Democraten duimen voor Trump-aanhanger met strafblad
Het is maar een kleine staat, West Virginia, en demografisch en politiek zo apart dat je niet zou verwachten dat een verkiezing daar landelijk nieuws wordt. Maar afgelopen dinsdag zond de rechtse tv-zender Fox News een debat tussen drie Republikeinse aspirant-senatoren ervoor landelijk uit.
Ze strijden om de nominatie van hun partij voor het senatorschap. Komende dinsdag mogen de Republikeinse kiezers van West Virginia zeggen wie van de drie in november de zittende senator, Joe Manchin, een Democraat, mag uitdagen. In hun ijver om de voorverkiezing te winnen, maakten alle drie de kandidaten dezelfde, opvallende keus: ze stelden zich vierkant op achter Donald J. Trump.
De macht in het Huis van Afgevaardigden zal als het zo doorgaat weer in handen vallen van de Democraten
Als je het nieuws over de Amerikaanse president volgt, is dat moeilijk te begrijpen. Trump wordt door schandalen achtervolgd. Hij ziet achter elkaar hoge medewerkers vertrekken. Hij brengt de achterblijvers tot wanhoop met zijn onverwachte koerswendingen. Hij scheldt ambtenaren en burgers waar hij last van heeft voor rotte vis uit. Nog steeds zijn evenveel Amerikanen tevreden over hem als ontevreden, maar daar kan opeens een eind aan komen.
En heel misschien (al is dat vaker gedacht) is dat eind deze week in zicht gekomen. Trump kreeg er, naar aanleiding van zijn gedraai rond de betaling van zwijggeld aan een pornoster, zelfs flink van langs op Fox News en in de al even rechtse Wall Street Journal. Verstandige politici, zou je zeggen, zorgen dat ze hun steun voor de president aanlengen met wat voor de hand liggende opmerkingen over normen en waarden in de politiek, zodat ze later altijd kunnen zeggen dat ze niet alles goed gevonden hebben.
Maar die keus maken de drie kandidaten in West Virginia niet, en ook in de andere drie staten waar dinsdag voorverkiezingen worden gehouden (Ohio, Indiana en North Carolina) is bij de meeste Republikeinse steun voor Trump een gegeven.
Tevreden
Ze kunnen niet anders: onder Republikeinen is van een desillusie met Trump namelijk nog niets te merken: 89 procent van hen is tevreden over hoe de president het doet. Ze vinden hem lang niet allemaal een keurige man, velen denken dat hij het met de waarheid niet zo nauw neemt, maar hij voert een beleid dat ze graag zien, en dat is voldoende.
Voor de Democraten is dat gunstig. Het betekent dat hun kandidaten bij de landelijke tussentijdse verkiezingen in november elke uitglijder, elke schadelijk bericht, elk ongunstig uitpakkend justitie-onderzoek, maximaal kunnen benutten als munitie tegen de Republikeinen waartegen ze in het strijdperk treden.
De Democraten zijn ook optimistisch over november, omdat bij de Republikeinen die goedkeuring van Trump eerder plichtmatig is dan enorm enthousiast - en dat voorspelt weinig goeds voor hun opkomst. Terwijl bij de Democraten juist het bloed onverminderd kookt, waardoor zij vermoedelijk wel in grote aantallen naar de stembus zullen gaan. De macht in het Huis van Afgevaardigden, zo zeggen veel ervaren rotten in de Amerikaanse politiek, zal als het zo doorgaat weer in handen vallen van de Democraten.
De Republikeinen mogen nog wel hoop koesteren op het behoud van hun flinterdunne meerderheid (één zetel) in de Senaat. Daar staat in november maar een derde van de zetels op het spel, en toevallig gaat het vooral om zetels die nu al door Democraten bezet worden. Meer stemmen voor Democraten betekent in die situatie niet gegarandeerd meer zetels voor Democraten. En wie weet gaat deze of gene staat tegen de trend in en valt er een zetel van een Democraat af te pakken.
Spannend
En daarom is de verkiezing van komende dinsdag in West Virginia zo spannend. De grote meerderheid van de kiezers stemt daar Republikeins, en in 2016 won Donald Trump er met 68 procent van de stemmen – onder andere doordat hij beloofde de in de staat belangrijke kolenmijnbouw te steunen. Maar de senator die in november zijn zetel verdedigt, Joe Manchin, is een Democraat.
Is Manchin te kloppen, en wie kan dat het beste doen? De drie gegadigden zijn: Evan Jenkins, nu lid van het Huis van Afgevaardigden; Patrick Morrisey, die in 2012 werd gekozen als minister van justitie van de staat, en Don Blankenship, voormalig president-directeur van mijnbouwbedrijf Massey Energy.
Blankenship moet het in ieder geval niet worden, dat vinden niet alleen zijn twee concurrenten, maar ook kopstukken in de landelijke Republikeinse partij. De ondernemer zat vorig jaar nog in de gevangenis, veroordeeld tot een jaar cel omdat hij de hand had gelicht met veiligheidsvoorschriften in zijn mijnen. Zijn strafzaak kwam voort uit een explosie in 2010 waarbij 29 mijnwerkers om het leven kwamen. Blankenship lijkt de politiek in te zijn gegaan uit verlangen naar rehabilitatie en wraak. Tijdens de campagne benadrukte hij dat de schuld van de explosie ligt bij de instructies die de mijnwerkers kregen van overheidsinspecteurs – die werkten onder verantwoordelijkheid van de toenmalige gouverneur van West-Virginia: Joe Manchin.
In een recente peiling van Fox News staat Blankenship derde, met 16 procent, achter Morrisey (21) en Jenkins (25). Maar voorverkiezingen zijn lastig te peilen, omdat de opkomst meestal laag is.
Ramp
Voor de Republikeinse leiding zou een overwinning van Blankenship een ramp zijn, omdat Joe Manchin het tegen iemand met diens achtergrond een stuk gemakkelijk zal krijgen. Het zou de nachtmerrie herhalen van de senaatsverkiezing in Alabama, waar de voorverkiezingen een kandidaat opleverden, Roy Moore, die ervan werd beschuldigd vele jaren geleden vrouwen en zelfs jonge meisjes lastig te hebben gevallen. En dat was weer een reprise van het fiasco in Missouri in 2012, toen een kandidaat naar voren werd geschoven, Todd Akin, met zelfs voor Republikeinen antieke opvattingen, bijvoorbeeld dat vrouwen van 'echte verkrachting' niet zwanger zouden kunnen worden.
Dat destijds in Missouri de slechtste kandidaat de nominatie kreeg, was niet alleen te danken aan de smaak in politici van de Republikeinen van die staat, maar ook aan bemoeienis van de zittende Democratische senator, Claire McCaskill. Die verwachtte destijds een moeizame strijd om haar zetel te behouden, en stemde na enige aarzeling toe in het voorstel van haar medewerkers, geld uit te geven aan tv-advertenties die gunstig zouden zijn voor de kansen op de nominatie van Akin. De opzet lukte glansrijk, zoals McCaskill zelf het in 2015 smakelijk navertelde in een artikel op de website Politico.
In West Virginia lijken de Democraten een soortgelijke strategie te volgen, wat tot een vermakelijke tv-oorlog leidt. Een door de partij gefinancierde organisatie, 'Duty and Country', heeft een tv-spot (zie hieronder) gemaakt waarin Jenkins corruptie wordt verweten. En een spot (zie hieronder), waarin Morrisey ironisch een tv-lesje krijgt in feitjes over West Virginia (officiële bloem: de rododendron), omdat hij niet uit de staat komt en officieel zelfs nog in Nevada woont. Over Blankenship worden geen kritische advertenties gemaakt, officieel omdat hij toch geen kans zou maken op de nominatie.
Tekst gaat verder onder de video's
Uit angst dat Blankenship op die manier juist wel de genomineerde wordt, is de landelijke Republikeinse partij zich ook met de race gaan bemoeien door tv-spots te produceren. In een daarvan wordt gemeld dat zijn bedrijf het grondwater vervuilde, maar dat zijn eigen landhuis een speciale leiding kreeg die schoon water aanvoerde. "Is er niet al genoeg giftige slurry in Washington?" zo eindigt de boodschap. Dat zal ook veel Democraten uit het hart gegrepen zijn. Juist daarom zien zij dinsdag het liefst Blankenship winnen.
Lees ook: Trump maakt draai in 'pornozaak' om uit juridisch moeras te komen
Donald Trump, de president van de Verenigde Staten, erkent nu toch dat hij een pornoster zwijggeld gaf. En zijn plaaggeest Robert Mueller kan zijn borst natmaken.