updateHet feest aan de benzinepomp is voorbij. De prijs zal nog wel even hoog blijven, want de olieprijs is flink aan het stijgen.
Peet VogelsLaatste update:26-04-18, 12:22
Het gaat goed met de wereldeconomie, dus de vraag naar olie stijgt structureel
Hans van Cleef
Het gaat hard. De afgelopen weken ging de prijs van een vat ruwe olie omhoog van 60 naar 75 dollar en een verdere prijsverhoging is waarschijnlijk. De Amerikaanse president Trump twitterde vrijdag al boos dat de Opec de prijs kunstmatig hoog houdt. 'En dat is onacceptabel!' liet hij erbij weten.
De Opec, het kartel van olieproducerende landen, is zeker een van de oorzaken van de hoge olieprijs. Anderhalf jaar geleden besloten de grote olielanden onder leiding van Saoedi-Arabië de productie te beperken om een prijsverhoging te forceren. Die strategie werkte maar zeer beperkt, vooral omdat de Amerikaanse producenten van schalieolie in het gat sprongen.
Toch besloten de olieproducerende landen tot een verlenging van de productiebeperking en sinds die tijd stijgt de prijs wel. Trump heeft dus zeker een punt als hij boos twittert dat de Opec de prijs kunstmatig hoog houdt.
Stijgende vraag
Maar er is veel meer aan de hand, zegt Hans van Cleef, energie-expert bij ABN Amro. ,,Het gaat goed met de wereldeconomie, dus de vraag naar olie stijgt structureel. Vooral vanuit Azië.'' Aan die groeiende vraag kan niet meer worden voldaan door de Amerikaanse schalieproducenten. ,,Daar groeit de productie minder hard dan gedacht.''
De crisis in Venezuela eist ook haar tol. De afgelopen tijd is de olieproductie in het land volledig ingestort. Venezuela heeft een van de grootste olievoorraden in de wereld en is een belangrijke producent. ,,De geopolitieke spanningen nemen ook toe. Rond Syrië bijvoorbeeld. En gaat Trump nieuwe sancties opleggen aan Iran? Dat zou de olie-export van het land kunnen treffen'', somt Van Cleef nog een paar oorzaken van de hogere olieprijs op.
Onze excuses
Helaas kunnen wij deze social post, liveblog of anders niet tonen omdat het één of meerdere social media-elementen bevat. Aanvaard de social media-cookies om deze inhoud alsnog te tonen.
De stijging kan nog eens versterkt worden doordat speculanten zich op de oliemarkt hebben gestort. ,,Die gaan er allemaal vanuit dat de prijs nog verder zal stijgen'', aldus Van Cleef.
De kans dat ze gelijk krijgen, lijkt levensgroot. De Saoedische olie- minister zei voor het weekend al dat de wereld best een hogere olieprijs kan hebben. ,,De kans dat de Opec besluit de productiebeperking door te zetten is daarmee heel groot'', volgens Van Cleef. Saoedi-Arabië is namelijk de leider van het Opec-kartel.
Winstgevend
Dat is in het belang van de Saoedi's zelf. Volgend jaar willen ze hun nationale oliebedrijf Aramco naar de beurs brengen. De olieprijs moet dan minimaal 80 dollar per vat zijn, dan is het bedrijf goed winstgevend en levert een beursgang tientallen tot honderden miljarden dollars extra op, is de verwachting.
De vraag is hoe ver de olieprijs zal doorstijgen. Van Cleef houdt het nu op 80 tot 85 dollar voor een vat. Andere analisten achten een prijs van 100 dollar voorstelbaar, een prijs die een jaar geleden nog onmogelijk leek.
Ook op het gebied van olie zitten China en de Verenigde Staten elkaar dwars. China maakt het mogelijk olie af te rekenen in yuans. Tot nu toe kon olie alleen met dollars worden betaald, en dat legde de Amerikanen geen wind- eieren.
Petroyuan
Sinds een kleine maand is het mogelijk om oliecontracten voor toekomstige leveringen in yuans af te sluiten. Dat lijkt een technisch verhaal, maar het kan vergaande consequenties hebben.
In de jaren 70 werd afgesproken dat alle olie in de wereld in dollars moet worden afgerekend. Door de spectaculaire groei van de olie- en gasconsumptie groeide het aantal 'petrodollars' explosief.
Bezitters van die petrodollars investeren dat geld weer in de VS, vooral in staatsleningen. Dat zorgde ervoor dat de Amerikanen altijd tegen lage kosten hun steeds verder oplopende handels- en begrotingstekorten konden financieren.
De Verenigde Staten gebruikten de dominantie van de dollar ook voor politieke doeleinden. Ze kunnen via sancties politieke tegenstanders vrijwel uitsluiten van het finan- ciële systeem. Dat gebeurde onlangs met een aantal grote Russische bedrijven. Ook Iran is op deze manier jarenlang van de internationale kapitaalmarkten geweerd.
China opent nu de aanval op de petrodollars door een petroyuan te introduceren. Als dat een succes wordt, zitten de Verenigde Staten met een probleem. Zij zullen hun tekorten niet meer zo gemakkelijk en goedkoop kunnen financieren. Bovendien verliezen ze invloed in de wereld. Omgekeerd zou een petroyuan de Chinezen meer politieke invloed geven.
