De dividendbelastingsaga heeft deze week een onverwachte wending genomen. Niet alleen blijkt het onzeker of het doel van de afschaffing ervan – namelijk het binnenhengelen van het Britse hoofdkantoor van Unilever – daadwerkelijk bereikt wordt, nu Britse aandeelhouders hebben aangekondigd dwars te gaan liggen op de aanstaande aandeelhoudersvergadering. Ook blijken Rutte, Buma, Pechtold en Seegers afgelopen november tijdens het debat over de afschaffing van de dividendbelasting à raison van 1.4 miljard euro per jaar (!) de kamer glashard te hebben voorgelogen.
Wat was er ook weer aan de hand? In het regeerakkoord kondigde Rutte 3 volkomen onverwacht aan de dividenbelasting af te willen schaffen. Dat is een fiscale heffing van 15 procent die geheven wordt op de dividenuitkering op aandelen van beursgenoteerde ondernemingen. In 2016 leverde die belasting de schatkist 1.4 miljard euro. Ter vergelijking: de gasopbrengsten bedragen op dit moment zo'n kleine 2 miljard euro per jaar. Geen kattenpis dus. De vragen van de oppositie waren dan ook: waarom deze gift aan het grootbedrijf? Bij wie komt dat bedrag terecht? Wat levert het op? En hoe is dit in het regeerakkoord terecht gekomen? Het stond namelijk in geen van de verkiezingsprogramma’s van de coalitiepartijen.
Het leverde een hilarisch, maar ook onthutsend debat op, waar ik in De Groene Amsterdammer van 22 november vorig jaar verslag heb gedaan. De argumenten voor afschaffing waren de een na de ander je reinste flauwekul. En dat bleek vooral bij de verdedigingen van Seegers en Buma. Buma had klokken horen luiden, maar had geen flauw idee waar de klepel hangt – zoals wel vaker het geval is tijdens optredens van de onthutsend zwakke christen-democratische voorman. Terwijl Seegers het had over een ‘meloen’ die hij maar met moeite had weten door te slikken. Het is de Haagse schoonpraterij voor ‘ik was het er niet mee eens maar heb het om redenen van machtsdeelname maar geslikt’.
Pechtold en Rutte voerden het ene na het andere gelegenheidsargument op dat voor de ongeïnformeerde luisteraar tenminste plausibel klonk, maar in de oren van de iets beter ingevoerde smaakte naar verhulling en verdoezeling. Ik schreef een week later dat geruchten uit London er op wezen dat dit een een-tweetje was tussen Rutte (oud-werknemer van Unilever) en Polman (bestuurzoorzitter van Unilever) om een oude wens van VNO/NCW en de Amerikaanse Chambers of Commerce nu eindelijk te honoreren en tegelijkertijd het Britse hoofdkantoor van Unilever naar Rotterdam te halen. Ik noemde het het duurste banenplan ooit. 1.4 miljard euro om de 800 werknemers die nu in het Britse hoofdkantoor van Unilever werken naar Nederland te halen. So far, so bad.
Op de vraag van de voltallige oppositie op basis van wat voor berekeningen en rapporten deze gevolgenrijke beslissing genomen was, verwezen Pechtold en Rutte doodleuk naar de formatiepapieren. Als het daar niet in zat waren er verder geen documenten te overleggen. En daar moest de oppositie het mee doen.
Godzijdank had vrijwel terzelfdertijd een onderzoeksteam van de UVA onder leiding van Jan van de Streek en Martijn Nouwen een WOB-verzoek ingediend dat specifiek vroeg naar documenten die tijdens de formatie zijn gebruikt om de dividendmaatregel in het regeerakkoord op te nemen. En in tegenstelling tot Rutte en Pechtold, die bij hoog en bij laat bezwoeren dat die documenten niet bestonden, blijkt uit het afweergeschrift dat het ministerie van Financiën heeft opgesteld dat er wel degelijk memo’s en andere documenten waren.
Dit is vuurwerk. Niet alleen omdat liegen tegen de Kamer een doodzonde is en het debat van volgende week dus wel eens het einde van Rutte3 zou kunnen inluiden (zeker gezien de aversie bij de Christen Unie tegen het plan). Maar ook omdat het mij niet zou verbazen als in die documenten sporen zijn aan te treffen van de extreem nauwe relatie die Rutte en Polman hebben en die suggeren dat ik er met mijn dure banenplan nog niet zo ver naast zat. Dat zou politieke corruptie van een onbeschaamdheid zijn, die we in Nederland zelden zijn tegengekomen. En weer vindt het zijn oorsprong in een neonationalistische machtspartij die al eerder bewezen heeft het met de politieke moraal niet zo nauw te nemen. Laten we tijdens de parlementsverkiezingen, die ongetwijfeld deze nazomer zullen plaatsvinden, de VVD een ongenadig pak voor hun lazer geven.
