Historicus maakt brandhout van erfenis koningin Wilhelmina: "Roosevelt was ronduit vernietigend over haar"
Koningin Wilhelmina van Nederland heeft tijdens WO II nauwelijks bijgedragen tot de overwinning van de geallieerden en sommige maatregelen die ze trof waren zelfs contraproductief. Dat beweert een Nederlandse historicus in een nieuw boek over de vorstin.
Ze was een echte oorlogsheld, ze bespoedigde eigenhandig de bevrijding van Nederland tijdens WO II en Winston Churchill kon een puntje aan haar oratorische talent zuigen: dat is in een notendop de erfenis van koningin Wilhelmina zoals die vandaag in de hoofden van veel van onze noorderburen leeft.
Precies dit imago van de vrouw die quasi de hele eerste helft van de 20e eeuw over Nederland regeerde, probeert historicus Gerard Aalders te bestrijden in zijn nieuwe boek "Wilhelmina: werkelijkheid en fictie". Daarin maakte hij vooral brandhout van de rol die ze tijdens WO II speelde toen ze in ballingschap in Londen verbleef.
De impact van Wilhelmina op de geallieerde oorlogsvoering was nul komma nul
"Historici beweren vaak dat de vlucht naar Engeland het beste was dat Nederland kon overkomen", zegt Aalders in het "NOS Radio 1 journaal". "Hierdoor zou Nederland een prominente plek in het geallieerde bondgenootschap hebben gekregen. Dat is allemaal niet waar."
"De impact van Wilhelmina op de geallieerde oorlogsvoering was nul komma nul. De Amerikaanse president Franklin Roosevelt was ronduit vernietigend over haar. Hij vond dat ze geen enkel inzicht in internationale betrekkingen had en dat ze geen benul had van hoe de oorlog verliep."
Ze snapte niet hoe het verzet in Nederland ineen zat
"De paar keer dat Roosevelt met haar sprak, vulde hij de tijd met grappen en anekdotes omdat hij niet wou luisteren naar wat ze te vertellen had. Het beeld dat Nederland via haar invloed had op het geallieerde bondgenootschap of dat ze heeft geholpen de bevrijding mogelijk te maken, is pure onzin."
Elders in zijn boek argumenteert Aalders dat Wilhelmina de dood van tientallen Nederlandse verzetslui op haar geweten had omdat ze het verzet wou centraliseren. "Dat zou voor de Gestapo een godsgeschenk zijn geweest. Met een paar goede vangsten aan de top had die de hele boel kunnen oprollen. Dat zag ze niet. Ze snapte niet hoe het verzet in Nederland ineen zat."
Als je naar haar toespraken luistert, val je gewoon in slaap
Ook de kwaliteit en het effect van de verschillende radiotoespraken die Wilhelmina vanuit Londen gaf, waren volgens Aalders uiterst beperkt. "Alles samen heeft ze 34 toespraken gehouden, goed voor 5 uur radio in 6 jaar tijd. Daarmee win je geen oorlog."
"Als je naar de toespraken luistert, val je gewoon in slaap. Na de oorlog is een enorme symbolische waarde aan haar woorden toegekend waardoor ze tot een koningin met mythische proporties uitgroeide. Historicus Cees Fasseur vergelijkt haar toespraken met die van Churchill. Zijn toespraken geven nu nog steeds rillingen, dat heb je bij haar niet."
Ze heeft de kachels in Het Loo roodgloeiend gestookt met documenten die moesten verdwijnen
Volgens Aalders heeft Wilhelmina na de oorlog verschillende stappen ondernomen om sporen die haar niet goed uitkwamen te wissen. "Ze heeft de kachels in het paleis Het Loo roodgloeiend gestookt met allerlei documenten die moesten verdwijnen. Verschillende getuigen hebben dat gezien."
"Bovendien heb ik ooit met iemand gesproken die op pad zou zijn gestuurd naar archieven in binnen- en buitenland om ze te ontdoen van documenten die een slecht licht op haar wierpen. Uit eergevoel wou hij daarover niet praten, maar hij ontkende het niet."
Hoewel Aalders een uitgesproken republikein is, houdt hij vol dat hij in zijn boek aan zuivere geschiedschrijving doet. "Ik laat de feiten spreken. Al mijn bronnen heb ik in de voetnoten gezet dus iedereen kan controleren wat ik zeg."