem wel gemeld, maar de vertrouwenscommissie bestaande uit twaalf Amsterdamse raadsleden, vindt dat het aantal geschikte kandidaten te beperkt is.

Slechts vier van de 29 sollicitanten hebben ervaring in het (lokaal) openbaar bestuur, een minimale vereiste voor de functie.

Uit kringen rondom de commissaris klinkt dat 'Johan' bepaald niet zat te wachten op het heropenen van de termijn. Het is de vertrouwenscommissie die uit meer dan een paar sollicitanten wil kunnen kiezen en daarmee lak heeft aan het ordentelijke verloop van de procedure.

Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) laat weten het verzoek van Remkes te honoreren.

Ruimer aanbod
Het laat zich raden of de heropening van de vacature een oprechte poging is om meer geïnteresseerde kandidaten te lokken, of een ordinaire poging om de huidige sollicitanten te beschadigen. Remkes is immers duidelijk in zijn bericht. Er mogen dan slechts weinig geschikte kandidaten hebben gesolliciteerd, benoembaar zijn ze wat hem betreft wel. 

Toch wil de vertrouwenscommissie niet door met alleen de benoembare kandidaten, maar hopen zij op een ruimer aanbod.

Het is een tik in de richting van de sollicitanten die wel een brief hebben gestuurd. Zij hebben netjes volgens de regels gesolliciteerd én zijn geschikt geacht door Remkes, maar worden nu toch in de wachtkamer gezet. "Een kardinale blunder," oordeelde een groepje Amsterdamse (oud-)politici al.

De vertrouwenscommissie kan ook teleurgesteld zijn omdat er tussen de benoembare kandidaten niet genoeg diversiteit zit qua politieke kleur.

Jorritsma
De kandidaten die de functie in potentie zouden kunnen vervullen, hebben natuurlijk al sinds de dood van Van der Laan kunnen nadenken over een sollicitatie. Maar de VVD'ers onder hen weten dat de linkse meerderheid in de Amsterdamse gemeenteraad uiteindelijk de dienst uitmaakt. 

De herinnering uit 2010 werkt ontmoedigend, toen VVD-sollicitant Annemarie Jorritsma werd gepasseerd ten gunste van Eberhard van der Laan.

Binnen D66 zijn eigenlijk geen geschikte kandidaten, daarom werd GroenLinks-politica Femke Halsema door hen al in een vroeg stadium omarmd. En voor de SP is het stuurwiel van de hoofdstad nog een beetje te hoog gegrepen, de partij levert pas enkele jaren wethouders in grote steden.

Er is dus überhaupt weinig aanbod. En zelfs als Halsema meedoet om het pluche, tot nu toe onbevestigd, is het de vraag of Remkes haar wel benoembaar acht. Halsema heeft immers wel veel politieke, maar nauwelijks bestuurlijke ervaring opgedaan, een nadrukkelijke vereiste in de profielschets. 

Linkse vrouwen
In dit scenario blijven er eigenlijk alleen serieuze kandidaten van de PvdA over, zoals oud-minister Jet Bussemaker en oud-wethouder Carolien Gehrels. Twee, en met Halsema erbij drie linkse vrouwen om uit te kiezen.

Het is waarschijnlijk dat een deel van de vertrouwenscommissie dat geen echte keuze vindt en als wanhoopsdaad nu een klemmend beroep doet op andere gegadigden.

Wat er precies is gebeurd, blijft met vraagtekens omhuld, want lekken uit de vertrouwenscommissie kan zwaar worden bestraft.

De roep om de nieuwe burgemeester in het vervolg op een transparante, democratische manier te selecteren, zal na dit debacle alleen maar luider klinken.

Volg hier alles over de zoektocht naar een nieuwe burgemeester