Hoe strafbaar is een Facebook-pixel op uw website? Zelfs bij de overheid doen ze het

Stel dat u een nieuwe voetbalploeg opstart en op zoek bent naar leden. Het eerste wat u doet is een website aanmaken met relevante informatie. In de code van die website verwerkt u een stukje Facebook: de Facebook-pixel.

Dat onzichtbare puntje op uw fonkelnieuwe website registreert elk bezoek en controleert of de bezoeker van uw website een Facebook-account heeft. Zo ja, dan wordt die informatie opgeslagen in een cookie.

Via Facebook kunt u een reclamecampagne starten waarbij u uw boodschap richt aan alle mensen die de website van de nieuwe voetbalploeg hebben bezocht. Als adverteerder op Facebook krijgt u de identiteit van mensen niet te zien. Adverteerders kunnen enkel aanduiden op welke criteria ze wilt mikken.

Dat eenvoudige voorbeeld toont de kracht van de Facebook-pixel voor marketeers. Vervang de voetbalploeg door een webshop die T-shirts, schoenen of geurkaarsen verkoopt en je begrijpt meteen waarom het zo handig is om een Facebook-pixel aan websites toe te voegen.

Dwangsom

In februari werd Facebook echter veroordeeld door de Brusselse rechtbank van eerste aanleg omdat het, onder andere met dat onzichtbare puntje, de Belgische privacywetgeving schendt. Dat doet het door internetgebruikers te volgen via sociale plug-ins (denk aan de 'vind ik leuk'-knop), via cookies (dat zijn kleine tekstbestandjes) en dus via de Facebook-pixel. Het socialemediakanaal informeert gebruikers onvoldoende over die tracking. Bovendien oordeelde de rechter dat het daar geen geldige toestemming voor heeft.

"Als Facebook geen gevolg heeft aan het vonnis, moet het een dwangsom betalen aan de Privacycommissie van 250.000 euro per dag, met een maximum van 100 miljoen euro", besloot de rechtbank in februari.

Maar ook websites die gebruik maken van zo'n Facebook-pixel blijven niet buiten schot door die uitspraak. Dinsdag raakte via De Standaard bekend dat overheidsinstellingen zoals De Lijn en Kind en Gezin diezelfde Facebook-pixel op hun website gebruiken. 

"Technisch gesproken begaan deze overheidsinstellingen een misdrijf", zegt Willem Debeuckelaere, voorzitter van de Privacycommissie, daarover. "De huidige privacywetgeving is een bijzondere strafwet. Indien er regels worden overtreden, dan staan daar straffen op, ook voor wie hand-en-spandiensten verricht." Lees: websites die een Facebook-pixel gebruiken, riskeren een boete tussen de 100 en 100.000 euro.

Fouten uit het verleden

Moeten die websites zich nu zorgen maken? "Het is niet de bedoeling om als een wilde in het rond te slaan", zegt Debeuckelaere. "We zullen beginnen met een informatieronde. Maar we krijgen toch steeds meer bevestigingen dat er in het verleden fouten zijn gemaakt. Wij hebben iedereen altijd gewaarschuwd voor die Facebook-toepassingen."

Vanaf 25 mei maakt de huidige Belgische privacywet plaats voor de nieuwe Europese privacywetgeving (GDPR). "Maar voor zaken uit het verleden geldt de privacywet natuurlijk wel."

Tot op vandaag wordt er een welles-nietesspelletje gespeeld over wie nu eigenlijk verantwoordelijk is om surfers te informeren en om toestemming te vragen. "Facebook zegt dat het een tool gemaakt heeft, maar dat niemand verplicht is die te gebruiken. Bedrijven achter websites die zo'n onzichtbaar puntje plaatsen, schermen dan weer met het argument dat mensen die op Facebook zijn ingelogd toestemming hebben gegeven om gevolgd te worden", zegt Magali Feys van advocatenkantoor AContrario.

Informeren is nodig

Voor alle duidelijkheid: ook op de website van De Morgen staat een Facebook-pixel. Die wordt gebruikt in het kader van verschillende marketingcampagnes. Stel dat u net een proefabonnement op De Morgen hebt genomen, dan zult u in uw Facebook-tijdlijn gesponsorde berichten zien die u wegwijs maken in de voordelen van De Morgen-abonnees. "Die Facebook-pixel zorgt ervoor dat we je geen actie meer tonen om een abonnement te nemen, want voor een abonnee is dat niet relevant", legt de marketingafdeling van De Morgen uit.

Wat moeten websites met Facebook-pixel of 'sociale plugin' nu doen? "Het beste wat je kunt doen is surfers duidelijk informeren dat je die tools gebruikt. Bovendien moet je toestemming vragen. Als mensen geen toestemming willen geven, dan bied je mensen een versie aan zonder die trackingmogelijkheden. Zo ben je ook meteen in orde voor dat hoofdstuk van de GDPR", zegt Feys.