In Barendrecht staat de grootste (lokale) partij aan de zijlijn
Een monsterzege was het, de veertien zetels die de lokale partij Echt voor Barendrecht (EVB) behaalde bij de gemeenteraadsverkiezingen. Met in totaal 29 zetels in de raad kwamen ze er net één tekort voor een absolute meerderheid. En dat heeft de partij geweten: de overige zes fracties hebben zich verenigd en laten EVB buiten de coalitiebesprekingen.
‘Terwijl wij met onze leden de overwinning vierden, smeedden de andere partijen dit monsterverbond’, zegt EVB-fractievoorzitter Lennart van der Linden. Het is een op het eerste oog curieus samenwerkingsverband dat reikt van VVD tot GroenLinks en van SGP/ChristenUnie tot D66. Ook het CDA en de PvdA doen mee.
EVB kwam in 2014 vanuit het niets met negen zetels in de raad. De partij vormde een coalitie met VVD en D66, die in 2016 klapte. ‘Halve waarheden en hele leugens’ kenmerkten die periode, aldus VVD-fractievoorzitter Matthijs van der Welle tegen het Barendrechts Dagblad. In een telefonische toelichting: ‘Ik kan niet meer op twee handen tellen hoe vaak de EVB-fractie tegen ons heeft gezegd: als je dit doet of zegt, liggen jullie uit de coalitie. Ze hebben een eenzijdige kijk op samenwerken.’
Daarna vormde EVB een coalitie met het CDA en de ChristenUnie/SGP. Een gebrek aan saamhorigheid was voor CDA-fractievoorzitter Peter Luijendijk de reden om een einde te maken aan die samenwerking. Ook de PvdA heeft geen goed woord over voor EVB. Fractievoorzitter Reshma Roopram noemt de partij ‘niet collegiaal, ongepast en respectloos’. Volgens het Barendrechts Dagblad sluit de PvdA EVB formeel overigens niet uit als gesprekspartner.
De ene partij heeft meer recht van spreken dan de ander, stelt EVB-fractievoorzitter Van der Linden. ‘Met sommige partijen hebben we het flink aan de stok gehad. Vier jaar geleden is er bijvoorbeeld met de VVD over en weer wat mot geweest nadat de coalitie is geklapt.’ Met het CDA en CU/SGP heeft Van der Linden naar eigen zeggen ‘prima samengewerkt’ en dat geldt ook voor D66. Hij is dan ook verbaasd over de coalitie.
VVD’ er Van der Welle erkent dat de grootste partij als eerste aan zet is. ‘We waren bij elkaar aan het aftasten wie een coalitie wilde vormen met EVB. Niemand zat erom te springen. Sterker nog: alle partijen hadden grote bezwaren.’
Van der Linden stelt dat het ‘volstrekt democratisch’ is om een coalitie te vormen zonder de grootste partij. Maar: ‘Er is in Barendrecht expliciet afgesproken dat de grootste partij het voortouw neemt in de verkenning. Ik heb twee informateurs voorgesteld. De andere partijen bleven maar draaien. Vorige week bleek waarom: ze waren de achterkamertjes ingedoken en hadden elkaar al gevonden.’ Hij vraagt zich af wat GroenLinksstemmers ervan vinden dat hun partij opeens met de VVD in zee gaat. ‘Niemand van de partijen heeft gezegd dat ze elkaar zouden opzoeken na zo’n uitslag.’
Van der Welle is niet bang dat zes partijen resulteren in een wankele coalitie. ‘Het kan juist een kracht zijn. We willen een zo breed mogelijke afspiegeling van de Barendrechtse samenleving zijn.’ Maar een coalitie met GroenLinks en VVD, wordt dat niet heel lastig? ‘Het moge duidelijk zijn dat GroenLinks een voorvechter is van windmolens en wij niet. Maar op tal van andere punten, zoals de zorg, kunnen we wel overeenstemming bereiken.’
De reacties van de EVB-kiezers zijn ronduit negatief, signaleert Van der Linden. ‘Zaterdag was ik op de voetbalvereniging, een uitstekende omgeving om de volksmening te peilen, en iedereen walgt hiervan.’ Ook op sociale media reageren ze ontstemd. ‘Ze vragen zich af wat voor nut het nog heeft om te stemmen. Daar maak ik me zorgen over.’
De overige fractievoorzitters waren maandag niet bereikbaar voor commentaar.