Europarlement opent aanval op Orbán

De eerste stap daarheen is een resolutie die Judith Sargentini (GroenLinks) op dit moment aan het Parlement presenteert en waarover in juni (EP-commissie openbare vrijheden) en september (plenair) wordt gestemd. Daarna is het aan de lidstaten om verdere stappen te zetten.

Wat is er mis met Hongarije?

,,Al vanaf 2010 zien we een onafgebroken reeks wets- en Grondwetswijzigingen die het leven in Hongarije er steeds onprettiger op maken. Er is politieke beïnvloeding bij de benoeming van rechters, verkiezingscampagnes hebben een discriminerende ondertoon. Kranten schrijven allemaal hetzelfde en weinig kritisch over de regering, want die gebruikt advertenties om de ‘juiste’ kranten financieel een duwtje in de rug te geven. Maatschappelijke groeperingen worden aan banden gelegd en heel streng gecontroleerd als ze buitenlandse subsidies ontvangen. Het resultaat is een samenleving die niet meer weet waar ze aan toe is, en daardoor tamelijk inert en lijdzaam is geworden.”

Wat zijn de ergste inbreuken op de Europese regels?

,,Die zijn in concrete gevallen door de Europese Commissie wel aangepakt, bijvoorbeeld als het ging om de pensionering van rechters, vrouwenrechten, hervestiging van vluchtelingen of het gebrek aan academische vrijheid. Maar ik probeer in mijn rapport een breder beeld neer te zetten. Bij de opening van een strafprocedure (die de lidstaat in het uiterste geval zijn stemrecht in Brussel kan kosten – red.) hoef je je niet te beperken tot inbreuken op EU-wetgeving, je mag ook breder beoordelen of een EU-lidstaat geen Europese waarden schendt.”

Intussen boekte Orbán zondag weer een mega verkiezingszege…

,,Om die verkiezingen – over het verloop waarvan officiële verkiezingswaarnemers het hunne hebben gezegd – niet te beïnvloeden, heb ik de publicatie van mijn rapport tot vandaag uitgesteld. Democratie is voor ons wel meer dan met een tweederde meerderheid het land besturen. Dat is ook: onafhankelijke rechtspraak, respect voor minderheden, ruimte voor debat en commentaar.”

Het is heel ongebruikelijk dat het Parlement deze procedure opstart, waarom heeft de Europese Commissie – die moet toezien op naleving van onze verdragen – dat niet gedaan?

En dan is er nog de christendemocratische EVP, waarbij Orbáns Fidesz is aangesloten. Fractieleider Weber feliciteerde Orbán, Commissievoorzitter Juncker gaat er binnenkort op bezoek.

,,In een bezoek zie ik geen probleem, over Weber verbaas ik mij. Volgens CDA-collega Esther de Lange heeft het EVP-lidmaatschap van Fidesz een matigend effect op Orbán, dan zou ik wel eens willen weten waar Hongarije zou staan zonder dat matigende effect. Maar ik zie gebrek aan steun bij de EVP niet als een gegeven. Een ruime fractiemeerderheid heeft voor de procedure tegen Polen gestemd, en vorig jaar waren er ook genoeg die voorstemden of zich onthielden om het onderzoek naar Hongarije mogelijk te maken.”

Wat betekent de verkiezingszege van Orbán voor het Europese asielbeleid? Daar zouden in juni knopen over worden doorgehakt…

,,Ik verwacht daar niets van en ben daar heel verdrietig om. Maar het is niet alleen Hongarije, ik zie ook geen enkel initiatief bij het Bulgaarse voorzitterschap. En bij geen van de andere landen ook maar iets van naleving van de plechtige belofte eind vorig jaar dat ze mensen uit de Libische kampen zouden evacueren. Frankrijk heeft 25 mensen uit Niger opgenomen omdat Macron een showtje wilde opvoeren, de andere landen – ook Nederland – niet één.”

De lidstaten moeten straks over twee strafprocedures besluiten, de kans is groot dat Hongarije en Polen met een veto elkaars strafprocedure afblokken. En dan?

,,Ook lidstaten moeten zich realiseren dat ze niet verder kunnen in een Europa met landen waarin mensen ongelijk worden behandeld of geen garantie hebben op een eerlijk proces. Dit raakt ons allemaal, we moeten dit samen oplossen.”