Zorg voor mensen met dementie vergt een speciale opleiding

Ooit was er het bejaardenhuis voor gezonde mensen vanaf 65 jaar, bedoeld om de woningnood te beperken; later kwam het verzorgingshuis voor ouderen die verminderd in staat waren om voor zichzelf te zorgen.

Beide woonvoorzieningen bestaan niet meer. Ouderen die zorg nodig hebben blijven zo lang mogelijk thuis wonen, met thuis- en mantelzorg.

Ook mensen met gevorderde dementie wonen meestal thuis, totdat het echt niet meer gaat. Dan komen ze in het verpleeghuis; tegenwoordig steeds vaker in een kleinschalige woonvoorziening. Dit betekent dat de zorg voor mensen met dementie veel kennis en vaardigheden vereist van de mensen die hen daar verzorgen en begeleiden.

Het gaat hier immers om complexe zorg voor kwetsbare mensen, waarbij geheugenproblemen en veranderd gedrag, ook wel probleemgedrag genoemd, het meest naar voren treden.

Net afgestudeerd

Helaas heeft de opleiding voor verzorgenden en verpleegkundigen nog geen inhaalslag gemaakt teneinde deze beroepsgroepen goed toe te rusten met kennis over dementie en met vaardigheden in het omgaan met cliënten met deze ernstige hersenziekte.

Nu men erachter komt dat dementiezorg serieuze aandacht verdient, blijkt dat deze zorg een dermate slecht imago heeft dat weinigen er nog voor kiezen. Dit geldt ook voor artsen: te weinig artsen kiezen voor de specialisatie ouderengeneeskunde.

Er is een groot tekort. Derhalve vind je in de verpleeghuizen vaak gespecialiseerde verpleegkundigen en basisartsen die het werk van de geriater moeten doen. De psychologen die ik ontmoet, zijn net afgestudeerd en hebben hun eerste baan als basispsycholoog.

Kwetsbaar in je eentje

Mijns inziens moet er al tijdens de opleiding tot verzorgende/verpleegkundige een specialisatie psychogeriatrie komen. Nu is er nauwelijks aandacht voor dementie gedurende de reguliere opleidingen en worden jonge verzorgenden in het diepe gegooid. Wel kun je je later alsnog specialiseren, maar dit gebeurt nog te weinig.

Kortom, we zien dat een steeds complexer wordende zorg voor mensen met dementie onvoldoende wordt gedragen door goedopgeleide en ervaren mensen. Tel daar de onderbezetting op in de woonvoorzieningen voor mensen met deze ziekte bij - één verzorgende op acht bewoners kan echt niet - en er gebeuren ongelukken.

Twee vaste medewerkers zijn nodig om de grote hoeveelheid taken naar behoren uit te voeren én om de cliënten de aandacht te geven waar ze recht op hebben. Ook kun je elkaar dan op een positieve manier controleren: als je ziet dat je collega het even niet meer trekt, kun je het overnemen.

Ook de verzorgende is kwetsbaar in haar eentje, je bent acht uur aaneen in de woning en je bent de magneet waar iedereen zich aan vastklampt.

Waar geen behoefte aan is, is de doorgeschoten regelgeving van de Inspectie. Alles eindeloos registreren is helemaal niet nodig voor een vast en bekwaam team. De teamleden weten wel wat er moet gebeuren.

Prachtig vak

De zorg voor mensen met dementie is een prachtig vak, waar ik met hart en ziel voor gekozen heb. Ik merk ondertussen wel dat ik vaker doodmoe thuiskom, maar niet voldaan. Ik heb hun net aan de basiszorg kunnen geven en verder niets.

Ik hoop en verwacht dat de extra gelden worden geïnvesteerd in mensen op de plekken waar het echte werk gebeurt: de woning van de mensen met dementie.

Lees ook: Duizenden ouderen met dementie lopen zorg mis door wachtlijst

Ouderen moeten het thuis ineens met minder zorg doen als zij op de wachtlijst voor een verpleeghuis staan.

Onderzoek naar alzheimer zit op slot

Dementie is de enige van de tien dodelijkste aandoeningen waarvoor nog geen enkele hoop op genezing bestaat. Er is zelfs geen middel dat de ziekte vertraagt. De roep om een alzheimerpil was nog nooit zo urgent.