Bomen langs de weg zijn als een monument, die kun je niet omzagen
Massaal bomen kappen langs gevaarlijke verkeerswegen is een slecht idee, zegt Gerdy Verschuure, docent landschapsarchitectuur van de TU Delft. 'Bomen zijn net zo goed cultureel erfgoed als sommige gebouwen. Ze horen bij het landschap.'
Vroeger hadden we ze nodig om een nieuwe route aan te geven of om verkeer naar een eindpunt zoals een kasteel te leiden. Nu blijken sommige door bomen omringde autowegen buiten de bebouwde kom te gevaarlijk. De bomen op deze ‘dodenwegen’ moeten daarom tegen de vlakte, tenminste dat is het idee. Gerdy Verschuure snapt er niets van: “Alsof je monumenten sloopt”.
Wegen met aan weerszijden (loof)bomen, lanen, zorgen regelmatig voor onveilige situaties. Automobilisten die om welke reden dan ook de macht over het stuur verliezen komen er vaak tegen een boom tot stilstand. Omdat op de wegen ook nog eens flink gas wordt gegeven heeft dat soms fatale gevolgen. Om het verkeer veiliger te maken heeft het kabinet vijftig miljoen euro uitgetrokken. Van het geld moeten ook bomen naast gevaarlijke autowegen worden gekapt.
Onverstandig zegt universitair docent en onderzoeker Gerdy Verschuure. Zij onderzocht het belang van de bebossing naast wegen. “Bomen geven reizigers richting, zonder dat er borden nodig zijn. Een goede weg verandert de beplanting als er een bocht komt of een uitrit bijvoorbeeld.”
Hele lanen ontbossen, dat is echt een heel slecht idee
Kathedralen
Daarnaast zijn de wegen volgens de docent gemaakt voor een ervaring. Zoals een mooie kerk of een landhuis is iedere laan uniek. “De Middachterallee in het Gelderse Elecom bijvoorbeeld, die laan geeft je het gevoel dat je door een kathedraal rijdt. De bomen hangen over je heen, alsof je in een afgesloten ruimte bent. Zo zou het vaker moeten zijn. We moeten wegen evenveel aandacht geven als gebouwen. Dat doen we nu niet”, zegt de docent. Ze vervolgt: “Daarmee verdwijnt ook een stuk regionale identiteit. Want het zijn juist die lanen die toeristen trekken en een rondje door bijvoorbeeld de Veluwe bijzonder maken.”
Verschuure vraagt zich ook af of het kappen van bomen überhaupt effect zal hebben op de verkeersveiligheid. “Volgens mij zijn vooral de gereden snelheden op die wegen gevaarlijk. En ja, veiligheid is belangrijk maar bij een ongeluk beland je als de bomen weg zijn, waarschijnlijk in een sloot. Ik weet niet of dat beter is.”
Haar onderzoek pleit ook voor het behouden van de natuur voor de ecologie. “Diersoorten en planten hebben een ecosysteem gevormd rondom deze bomen. En vleermuizen gebruiken de bomen bijvoorbeeld als een vliegroute om langs te vliegen”, zegt Verschuure.
De docent snapt ook wel dat iedereen tegenwoordig Google Maps heeft en ANWB borden ook richting kunnen aangeven, maar het gaat de docent om de ervaring die moet blijven. En ja, dat moet ook veilig zijn. “Een boom kappen waar al tien auto’s tegen aan zijn gereden, dat snap ik”, zegt Verschuure. “Maar hele lanen ontbossen, dat is echt een heel slecht idee.”
Lees ook: Boom van het Jaar word je alleen met een goed verhaal
SBNL Natuurfonds organiseert voor het eerst een landelijke Boom van het Jaar-verkiezing. Het gaat daarbij niet zozeer om het uiterlijk, maar om de levensgeschiedenis van de boom.
Lees ook: Het verkeer weer veiliger maken? Het kan
Nederland telt weer meer verkeersdoden. Een teken aan de wand, maar oplossingen zijn voorhanden, zegt Peter van der Knaap, directeur-bestuurder van SWOV, het nationale instituut voor verkeersveiligheidsonderzoek.