Voor miljoenen christenen brengt Trump het einde der tijden dichterbij

Verrast is hij niet, de Nederlandse 'Israël-dominee' Henk Poot. Het oplaaiende geweld in Gaza, de internationale ophef over de verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem: wat hem betreft past het allemaal 'in het bijbelse plaatje'. Poot trekt al jaren door Nederland om te vertellen over Israël als de oogappel van God en over de bijbelse profetieën waarin het land een hoofdrol speelt. Het einde der tijden wordt ingeluid in Israël, weet Poot. En ja, dat moment kwam vorige week een stapje dichterbij. Dankzij Donald Trump.

"In principe gebeurt er natuurlijk niet zo veel", zegt hij. "Een gebouw verkast vijftig kilometer. Maar tegelijk zie je dat er duidelijk een messiaans proces gaande is. Daarin heb je grotere stappen en kleinere, en wat Trump vorige week heeft gedaan is een van die stappen." De president zou al dan niet opzettelijk momentum creëren voor het einde der tijden (zie kader onderaan dit artikel). Poot: "In Gaza en daarbuiten wordt er heftig op zijn besluit gereageerd. Die onrust is voorzegd door de bijbelse profeten. Hij brengt ons weer iets dichter bij de ontknoping van de heilsgeschiedenis, dichter bij de grote finale."

Bijbelse profetieën

De Israël-dominee is uiteraard niet de enige die het nieuws over het Heilig Land bekijkt door een bijbelse bril. Volgens een recente peiling van het bureau LifeWay ziet 52 procent van de Amerikaanse witte en zwarte conservatieve protestanten 'het vervullen van bijbelse profetieën' als belangrijke reden om Israël te steunen. De omvang van die groep is moeilijk in te schatten: afhankelijk van de definitie telt Amerika tientallen miljoenen conservatieve protestanten, mogelijk zelfs tachtig miljoen.

In Nederland hebben orthodox-protestantse kerken samen ruim een half miljoen leden. Hoewel die variëren van evangelisch tot uiterst gereformeerd en niet allemaal zionistische sympathieën hebben, is Israël-liefde er de norm.

We zien de groep Nederlandse Israël-minnende christenen makkelijk over het hoofd, zegt Miranda Klaver, religie-onderzoeker van de Vrije Universiteit. "Er is een groep die vooral kritisch is, maar in evangelische kerken, in de pinksterbeweging en in sommige andere orthodoxe kringen blijft Israël een belangrijk onderdeel van de geloofsidentiteit. Israël-minnaars zijn de hoofdstroom."

Gods werk

In die wereld speelt Donald Trump nu ineens ook een rol. Doet de president nu Gods werk? Laten we vooral niet te hard van stapel lopen, zegt Sara van Oordt van 'Christenen voor Israël', 's lands spreekbuis van Israël-minnende christenen. De organisatie wordt financieel gesteund door zo'n zestigduizend Nederlandse gezinnen. "Die ambassade-verhuizing is vooral een mooie symbolische stap." Maar Poot, die veel werkt voor 'Christenen voor Israël', vindt het idee dat God via Trump zijn werk doet, zo gek nog niet. "God kan mensen gebruiken van wie je het niet verwacht, dat zie je in de Bijbel ook", weet hij. "Zo iemand hoeft niet van onbesproken gedrag te zijn."

Daarmee lijken veel van zijn Amerikaanse broeders en zusters het eens. Rond de openingsceremonie van de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem kwam de wederkomst meerdere keren ter sprake. De wereld begint nu te zien 'wat de Bijbel al drieduizend jaar zegt', verkondigde baptistisch predikant Robert Jeffress, Trumps belangrijkste religieuze adviseur, op de Amerikaanse televisie. Voorganger John Hagee, die tijdens de openingsceremonie het gebed leidde, sprak in een Israëlische krant van het 'vervullen van Gods belofte'. Hagee: "Op de laatste dagen zullen Jeruzalem en Israël het epicentrum zijn van alles dat staat te gebeuren."

Zonder die zogenoemde evangelicals had die verhuizing misschien nooit plaatsgevonden. Trump dankt zijn presidentschap aan de steun van miljoenen witte conservatieve protestanten, en van alles wat hij tot nu toe heeft gedaan voor die achterban is de ambassade-verhuizing het meest ingrijpend. Johnnie Moore, leider van de 'hofevangelicals', vertelde Trouw eind vorig jaar dat hij in het Witte Huis talloze gesprekken had gehad met christelijke leiders. "Steeds kwam het erkennen van Jeruzalem als hoofdstad weer ter sprake, en het Witte Huis stond ervoor open." Moore ontkende overigens dat de evangelikale adviseurs uit zijn op het dichterbij brengen van de Apocalyps. "Ze denken niet theocratisch", stelde hij. "We hebben het niet één keer over de eindtijd gehad."

Dat zal vast, zegt religie-onderzoeker Klaver. "Maar je kunt christelijke Israël-liefde niet los zien van die heilsgeschiedenis. Het idee dat God Israël heeft beloofd aan het Joodse volk komt voort uit hun interpretatie van die bijbelse profetieën. Die interpretatie, daar steunt alles op. Je ziet hoe belangrijk die ideeën soms zijn: ze beïnvloeden de wereldpolitiek."

Jeruzalem volledig joods

Niet alle christelijke zionisten hebben dezelfde eindtijd-verwachtingen. Amerikaanse christenen zijn veelal gebrand op het moment waarop Jeruzalem volledig in Joodse handen komt. Pas als dat gebeurt, kan Christus terugkeren op aarde. Poot en veel van zijn Nederlandse geloofsgenoten zien uit naar een tijd waarin Jeruzalem verwordt tot 'een zware steen waaraan haar belagers zich zullen vertillen'. Daar sprak de oudtestamentisch profeet Zacharias al over. De ambassade-verhuizing en de protesten zijn zo controversieel, dat Jeruzalem nu zo'n 'zware steen' wordt, is de gedachte.

Lees ook: De VS trakteren het Heilige Land al zeventig jaar op liefde en dollars

Israël leeft al sinds het uitroepen van de eigen staat, vandaag 70 jaar geleden, onder een Amerikaanse veiligheidskoepel. Dat is vooral te danken aan de liefde van de christen-zionisten, met de eindtijd in het achterhoofd.