Dat ondervond een Oost-Vlaams immo-kantoor dat in de Brusselse randgemeente Tervuren een villa verhuurt aan een Amerikaanse diplomaat. Dat is niet uitzonderlijk, want alleen al in het Brusselse wonen 5.200 diplomaten, waardoor Brussel “de diplomatenhoofdstad van de wereld” is.

De krant De Tijd bericht vandaag hoe de diplomaat, een vrouw die al veertien jaar in ons land verblijft als permanent vertegenwoordiger van de NAVO, zich beriep op haar “diplomatieke immuniteit” om meer dan 13.000 euro aan achterstallige huurgelden niet te hoeven betalen.

De Leuvense rechter van eerste aanleg oordeelde aanvankelijk dat de diplomaat toch moest betalen. Volgens de rechter bracht dit vonnis “op geen enkele wijze” de goede werking van de diplomatieke betrekkingen tussen de Verenigde Staten en ons land in het gedrang.

Maar de diplomaat gaf niet op en kreeg toch haar gelijk, want het Hof van Cassatie floot de rechtbank terug op basis van de onschendbaarheid die een diplomaat geniet, zoals vastgelegd in het Verdrag van Wenen.

Opletten met verhuren

Betekent dit dat diplomaten hun huur niet hoeven te betalen als ze daar geen zin in hebben? “Dat zou wel heel straf zijn”, zegt Katelijne D’Hauwer,van de Verenigde Eigenaars. “Het is immers niet zo dat diplomaten boven de wet staan. Ook zij moeten zich wel degelijk houden aan de wetten van het gastland.” Ze schrikt dan ook erg op dat het Hof van Cassatie besliste dat de hurende ambtenaar onschendbaar was.

“Maar eigenaars die een woning verhuren aan iemand die voor een ambassade werkt, moeten sowieso uitkijken”, aldus Katelijne D’Hauwer. “Let goed op wie officieel de huurder is: als dat een particulier is, dan word je als eigenaar belast op het kadastraal inkomen van de woning. Maar is dat bijvoorbeeld een ambassade, dan word je belast op de reële huurprijs. Wat in bijna alle gevallen een veel hoger bedrag is.”

“Verhuren aan een huurder met een buitenlandse nationaliteit houdt altijd bijkomende risico’s in”, vult de Verenigde Eigenaars, een belangengroep die opkomt voor eigenaars van vastgoed, aan. “Wie zijn huur niet krijgt, moet een beroep doen op een gerechtsdeurwaarder. Maar om een vonnis ook uitvoerbaar te maken, moet de deurwaarder dan contact opnemen met een buitenlandse collega. De eigenaar moet die kosten - toch al snel meer dan 2000 euro - voorschieten. Die terugvorderen gaat ook niet altijd makkelijk. Wij merken dat veel eigenaars in een dergelijk conflict meestal zeggen: laat maar zitten...”

Hardleerse landen

Diplomaten misbruiken hun onschendbaarheid soms ook om zonder scrupules verkeersboetes in de prullenmand te mikken. Enkele jaren geleden bleek dat in Nederland twee derde van de verkeersboetes door diplomatiek personeel niet werden vereffend.

Toen volksvertegenwoordiger Martine Taelman (Open VLD) in 2013 daarover een parlementaire vraag stelde, antwoordde minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) dat in de periode 2010-2012 zijn diensten melding hadden gekregen van 971 niet-betaalde verkeersboetes van chauffeurs met een CD-nummerplaat.

Er zijn landen die het daarbij slechter doen dan andere. Bij de hardnekkigste niet-betalers waren toen onder andere Duitsland, Turkije, Griekenland en Hongarije, naast niet-Europese landen als Saoedi-Arabië, India en een handvol oud-Russische republieken en Afrikaanse naties.

De situatie is sindsdien wel verbeterd, zo blijkt uit een antwoord van de minister op een opvolgingsvraag van Martine Taelman. “De directe opvolging door mijn diensten werpt duidelijk vruchten af”, aldus minister Reynders. “Missies worden opgebeld, aangeschreven, aangespoord. Van meerdere diplomatieke posten werd een schriftelijke bevestiging gekregen dat boetes betaald zullen worden.” Maar of dat ook werkelijk gebeurd is, daarop heeft Buitenlandse Zaken echter geen zicht.

Foei, Belgische diplomaten

Senator Martine Taelman vindt dat de hardleerse diplomaten die systematisch blijven weigeren om boetes voor parkeer- en vooral verkeersovertredingen te betalen, hiervan de gevolgen moeten dragen. Zij verwijst naar de Verenigde Staten, waar hardleerse wanbetalers hun CD-kenteken kwijtspelen wanneer zij drie onbetaalde boetes hebben uitstaan. “Als diplomatieke zendingen systematisch weigeren om uitstaande boetes te betalen en dit ondanks herhaalde aanmaningen moet ook ons land de CD-kentekens intrekken”, vindt Taelman, die intussen zetelt als senator.

De minister van Buitenlandse Zaken is deze aanpak niet ongenegen, zoals blijkt uit zijn antwoord: “Bij ernstige overtredingen en een totaal gebrek aan medewerking kan worden gedreigd met het schrappen van de plaat.”

Helaas blijken de Belgische diplomaten in het buitenland ook niet echt een stichtend voorbeeld. Het Londense overheidsbedrijf voor verkeer liet in 2013 weten woedend te zijn op de Belgische ambassade omdat onze diplomaten al tien jaar lang weigerden de tol te betalen die iedereen die overdag door het overvolle centrum van Londen rijdt, dient te betalen. Alles samen ging het om een openstaand saldo van 337.000 pond of bijna 400.000 euro.