Als het aan Nederland ligt, komt er voorlopig geen Balkanland bij de Europese Unie. De EU is de afgelopen jaren al veel te snel gegroeid, zegt premier Rutte. Hij is in Sofia aanwezig voor onderhandelingen met EU-leiders en de premiers van zes Balkanlanden die geen lid zijn.
Het gaat om Servië, Montenegro, Albanië, Macedonië, Bosnië-Hercegovina en Kosovo. De EU-leiders hebben een verklaring afgesproken waarin de landen 'Europees perspectief' wordt geboden.
Niet over toetreding, bezweert premier Rutte. "Vandaag ging het echt over de vraag: hoe kijken we aan tegen dit belangrijke deel in Europa en hoe kunnen investeren, bijvoorbeeld in wegen of in digitale connecties."
Huiverig
Meer West-Europese landen, zoals Duitsland en Frankrijk zijn huiverig voor toetreding. In Balkanlanden is nog veel corruptie en weinig persvrijheid. "Als er landen lid zijn van de Europese Unie die niet voldoen aan alle voorwaarden op het terrein van de rechtstaat, persvrijheid en hervormingen. Dan verzwakt dat de hele Unie."
Veel landen vinden achteraf dat landen als Bulgarije en Roemenie te snel bij de EU zijn gekomen. Dat wil Rutte voorkomen. "Ik ben daar heel voorzichtig in, omdat ik in het verleden heb gezien wat er fout gaat als je wensdenken hebt. We hebben eerder gezien welke problemen dat geeft met Bulgarije en Roemenië. Hou nou vast aan de afspraken", benadrukt Rutte in Sofia.
'De landen horen bij onze gemeenschap'
Maar andere leiders zijn minder negatief. "Ik zie geen andere toekomst voor de Westelijke Balkanlanden dan de EU", zegt EU-president Tusk in Sofia. Er is geen alternatief, er is geen plan B. De landen horen bij Europa en onze gemeenschap." Ook ander leiders pleiten hardop voor toetreding op termijn. Rutte reageerde afgemeten: "We zijn het niet altijd eens."
Mark Rutte met de minister-president van Albanië, Edi Rama
Ziet het niet zitten
De Europese Commissie noemde eerder het jaartal 2025, waarop toetreding zou kunnen plaatsvinden. Op z'n vroegst, en dan een paar landen. Premier Rutte ziet het niet zitten: "Ik heb een hekel aan data-fixatie. Onderhandelingen kunnen soms heel lang duren."
Volgende maand volgt er een besluit of er officieel toetredingsonderhandelingen komen met Albanië en Macedonië. Met Servië en Montenegro lopen die gesprekken al een aantal jaren. In juni moeten EU-landen een besluit nemen, maar Nederland heeft 'ernstige bedenkingen', zegt Rutte. "Wat Nederland betreft, houden we vast aan toetredingscriteria en gaan we daar in juni een besluit over nemen." Nederland zal zich heel strikt opstellen. Echte toetreding toch ver weg is, zo benadrukken diplomaten.
Ooit moet het gebeuren
"Toch moet het ooit gebeuren zeggen voorstanders hier in Sofia", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Geef die landen een perspectief op lidmaatschap, dat brengt welvaart en stabiliteit. En uiteindelijk draait het ook om invloed. Laat je als Europa die Balkanlanden links liggen, dan neemt de invloed van landen als China, Turkije en Rusland toe. Zeker met Rusland heb, maar China wordt ook steeds actiever. Dat moet je als Europese Unie in je eigen achtertuin niet willen, zeggen de voorstanders."
Meer op rtlnieuws.nl
Voorlopig einde aan vanzelfsprekende vriendschap: EU bespreekt Trump
