Direct naar artikelinhoud

Hedy d'Ancona: Ik schaam me voor mijn verwantschap met Israël

Hedy d'Ancona: "Er komt geen vrede als Israëls houding niet verandert."Beeld ANP/Ab Blauw

Israël bestaat op 14 mei zeventig jaar. Trouw vraagt vijf bekende Nederlanders met Joodse wortels over hun band met de staat. Vandaag: oud-PvdA-minister Hedy d'Ancona (80).

Wat betekent Israël voor u?

"Het is het land waar mijn overgebleven familie woont. Daardoor voel ik me verantwoordelijk. Het moet blijven bestaan, in het deel dat de Israëliërs toekomt. Ik heb ernstige bezwaren tegen de bezettingspolitiek en de schending van de mensenrechten waardoor bijvoorbeeld Palestijnse kinderen in de gevangenis belanden.

Ik schaam me voor mijn verwantschap. Die muur, het uitbreiden van de nederzetting. Nu worden weer mensen uit hun huis gezet in Jeruzalem, nadat president Trump riep dat Jeruzalem van de Joden is."

De enige hoop die rest is de slinkende groep vredesactivisten in Israël

Bent u er weleens geweest?

"Mijn vader is kort na zijn bevrijding uit een concentratiekamp in Polen overleden. Begin jaren negentig heb ik in Israël familie weten op te sporen en haar met mijn kinderen bezocht. Ik was er een keer met Civilians for Peace. En een keer voor een tv-serie, toen woonde ik een week in een kibboets. Zo samenleven is een fantastisch concept. Samen kinderen opvoeden en dat tegelijkertijd ouderen blijven meedoen. Vorig jaar was ik er met mijn partner Aatje Veldhoen, toen een neefje trouwde."

Hoe oud zal Israël worden?

"Geen idee. Als ze niets in hun houding veranderen komt er geen vrede. En met zoveel vijanden om je heen, zal dat ooit worden beslecht. Daarom was ik lang actief in de organisatie Een Ander Joods Geluid. Vrede is de enige optie om voort te bestaan.

Je kunt geen vrijheid vieren als je die denkt te behouden door anderen te onderdrukken
Hedy d'Ancona

Rond 1995 kwamen in Genève intellectuelen, kunstenaars en politici bijeen voor een vredesinitiatief. Ik ging er als Europarlementariër heen om steun te verlenen en herinner me dat ik opgetogen was. Ook dat initiatief is mislukt. De enige hoop die rest is de slinkende groep vredesactivisten in Israël. Hen blijf ik steunen. Vrouwen die bij de grens protesteren tegen de schandelijke manier waarop Palestijnen gevisiteerd worden. Als kinderen zien hoe militairen hun moeder schofferen, creëert dat haat. Die haat zie ik soms ook bij kinderen van kolonisten. Haat komt nooit goed."

Wat vindt u van de vredespolitiek van premier Netanyahu?

"Die is de naam niet waard. Voortdurend eisen stellen is provocerend. De regering trekt zich er niets van aan dat de illegale nederzettingen internationaal zijn veroordeeld. De Amerikaanse minister Kerry zat nog niet in het vliegtuig na vredesoverleg of kolonisten gingen alweer illegale nederzettingen bijbouwen.

Natuurlijk is het angstaanjagend als de Palestijnen hevig protesteren. Maar het geweld van Israël is altijd disproportioneel. Netanyahu zit om electorale redenen vast aan die agressieve houding. Hij is afhankelijk van partijen die niets willen inleveren. En om vrede te bereiken moet je inleveren."

Viert u het zeventigjarig bestaan?

"Je kunt geen vrijheid vieren als je die denkt te behouden door anderen te onderdrukken. Dat was ook het thema van het bevrijdingsfestival op 5 mei. Ik sprak toen in het Amsterdamse Westerpark. Ook nu is verzet tegen onrecht nodig ter wille van de vrijheid. Neem een voorbeeld aan Duitse en Israëlische piloten die weigeren uitgeprocedeerden naar onveilige landen te brengen. Aan Duitsers die uit solidariteit een keppeltje dragen. En als er één homo of lesbische vrouw wordt geslagen, dat we dan allemaal op straat gaan zoenen."

Lees ook:

Euforie en angst liggen dicht bij elkaar in Israël

De situatie in Israël doet columnist Stevo Akkerman denken aan de woorden van Libanese schrijver Elias Khoury: "De hele wereld is in de greep van de identiteit, maar het is een vals probleem."

Esther Voet: 'Israël is echt een wonder'

Hoofdredacteur Esther Voet (55) van het Nieuw Israëlitisch Weekblad gelooft dat  het Israëlisch-Palestijns conflict is op te lossen: "De oplossing ligt bij de Arabische landen om Israël heen." 

Marjan Sax: 'De staat Israël is een totaal echec'

Marjan Sax (70), die Mama Cash oprichtte, een fonds voor vrouwenrechten, vindt Israël een hoofdpijndossier. 'Het is verschrikkelijk hoe het land omgaat met de Palestijnen.'

*In een eerdere versie van dit artikel stond 'een Pools concentratiekamp'. Dit is veranderd in 'een concentratiekamp in Polen'.