Islamitische bankiers spreken zich uit: Wat zegt de Koran over bitcoin?

De Accounting en Auditing-organisatie voor Islamitische Financiële Instituten (Aafoifi), een internationale club die uitstippelt welke vormen van geldhandel in overeenstemming zijn met islamitische morele codes, kan er naar eigen zeggen niet meer omheen. Ook in islamitische landen is er een serieuze vraag naar cryptovalua - kortweg ‘crypto’. En dus moeten banken er iets mee. Deze week komen leden van het comité samen in Bahrein, in een poging de aard van crypto te doorgronden. Pas dan kunnen ze beslissen of islamitische banken ook cryptoproducten moeten aanbieden.

Voordat zij de islamitische jurisprudentie van de sharia erbij pakken, moeten ze een antwoord zien te vinden op een vraag die nog bijna niemand bevredigend heeft beantwoord: wat ís een cryptomunt eigenlijk? Kun je nog spreken van valuta als de meeste bezitters zo’n munt vooral kopen in de hoop dat die in waarde stijgt? Mag iets pas een munt heten als het primair als betaalmiddel gebruikt wordt?

En als een cryptomunt vooral een investering is, op welke manier verschilt het dan van goud? Dat is immers ook onderhevig aan prijsschommelingen, en ook goud heeft alleen waarde omdat mensen het waarde toekennen.

Is crypto als goud?

De leden van de Aafoifi gaan onder meer bekijken of cryptomunten islamitisch-juridisch in dezelfde categorie horen als goud, vertelt bestuursvoorzitter Ebrahim Bin Khalifa Al Khalifa aan persbureau Reuters. Goud, zilver, dadels, graan, tarwe en zout zijn ‘ribawi’: toegestaan indien gekocht voor gebruik, maar niet met als doel later winst te maken.

De Aafoifi velt zelf geen theologische oordelen - dat laat ze over aan geestelijken. Ongelukkig genoeg lopen oordelen van deze geestelijken sterk uiteen. Een prominente expert op het gebied van islambankieren, de Amerikaan Monzer Kahf, oordeelde vier jaar geleden dat de bitcoin een legitiem ruilmiddel is en ook geestelijken in Zuid-Afrika hebben hun zegen uitgesproken. Maar collega’s in Turkije, India en het Verenigd Koninkrijk oordeelden het tegenovergestelde. De invloedrijke grootmoefti van Egypte sprak zich in januari nog uit tegen cryptohandel.

Bijna elke munt is anders

Zelfs als prominente geestelijken een internationale consensus zouden bereiken over bitcoin, zijn ze er nog lang niet. Er zijn momenteel ruim 1500 cryptomunten, en bijna allemaal werken die op een eigen manier. Die technische verschillen kunnen het verschil maken tussen wel en niet halal. Op één punt hebben ze overigens een streepje voor op reguliere valuta: de meeste cryptomunten keren geen rente uit. Woekeren druist in tegen de sharia.

De kans dat de leden van de Aafoifi eind deze week een definitief oordeel klaar hebben is uiteraard nihil. Het lijkt er overigens op dat veel moslims niet van plan zijn om zo’n consensus af te wachten. Cryptovaluta zijn populair in het Midden-Oosten en enkele niet-islamitische banken experimenteren al met blockchaintechnologie.

Wie twijfelt, kan later dit jaar de munt OneGram inslaan. Tegenover iedere OneGram-munt die in omloop komt, beloven de bedenkers tenminste één gram goud te zetten. Opdat de waarde niet te zeer kan schommelen en je niet te snel rijk wordt. Of arm.

Lees ook:

Voor de buitenwacht waren cryptomunten lange tijd een leuk verschijnsel, die fase is voorbij, schrijft Trouw in zijn commentaar. Het is tijd om de bitcoin te beteugelen.

Trouw ging op zoek naar een antwoord op die ene vraag: moeten wij ook van die munten kopen, of is het een bubbel?