Demonstratie van de vrouwengroep van WAH afgelopen woensdag. Beeld: Zola Can

Uitgeprocedeerd? Nee: ongedocumenteerd!

De kraakacties van Amsterdams vluchtelingencollectief We Are Here zijn plots landelijk nieuws. Maar de berichtgeving van bijvoorbeeld de NOS en EenVandaag over deze mensen, is behalve niet ‘neutraal’ – vaak ronduit foutief. Arzu Aslan legt uit hoe het wél zit.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Ineens opende het NOS Journaal met nieuws over We Are Here (WAH). Het Amsterdamse vluchtelingencollectief, dat al vijf jaar strijdt voor beter beleid voor ongedocumenteerde vluchtelingen en dat hun leven in de ‘illegaliteit’ zichtbaar wil maken, krijgt al jaren geen landelijke media-aandacht meer. Maar sinds WAH in het Paasweekend leegstaande sloopwoningen van woningcorporatie Ymere in Amsterdam-Oost kraakte, en Ymere daarover haar beklag deed in De Telegraaf, is WAH volop in het nieuws.

Wat opvalt aan de berichtgeving is dat die bolstaat van onjuistheden, verkeerde terminologie en negatieve framing. Zo hebben de NOS en EenVandaag het over ‘uitgeprocedeerden’ terwijl WAH-woordvoerder Khalid Jone in beide items toelicht dat 108 WAH-leden inmiddels een verblijfsvergunning hebben gekregen. De meeste andere WAH-leden zitten nog in hun herhaalde asielprocedure.

Onuitzetbaar

Dat ze na een eerste afwijzing van hun asielaanvraag, veelal op foutieve gronden, geen veilig onderdak in een asielzoekerscentrum kunnen krijgen en vaak onuitzetbaar zijn doordat bijvoorbeeld hun land van herkomst niet meewerkt, is precies waartegen WAH strijdt. Begrippen als ‘onuitzetbaar’ of ‘in procedure’, bieden een beter inzicht in ons falende asielbeleid, maar komen in de berichtgeving nauwelijks voor. Onjuiste en criminaliserende termen als ‘illegaal’ des te vaker.

De berichtgeving vermeldt niet hoe absurd het is dat er sloopwoningen leeg staan, terwijl er mensen op straat moeten slapen.

Zowel de NOS als EenVandaag hanteren ook het ‘bezorgde burger’ frame. In hun items ligt de focus op bewoners nabij de gekraakte panden die zich ‘onveilig’ zouden voelen. Waar dat ‘gevoel’ op gebaseerd is, wordt echter nauwelijks uitgelegd. Daarentegen komt de onveiligheid van gedwongen dakloosheid van WAH, onder wie zich veel vrouwen bevinden, niet aan bod.

De bewoners zijn volgens de berichtgeving bang dat ook hun huis gekraakt zal worden. Mogelijk is die huiver ontstaan doordat krakers eerst op leegstand controleren door naar binnen te kijken. Maar de berichtgeving gaat daar niet op in, waardoor de emotie van de bezorgde burger de boventoon voert. Ook wordt er niet ingegaan op de absurditeit van leegstaande sloopwoningen versus mensen die op straat moeten slapen. Iets dat overigens óók niet mag. De bed-bad-broodvoorziening is voor mensen die vertrekplichtig zijn, en dat zijn de meeste WAH-leden niet.

Vrouwen van WAH eisen 24 uursopvang.Beeld: Zola Can

Politiegeweld en trauma's

In Amsterdam wordt, sinds het kraakverbod van 2010, niet ontruimd voor leegstand. Dat is niet voor niets: woonrecht gaat boven het recht een pand leeg te laten staan. Maar er zijn pandeigenaren die voor hun leegstaande panden een bouwplan verzinnen dat nooit wordt uitgevoerd. Zo wordt er vaak alsnog onterecht ontruimd. Op die manier wordt WAH al meer dan vijf jaar, weer of geen weer, van pand naar pand gejaagd. Deze ontruimingen gaan gepaard met veel politiegeweld en trauma’s.

Anti-migrantengroepen als Pegida en Identitair Verzet hebben acties aangekondigd tegen We Are Here.

In de items van de NOS en EenVandaag beweert Annabel Nanninga van het Forum voor Democratie (FvD) dat zij, in tegenstelling tot de leden van WAH, voor het gerecht gebracht zou worden als zij zou kraken. Dit voedt het valse beeld dat vluchtelingen ‘meer recht’ hebben op criminaliteit dan Nederlanders. In werkelijkheid lopen Nederlanders die kraken juist weinig risico: ze worden zelden vervolgd. Ongedocumenteerde vluchtelingen daarentegen kunnen maandenlang in een detentiecentrum belanden.

Nanninga lijkt uit te zijn op een aanscherping van het kraakverbod, iets wat de vermogende achterban van het FvD, maar ook de VVD aanspreekt. Xenofoob sentiment kan een duw in die richting geven. Het bekende kruiwagen-mechanisme, waarbij racistische, xenofobe of islamofobe, sentimenten worden ingezet voor meer rechtse wet –en regelgeving. Dat ongedocumenteerde vluchtelingen zo worden gecriminaliseerd lijkt als bijvangst te gelden. Dit zijn de lange termijn gevolgen van deze onjuiste berichtgeving.

Het directe gevolg van de verkeerde terminologie en negatieve framing werd zichtbaar in de nacht van zondag 8 april: onbekenden staken spandoeken van We Are Here in brand. Levensgevaarlijk, gezien de vaak slechte brandveiligheid van de gekraakte panden. Inmiddels hebben anti-migrantengroepen als Pegida en Identitair Verzet acties aangekondigd tegen We Are Here, bij hun woonlocaties. Het nieuws over WAH lijkt anti-migrantengroepen van ver buiten Amsterdam te mobiliseren. Het herinnert aan de rellen tegen een AZC in Geldermalsen, waarbij alle opgepakte relschoppers van buiten Geldermalsen kwamen.

Buurtbewoners

Ook woningcorporatie Ymere criminaliseert WAH, teneinde haar anti-kraakstandpunt kracht bij te zetten. Coen Springelkamp, woordvoeder van Ymere en oud-verslaggever van De Telegraaf, spreekt over een bedreiging voor de openbare orde. Maar de politie meldde waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen dat daar geen sprake van is. Intussen spreken buurtbewoners van jarenlange leegstand of verhuur aan tijdelijke bewoners, en verwaarlozing van de panden door Ymere zelf. WAH zou volgens sommige buurtbewoners zelfs weer wat gezelligheid in de buurt hebben gebracht.
Vrouwen van WAH protesteren tegen de ontruiming van het pand waar ze verblijven.Beeld: Zola Can
Lokale journalisten zijn doorgaans beter op de hoogte van de feiten, terminologie en definities dan de NOS en EenVandaag. Daar heeft WAH dan ook in geïnvesteerd, net zoals ze hebben geïnvesteerd in goede relaties met hun buurtgenoten. De mensen van WAH worden vaak gemist in hun oude buurten. Als reactie op alle eenzijdige en negatieve berichtgeving zochten buurtbewoners naar manieren om hun positieve verhalen over het voetlicht te brengen tijdens het WAH-debat afgelopen donderdagavond in de Amsterdamse gemeenteraad.

De gemeente wil na de installatie van het nieuwe college van B&W zoeken naar een oplossing. De vrouwengroep van WAH demonstreerde afgelopen week voor 24-uurs opvang, die in een aantal andere gemeenten al bestaat. Hopelijk binnenkort ook in Amsterdam.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons