Opinie op zondag: ‘Geforceerde diversiteit is de nieuwe Apartheid’

Wie de samenhang in de samenleving wil verwoesten, moet een strikt diversiteitsbeleid voeren. Diversiteitsbeleid is namelijk niets anders dan apartheid level 2.0. De gedachte achter diversiteitsbeleid lijkt op het eerste gezicht menslievend. Leden van verschillende etnische groepen en gender-identiteiten moeten evenredig over verschillende posities in de samenleving worden verdeeld. Maar wie langer nadenkt, ziet onmiddellijk de overeenkomsten met het apartheidsregime in Zuid-Afrika en andere mensverachtende regimes. Want wie mensen insluit op basis van hun etniciteit, zal anderen per definitie uitsluiten.

Diversiteitsbeleid gaat uit van een biologische identiteit. Een reductie tot een eendimensionaal mensbeeld heeft grote consequenties voor de samenhang in de maatschappij. Burgerschap in de moderne verzorgingsstaat is gebaseerd op gelijkheid, onderlinge solidariteit en wederzijds respect. Wanneer iedereen voor eeuwig en altijd naar een eigen etnisch hoekje wordt verbannen, dan zullen solidariteit en burgerzin als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Gevaren

Bij de implementatie van diversiteitsbeleid loeren gevaren waar niet serieus over is nagedacht. Zou je dit beleid willen toepassen dan moet de overheid een eerlijk en dus uiterst verfijnd classificatiesysteem aanleggen. Want als overheid moet je de burgers eerlijk en objectief indelen. Daarmee beginnen ook de problemen. Er zijn immers tal van varianten in etnische herkomst denkbaar, die je allemaal recht moet doen. Dat leidt onvermijdelijk tot een moderne versie van de Neurenberger Wetten en voor je het weet ben je het aantal grootouders met een niet-Nederlandse afkomst aan het turven.

Maar anders dan bij de Joden ten tijde van het Derde Rijk zijn er tegenwoordig veel meer groepen te identificeren. Neem alleen al de Nederlanders van Surinaamse komaf. Tellen die allemaal als ‘Surinamer’? Of moeten we daar toch verfijnder te werk gaan en rekening houden met de verschillende etnische groepen in het land van herkomst? En hoe moet het met de kinderen uit de vele huwelijken tussen Surinamers en autochtone Nederlanders? Tot welke generatie geldt dan het diversiteitslabel ‘Surinamer’? Een of twee generaties, of misschien wel voor altijd? Onder de apartheid in Zuid-Afrika was de raciale indeling voor eeuwig en altijd. Wie het weet, mag het zeggen. Maar het is beangstigend dat mensen serieus pleiten voor de herinvoering van een etnische registratie.

Culturele apartheid

Een extreme vorm van het diversiteitsgeloof zijn de bezwaren over ‘culturele toe-eigening’, in het Amerikaanse jargon ook wel cultural appropriation. Volgens deze ‘theorie’ mag je geen elementen uit een andere cultuur overnemen. Ook is schrijven of zingen over leden van andere etnische groepen taboe. Consequent toegepast leidt het verbod op ‘toe-eigening’ tot culturele apartheid.

Uitvoering van dit beleid zou betekenen dat de Aziatische musici die met Bach triomfen vieren, onmiddellijk uit de kerk van Naarden moeten worden verwijderd. Immers, wat hebben Aziaten te maken met het werk van een 18de-eeuwse protestant uit Leipzig? In het beste geval zouden deze musici als schadevergoeding een herscholingscursus Japans trommelen kunnen krijgen. Mick Jagger en Keith Richard moeten voortaan van de blues afblijven. Wellicht dat in ruil daarvoor de Kenianen niet meer meedoen met de marathon.

Dit concept van ‘toe-eigening’ is niet alleen lachwekkend, maar het treurige is dat het associaties oproept met de nazistische klachten over ‘Joodse natuurkunde’. Het waren nota bene Duitse Nobelprijswinnaars die de ideeën van geleerden zoals Einstein verwierpen omdat hij Joods was. Etnische classificatie staat gelijk aan culturele en wetenschappelijke zelfmoord. Juist de permanente kruisbestuiving doet culturen bloeien. Maar de diversiteitsideologen prediken liever de culturele raszuiverheid.

Geforceerde diversiteit is misplaatst

Het denken achter het concept diversiteit reduceert onafhankelijke individuen tot eendimensionale subjecten. Bovendien is er geen enkele reden om met ‘biopolitiek’ maatschappelijke misstanden te lijf te gaan. Wie mensen op basis van hun afkomst of seksuele voorkeur schade berokkent, is een onbeschaamde vlerk. Maar in een rechtsstaat zijn er voldoende manieren om daar tegen op te treden. We hebben nog altijd een Grondwet, de Universele Rechten van de Mens en een Wetboek van Strafrecht.

Juist in een tijd waarin de samenhang van de samenleving onder druk staat, is geforceerde diversiteit misplaatst en zal een dergelijk beleid averechts werken. Zodra de Joden in nazi-Duitsland in 1935 als een aparte groep waren gedefinieerd, werden ze door hun medeburgers in de steek gelaten. Eenmaal aan hun lot overgelaten waren ze een makkelijk slachtoffer voor de nazi’s. Als geïsoleerde groep maakten ze geen schijn van kans. Dat zal ook het resultaat zijn van een strikt doorgevoerd diversiteitsbeleid. De samenleving valt dan uiteen in groepen die elkaar het licht in de ogen niet zullen gunnen. En erger nog: het zal een aanslag zijn op het individualisme, want alleen groepsgenoten zullen geholpen worden. De herinvoering van apartheid 2.0 lijkt me daarom niet heel verstandig. Het zou beter zijn om die energie te gebruiken voor het zoeken naar het gemeenschappelijke in de samenleving.

_{Willem Melching is historicus.}