Onze vingers verraden ons drugsgebruik
Een vingerafdruk is de oudste en meest bekende vorm van identificatie. Tegenwoordig verraadt een vingerafdruk niet alleen unieke persoonskenmerken, maar geeft het ook inzage in iemands levensstijl. Ontwikkelaars spreken van een grote doorbraak in het testen van drugsgebruik.
Wetenschappers aan de Universiteit van Surrey en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) zijn al langere tijd bezig met het ontwikkelen van een nieuwe methode om drugsgebruik vast te stellen. Uit het eerste grootschalige vingerprintonderzoek onder cocaïnegebruikers blijkt de test in 99 procent van de gevallen effectief.
Aan het onderzoek werkten participanten mee die in de 24 uur voor de vingerafdruk cocaïne hadden gebruikt mee en mensen die geen drugs gebruiken. Van te voren werd een speekseltest uitgevoerd. Bij 99 procent van de gebruikers waren sporen van benzoylecgonine en methylecgonine – de stoffen die ontstaan als het lichaam cocaine afbreekt – zichtbaar in de vingerafdruk.
Gouden toekomst
De testuitslag laat slecht enkele minuten op zich wachten. Melanie Bailey, een van de leiders van het onderzoek, vertelt dat ze al bezig zijn een test te ontwikkelen die binnen 30 seconden uitsluitsel geeft. De ontwikkeling van de testmethode wordt medegefinancierd door Intelligent Fingerprinting, het bedrijf dat het eerste draagbare drugsdetectiesysteem op basis van vingerafdrukken ontwikkelde.
De onderzoekers zien veel potentie in hun nieuwe methode door de snelheid en mobiliteit van de test. Bovendien is het volgens het NFI een groot voordeel dat vervalsing niet mogelijk is en het bloed- en speekseltesten overbodig maakt. Aan de uitbreiding van de middelen die kunnen worden gedetecteerd, wordt gewerkt.
Jerry Walker, biochemicus en directeur van Intelligent Fingerprinting, voorspelt een gouden toekomst voor de testmethode. Het bedrijf gelooft dat de methode in de toekomst zal worden ingezet door justitie, gevangenissen, de reclassering en wellicht bij drugstesten langs de weg.
Schending van privacy
Er valt natuurlijk wat te zeggen voor een snellere en betrouwbare test. Drugscontrole langs de weg bijvoorbeeld, dit gebeurt nu met een speekseltest waarna – als het na tien minuten een positief resultaat geeft – bloed geprikt moet worden op het bureau. Niet ideaal, maar het gemak van de vingerprinttest roept ook vragen omtrent het recht op privacy op.
Uit een snelle vingerafdruk wordt binnenkort waarschijnlijk meer duidelijk over iemands eet-, rook-, drugs en drankgedrag. Glenn Ellis, medisch ethicus, is bezorgd dat de nieuwe testen gaan leiden tot strafmaatregelen, het niet aannemen van sollicitanten en afwijzingen van de gezondheidszorg en levensverzekeringen. Wanneer er om welke reden dan ook iets niet klopt aan het resultaat, bestaat er nog geen beroepsprocedure volgens Ellis.
Verouderde wetten
Ook Camilla Graham Wood, een jurist in Londen die strijd voor de verbetering van mensenrechten, heeft weinig vertrouwen in een juiste toepassing. “De politie zal deze technologie vaak gebruiken zonder enig overleg met het publiek”, vertelt ze in een gesprek met The Atlantic. Volgens Wood wordt in Groot-Brittannië door wetshandhavingsinstanties al geëxperimenteerd met dergelijke technologieën. Hierbij wordt vertrouwd op verouderde wetten die niks zeggen over de inzet van de huidige technische middelen.
Als we Wood mogen geloven is de drugsmeting op basis van vingerafdrukken een voorbeeld van ‘technologie om de technologie’. De Britse politie is enthousiast over de nieuwe ontwikkeling, maar zou de belangrijke vragen vergeten te stellen.
Dat de nieuwe technologie vragen over privacyschending oproept is niet vreemd. Over de vingerafdruk als identificatie, het opslagsysteem en de verplichte afdruk op het paspoort wordt nog steeds gediscussieerd. Zoals gewoonlijk loopt ook nu de technologie weer voor op de regelgeving. De techniek is nog in ontwikkeling en kan nog geen hoeveelheden en exact tijdstip van gebruik duiden, maar heeft veel potentie. Een discussie op voorhand is hard nodig.
