Ongeveer 11 procent van de werknemers had in 2016 te kampen met een beroepsziekte en zo'n 4.100 mensen overleden als gevolg van een beroepsziekte. Daarnaast komen jaarlijks vijftig tot zeventig werknemers om het leven als gevolg van een bedrijfsongeval.
Vooral kleinere bedrijven hebben de risico's die hun werknemers lopen vaak niet afdoende in kaart gebracht. Hoe kun je als ondernemer je personeel beter beschermen?
De Inspectie SZW en de beleidsdirectie Gezond en Veilig Werken van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn vorig jaar een project gestart om de cultuur binnen bedrijven rond gezond en veilig werken te verbeteren. Dit project heeft de toolbox 'gezond- en veiligheidscultuur' opgeleverd, waarin veel handvatten te vinden zijn.
Praten
Bij een onderneming die veiligheidscultuur hoog in het vaandel heeft staan, wordt doorgaans veel en makkelijk gepraat over veiligheid. Er heerst geen angst om onveilige situaties en bijna-ongevallen aan te kaarten. Om dit voor elkaar te krijgen, moeten zowel formele als informele leiders binnen het bedrijf het goede voorbeeld geven.
Daarbij moet veiligheid vooral concreet worden gemaakt. Dit kan bijvoorbeeld door hierover speciale vergaderingen te organiseren, verbeterteams of mentoren aan te stellen, veiligheidsdagen te houden en observatierondes in te plannen.
Om de kans van slagen te vergroten, zouden medewerkers betrokken moeten worden. Zij kunnen meedenken en bijdragen aan oplossingen. Werknemers leren zo bovendien zelf na te denken over hun veiligheid
Als er onverhoopt een bedrijfsongeval heeft plaatsgevonden, is het belangrijk hiervan te leren. Bedrijven kunnen hierover communiceren met andere ondernemingen en branches.
RI&E
Bedrijven zijn verplicht om minimaal één preventiemedewerker aan te stellen. In ondernemingen met maximaal 25 werknemers, mag de werkgever deze rol ook zelf vervullen.
De preventiemedewerker werkt mee aan het opstellen en uitvoeren van de RI&E, wat staat voor risico-inventarisatie & -evaluatie. Verder geeft deze medewerker adviezen over goede arbeidsomstandigheden en werkt hij of zij samen met de bedrijfsarts of arbodienst.
Een goede RI&E is van belang voor het vergroten van de veiligheid. Hierin worden aanwezige gevaren geïnventariseerd en wordt ook bekeken welke risicobeperkende maatregelen de onderneming al genomen heeft.
Als de risico's die er zijn duidelijk zijn geworden, kan ook inzichtelijk worden gemaakt welke prioriteit moeten krijgen. In een plan van aanpak kan vervolgens worden vastgelegd welke maatregelen er precies genomen worden.
Onderwerpen die in een RI&E aan bod moeten komen zijn bijvoorbeeld de kansen op fysieke overbelasting voor werknemers en of er schadelijke stoffen aanwezig zijn. Daarnaast kan worden ingegaan op de aanwezigheid van lawaai, of er geschikte arbeidsmiddelen aanwezig zijn en of werknemers risico lopen op seksuele intimidatie of geweld.