De PvdA is tot inkeer gekomen: de pensioenleeftijd moet minder snel omhoog. Ook zegt de partij sorry dat het onder het vorige kabinet heeft meegewerkt aan die maatregel. „Dat hadden we niet moeten doen”, zegt fractievoorzitter Lodewijk Asscher. „De stijging van de pensioenleeftijd gaat gewoon te snel voor heel veel mensen.”
Asschers mea culpa past in een reeks plannen die de PvdA de komende tijd wil presenteren. Met een stapsgewijze koerswijziging hoopt de oppositiepartij weer de weg omhoog te vinden na de historische verkiezingsnederlaag van 2017 (van 38 naar 9 Tweede Kamerzetels). De verhoging van de pensioenleeftijd onder Rutte II was één van de redenen dat de kiezers de PvdA massaal in de steek lieten.
Asschers plan betekent een ommezwaai: zijn partij heeft de verhoging van de pensioenleeftijd altijd gesteund. Het was het kabinet-Balkenende IV, met de PvdA, dat in 2008 de eerste stap zette. Het kabinet Rutte II, waarin Asscher vice-premier was, versnelde die verhoging nog eens. De PvdA verdedigde die maatregel altijd vurig, met een beroep op de economische crisis en houdbaarheid van de verzorgingsstaat. Asscher neemt daar nu – deels – afstand van.
Milieuheffingen
Een deel van de PvdA-plannen, zoals een flexibele AOW-leeftijd, stond al in het verkiezingsprogramma van vorig jaar. Nieuw zijn de voorstellen om de pensioenleeftijd straks niet meer met vier maar met één maand per jaar te laten stijgen en de koppeling aan de levensverwachting minder strikt toe te passen. Om de plannen te betalen wil de PvdA bedrijven en vermogende Nederlanders extra belasten en een reeks milieuheffingen invoeren, zoals een belasting op verpakkingen.
Lees ook: PvdA neemt ingecalculeerd verliesTijdens de verkiezingscampagne in 2017 zei Asscher al eens dat hij spijt had van de versnelde verhoging van de pensioenleeftijd. Nu komt hij voor het eerst met een uitgebreid plan om die versnelling ongedaan te maken.
De timing is niet toevallig: de pensioenleeftijd is op dit moment onderwerp van moeizame onderhandelingen tussen werkgevers en vakbonden. Minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken, D66) zit al sinds begin dit jaar vergeefs te wachten op een akkoord uit de polder.
Geen samenwerking
Opvallend genoeg heeft Asscher voor zijn pensioenplan geen samenwerking gezocht met de andere linkse partijen. Hoewel PvdA, SP en GroenLinks sinds afgelopen najaar intensief met elkaar optrekken vanuit de oppositie, vindt Asscher dat niet nodig. „Een nieuwe koers bepaal je niet met z’n drieën. Dat is onze eigen verantwoordelijkheid.”
De komende maanden wil Asscher ook met koerswijzigingen komen op het gebied van zorg, wonen, onderwijs en migratie.