Jonge Palestijnen: 'We staan het recht op terugkeer naar ons land nooit af'

Op de zandheuvel vlak achter het hek op de grens tussen Israël en de Gazastrook zijn drie helmen te zien. Dat zijn de Israëlische sluipschutters. Boven hen, hoog in de lucht, klinkt het zoemende geluid van spionagedrones. Groepjes Palestijnse jongens lopen naar het hek en jutten elkaar op. Ze kennen dit spel maar al te goed. 

Wie te dicht bij het hek komt, ziet eerst traangas en dan een kogel op zich afkomen. De sport is om de Israëliers te provoceren. Sommigen gooien stenen en smeulende autobanden, anderen houden dansend een balletje hoog. Ze joelen en ze zingen. Vanachter een aarden wal kijken gezinnen met jonge kinderen toe.

Al weken demonstreren Palestijnen langs de grens met Israël. Ze herdenken ‘Land Dag’, een gebeurtenis in 1976 waarbij de Israëlische overheid grote stukken grond van de Arabische bevolking confisqeerde. 

Maar de protesten in Gaza gaan allang niet meer over die gebeurtenis alleen. De bevolking van de kleine kuststrook stikt. Meer dan 2 miljoen Gazanen wonen op een klein stukje land dat van alle kanten door Israël en Egypte is afgesloten. 

Na drie felle zomeroorlogen tegen Israël in minder dan zes jaar tijd is de situatie alarmerend. Gaza is vervuild, verarmd en de wanhoop nabij. Meer dan 60 procent van de jongeren is werkloos, de meerderheid leeft onder de armoedegrens.

Een van hen is Hassan Ezzart (19), een leider bij de scouting. Achter de frontlijn van de protesten bij het hek brengt hij zijn drumbrand in het gelid. De kleine Hassan klopt de zandkleurige uniformen van zijn muzikanten af. De meesten zijn niet ouder dan 14 jaar.

,,We komen hier om een duidelijk signaal te geven aan de Israëliers. We zullen het recht op terugkeer naar ons land nooit afstaan.” Met een hoofdknik brengt hij de jongens in beweging. Boem, paukeslag en ze marcheren naar de grens. Een moeder stopt haar zoon nog snel een flesje water toe.

Gaza bereidt zich voor op een lange, hete lente. De protesten zullen tot zeker 15 mei duren. Dat is de dag waarop Palestijnen hun ‘catastrofe’ - de oprichting van de staat Israël in 1948 - herdenken.

Op vijf plekken langs de Gazaanse grens staan nu tentenkampen. Dit is de achterhoede. Er hangt een uitgelaten sfeer, die wel aan een muziekfestival doet denken. Een groepje jongens danst de debke, een traditionele Palestijnse dans waarbij men met de armen gehaakt de benen hoog de lucht in zwaait. Anderen spelen volleybal en voetbal. 

In de menigte rijdt Mohammed Abu Asi (31) met zijn ijscowagen. Hij verkoopt vruchtensap. ,,We zijn hier allemaal samen tegen de Israëliers. En ik doe goede zaken. Dat is ook belangrijk. Ik heb vandaag al lekker veel verkocht.''

Iedere vereniging en belangengroep in Gaza heeft een eigen hoekje in het kamp. Oude vrouwen bakken achterin brood op open vuurtjes, ex-gevangenen van Israël zitten bij een podium en de jonge mannen staan vooraan, oog in oog met de sluipschutters.

Jonge mannen zijn Gaza’s tijdbom. Zij zitten zonder werk, zonder partner en zonder toekomstperspectief. In hun beleving is vechten een van de weinige eervolle opties. 33 jonge Gazaanse mannen kwamen al om door Israëlische kogels, meer dan 1.000 raakten gewond.

Achter de aarden wal die de demonstranten hebben opgetrokken, zo’n 100 meter van de grens, wacht de strijd, en mogelijk de dood. Hier geen festivalsfeer. Vanachter het hek klinkt geweervuur, korte, droge knallen. Wolken traangas verspreiden zich over de open vlakte en de jongeren zetten het op een rennen, shawls voor hun gezicht. Een van hen is in zijn been geraakt. Hij schreeuwt terwijl anderen hem optillen. Hem wacht een moeilijke tocht naar een van Gaza’s overbelaste ziekenhuizen.

Israël is bevreesd dat de demonstranten massaal door het hek zullen breken om nabije dorpen te infiltreren. ,,Ons beleid is duidelijk en verandert niet. Wie te dicht bij het hek komt, wordt beschoten’’, zegt majoor Arye Salicar van het Israëlische leger, de IDF. 

Vanuit een uitkijkpunt op de grens wijst hij op de zwarte rookwolk die wordt veroorzaakt door brandende autobanden in Gaza om het zicht van de sluipschutters te verminderen. ,,Niet alle demonstranten zijn onschuldig of ongewapend. Sommigen willen explosieven plaatsen en ons beschieten.”

In het tentenkamp van de demonstranten zet Yassar Salach (60) stoelen klaar voor een podium. Hij is een veteraan van de Palestijnse strijd. ,,Ik zat bij het gewapende verzet van de Islamitische jihad. Ik zat zeventien jaar in Israëlische gevangenissen.'' Hij laat zijn polsen zien. Lange witte littekens. ,,Van de handboeien, Die zaten zo strak dat het ging bloeden.''

Met zijn kortgeknipte grijze haar en rustige manier van doen valt Salach op tussen alle jongeren in het kamp. ,,Toen ik in de gevangenis zat heb ik veel mooie momenten in de levens van mijn zeven kinderen gemist.” Hij wijst naar posters met foto's van Palestijnse gevangenen in Israël. Een paar kent hij persoonlijk. Hij wil aandacht voor hun lot. ,,Zij kunnen niet hier zijn, maar horen ook bij ons. Dit gaat over de toekomst van alle Palestijnen. We geven nooit op."