Spring naar de content
bron: ANP/Roos Koole

De pijnlijke spagaat van onze geestelijke gezondheidszorg

Terwijl half Nederland schreeuwt om hulp, kampt onze geestelijke gezondheidszorg met de nodige problemen. De wachttijd om geholpen te worden? In bijna alle gevallen langer dan de gewenste tien (!) weken. Het taboe om te spreken over psychische problemen lijkt doorbroken, men is de schaamte voorbij, maar nu moet de daadwerkelijke hulp op gang komen. Onze geestelijke gezondheidszorg zit op dit moment in spagaat.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Sebas Bouquet

Eerder deze week wint Aafke Romeijn de Depressie Kennistest. De quiz, een informerende test, moet zorgen voor een klimaat waarin men makkelijker voor een depressie durft uit te komen, aldus presentatrice Sophie Hilbrand. Andere bekende Nederlanders als ex-schaatser Stefan Groothuis en presentator Christina Curry ‘deelden’ er eveneens hun depressie om het taboe te doorbreken.

De kennistest over depressie mag anno 2018 misschien wel als het toonbeeld worden genoemd van nationale acceptatie – of op zijn minst een weg daarnaartoe. En zo geschiedde. Ruim 260.000 mensen waren getuige van de gedeelde ervaringen van onder meer Groothuis, Romeijn en Curry.

Volgens Hilbrand worden depressieklachten nu nog vaak weggewuifd met loze woorden als ‘stel je niet aan’. En daar moet verandering in komen – en die komt er. Verschillende Bekende Nederlanders nemen zodoende het voortouw.

Geestelijke gezondheidszorg
In 2011 demonstreerden GGZ-medewerkers tegen de bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg. Beeld:

Welke norm?

Terwijl half Nederland schreeuwt om hulp, ligt de geestelijke gezondheidszorg op zijn gat. Dat hebben we woensdag in een interview in De Volkskrant met staatssecretaris Paul Blokhuis (ChristenUnie) van Volksgezondheid kunnen lezen. Uit het desbetreffende stuk blijkt dat het kabinet de zorgverzekeraars dreigt met boetes als zij zich niet harder gaan inspannen om de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg te verkorten.

Bovendien wordt patiënten dringend verzocht om zelf mondiger te worden en over te stappen naar een andere behandelaar als de hulp te traag op gang komt. Behandelaars riskeren tot slot verscherpt toezicht als de wachttijden te lang blijven.

Je zou het de omgekeerde wereld kunnen noemen, maar de boodschap is duidelijk: laat u niet kisten. De Volkskrant dreunt in het artikel keurig op hoe lang de wachttijden in de geestelijke gezondheidszorg maximaal zouden mogen zijn. Let u op!

Terwijl half Nederland schreeuwt om hulp, beloofde de GGZ een jaar geleden de wachttijd terug te brengen tot zelf opgelegde normen. Nu komt het. Maximaal vier weken na aanmelding voor een behandeling moet het eerste gesprek plaatsvinden. Uiterlijk tien weken later moet de behandeling van start gaan. Terwijl half Nederland schreeuwt om hulp, wordt de norm voor vrijwel geen enkele behandeling gehaald, concludeert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

En dat is pijnlijk.

Twee jaar wachten

Een voorbeeld uit de praktijk. Jessica Marinus (23) was depressief en had snel hulp nodig. Maar, u raadt het al, ze belandde maandenlang op een wachtlijst. Aan RTL Nieuws deed zij – schrikt u niet – bijna een jaar geleden haar verhaal.

Marinus had als kind een traumatische ervaring en kreeg daar later als tiener veel last van. Ze werd depressief, vroeg om hulp, maar die kwam laat. Heel laat. We citeren: “Ik heb sindsdien in totaal twee jaar op een wachtlijst gestaan.” Marinus vervolgt dat de impact van wachten op psychische zorg erg wordt onderschat. “De tijd dat je wacht op hulp, staat je leven stil. Er is op dat moment geen perspectief. Je weet dat je echt geholpen moet worden, maar je weet niet of dat nog twee weken of vier maanden zal duren.”

Oud-minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport maakte zodoende bijna een jaar geleden afspraken met de betrokken partijen in de GGZ. Schippers vond de wachttijden onacceptabel lang en dat moest binnen een jaar afgelopen zijn. We hebben het over juli vorig jaar.

Geestelijke gezondheidszorg
Beeld:

De burger wacht

Terwijl half Nederland schreeuwt om hulp, ligt de geestelijke gezondheidszorg op zijn gat. Natuurlijk, u begrijpt dat ‘half Nederland’ ietwat is gechargeerd. In totaal gaat het volgens cijfers van het GGZ naar schatting om 700.000 tot 800.000 mensen. Allemaal mensen die gebruik hebben gemaakt van de specialistische GGZ. Een weerwoord namens de lobby van de geestelijke gezondheidszorg: “Er is een krapte op de arbeidsmarkt en wij ervaren een nijpend probleem met de regeldruk.”

Feit blijft dat burgers met psychische problemen structureel te lang moeten wachten. Bijna een miljoen burgers. Bijna een miljoen burgers die niet klagen over een te laat vertrokken trein. Nee, allemaal burgers die in meer of mindere mate moeten worden geholpen. Het taboe omtrent psychische problemen lijkt nog eerder doorbroken dan de wachttijden voor psychische hulp zijn opgelost. En dat is pijnlijk.

Heel erg pijnlijk.

Onderwerpen