Hologramconcerten neigen niet alleen naar perverse afgoderij, maar zijn om meer redenen zorgelijk
Roy Orbison, Maria Callas, Frank Zappa: grootheden, onsterfelijke wereldsterren. Waarom zouden zij zich door zoiets pietluttigs als de dood laten weerhouden om op tour te gaan?
Maandag stond een hologram van Roy Orbison († 1988) in het Nieuwe Luxor te Rotterdam. In november staat sopraan Maria Callas († 1977) in Carré. Er wordt gewerkt aan een tournee van Frank Zappa († 1993). Het fenomeen is niet nieuw: jaren terug kwamen Tupac en Michael Jackson al eens in hologramvorm tot leven. Maar dat was eenmalig, als een gimmick. En dat zou het moeten blijven. Want de huidige trend van hologramconcerten neigt niet alleen naar perverse afgoderij, maar is om meer redenen zorgelijk.
Ook ABBA is bezig met een hologramtour - daarvoor brengt de Zweedse band zelfs voor het eerst in decennia nieuwe muziek uit
Eerst even dit: het publiek krijgt tijdens die hologramshows niet eens echte hologrammen te zien. Een daadwerkelijke, hologramprojectie à la Star Wars is veel te kostbaar en ingewikkeld. Nee, Amerikaanse bedrijven als Eyellusion en Base Hologram gebruiken weliswaar geavanceerde projectietechnieken, maar de shows zijn eerder gepimpte 3D-films, voor een doorzichtig scherm, geflankeerd door echte muzikanten. Het woordje 'hologram' is nu eenmaal erg interessant, vindt het grote publiek. Tja. Alles is marketing.
Het werkt zo: een body double speelt archiefopnames van Maria Callas na, die in 3D worden gefilmd en digitaal opgekalefaterd. Daar plakken ze een geanimeerd gezicht van Callas overheen. Van oude geluidsopnames blijft alleen de zang over, de orkestsporen worden verwijderd - dan is er tijdens het concert nog íets live te spelen.
'Authenticiteit'
'We streven naar authenticiteit', durft de baas van Eyellusion te zeggen. Het gore lef van deze aasgieren. Aan de andere kant, je kunt het deze gezonde Amerikaanse kapitalisten niet al te kwalijk nemen dat ze het laatste beetje sap uit de botten van lang overleden wereldsterren proberen te persen. De rechten zijn vast netjes geregeld, al benevelen de rinkelende kassa's ongetwijfeld het ethische beoordelingsvermogen van de erven Orbison of Zappa.
Zo'n ingeblikte, voorgekookte concertervaring zal nimmer en nooit het origineel benaderen. Dood is, helaas, dood
Deze ondernemers jubelen over een nieuwe werkelijkheid. Dát is pas zorgwekkend. Ook ABBA is bezig met een hologramtour - daarvoor brengt de Zweedse band zelfs voor het eerst in decennia nieuwe muziek uit. Agnetha, Björn, Benny en Anni-Frid ruziën geregeld onderling en nu kunnen ze optreden zonder bij elkaar te zijn. Makkelijk.
Eng
Het wordt enger: wat weerhoudt een artiest ervan om met neppe hologramprojecties meerdere concerten tegelijk te geven? Beyoncé hoeft dan het repetitiehok niet meer uit om in één klap twintig uitverkochte stadionoptredens af te werken.
Maar het allertreurigste is dat er een markt voor is. Dat mensen grof geld (vanaf 60 euro) betalen om veertig jaar na haar dood naar een projectie van Maria Callas te kijken. Waarom? Nostalgie? Vanuit een hardnekkige weigering te accepteren dat je te laat bent geboren?
Het is te hopen dat al dat publiek vooral afkomt op de noviteit. De eerste tekenen zijn er al: zo moest er na enkele hologramshows van de overleden rocker Ronnie James Dio toch even gesleuteld worden aan zijn concert. Al speelden zijn oude bandmakkers mee, het publiek vond het toch 'niet helemaal echt' of simpelweg 'een beetje eng'. Goh.
Zo'n ingeblikte, voorgekookte concertervaring zal nimmer en nooit het origineel benaderen. Dood is, helaas, dood. Kunnen we alle tijd, geld en moeite niet steken in het vinden van een nieuwe Callas, een nieuwe Orbison of een nieuwe Zappa? Die zijn er genoeg.
Lees ook: Abba komt voor het eerst sinds 1982 met nieuwe muziek
Dansen en meezingen met Dancing Queen en Super Trouper. De Zweede popgroep Abba is terug van weggeweest en brengt voor het eerst sinds decennia weer nieuwe muziek uit.