Direct naar artikelinhoud
Verkiezingen

De niet echt subtiele strijd van N-VA en Open Vld om de Joodse stem

Open Vld-senator Jean-Jacques De Gucht.Beeld BELGA

Antisemitisme moet harder worden aangepakt, vindt Jean-Jacques De Gucht (Open Vld). De afgelopen weken deden ook N-VA-voorzitter Bart De Wever en staatssecretaris Philippe De Backer (Open Vld) uitspraken om in de gunst van de Joodse gemeenschap te komen. "N-VA en Open Vld strijden duidelijk om de steun van de Joodse kiezer."

In Frankrijk werd de 86-jarige Joodse vrouw Mireille Knoll twee weken geleden het slachtoffer van een antisemitische moord. Ook in ons land neemt het antisemitisme toe, blijkt uit de recentste cijfers van Unia. In 2016 ontving het gelijkekansencentrum 109 meldingen van antisemitische feiten, een verdubbeling ten opzichte van 2015. Het gaat over scheldpartijen en vandalisme, zelden over fysiek geweld. 

Hoog tijd om harder op te treden, vinden de Open Vld-senatoren Jean-Jacques De Gucht en Martine Taelman. Ze dienen een resolutie in waarin ze ervoor pleiten dat antisemitische feiten stelselmatig geregistreerd worden. 

"Nu werken we op basis van cijfers van een vzw (Unia, DBA.), maar die misdrijven zouden op het moment dat ze zich voordoen gekwalificeerd moeten worden als antisemitisme", zegt De Gucht. "In Nederland bestaat al een afzonderlijke aangifte en registratie van antisemitisme door de politie." 

De liberalen pleiten ook voor een nationale coördinator die een actieplan opstelt om het antisemitisme te bestrijden, zoals dat al in onze buurlanden bestaat.

Electorale strijd

De aandacht van Open Vld voor het antisemitisme is niet nieuw. De partij heeft daarin al een lange traditie. 

Maar er is meer aan de hand. Vorige week nog liet staatssecretaris Philippe De Backer enkele forse uitspraken optekenen in een interview met het magazine Joods Actueel. Zo zei hij dat de N-VA het verbod op onverdoofd slachten "per se" wilde binnenhalen, waarna hij sussend toevoegde dat moet worden bekeken "welke oplossingen we de Joodse gemeenschap kunnen aanbieden".

'Men doet aan alle kanten uitspraken om bij de potentiële kiezers in de smaak te vallen'
Ludo Abicht, auteur van meerdere boeken over de Joodse gemeenschap in Antwerpen

De Backers sneer naar de N-VA legt meteen bloot waar het echt om draait: Open Vld en N-VA strijden om de Joodse kiezer, in de eerste plaats in Antwerpen. "Men doet aan alle kanten uitspraken om bij de potentiële kiezers in de smaak te vallen", ziet Ludo Abicht, emeritus professor aan de UAntwerpen en auteur van meerdere boeken over de Joodse gemeenschap in Antwerpen.

Denk bijvoorbeeld aan de woorden van N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever in De Zondag. "Joden vermijden conflicten. Dat is het verschil met moslims", klonk het twee weken geleden. "Open Vld en N-VA strijden duidelijk om de steun van de Joodse kiezer", zegt Dave Sinardet, politicoloog aan de VUB.

Joodse sterkhouders

Traditioneel heeft Open Vld een sterke band met de Joodse gemeenschap in Antwerpen, die zo'n 25.000 mensen telt. Het belang van die relatie is alleen maar toegenomen sinds de dramatische verkiezingsuitslag in 2012. Toen zakte de partij terug tot 5,5 procent en twee gemeenteraadszetels. 

De Joodse kandidaten redden nog enigszins de meubelen. Zo raakte schepen Claude Marinower dankzij zijn voorkeurstemmen vanop de vierde plaats toch verkozen. Ook de keuze om Samuel Markowitz op de districtsraadslijst in Antwerpen te zetten loonde: vanaf de 15de plaats haalde hij een pak meer stemmen dan lijsttrekker Willem-Frederik Schiltz en lijstduwer Annemie Turtelboom.

De laatste jaren bakt ook de Antwerpse N-VA echter steeds nadrukkelijker zoete broodjes met de Joodse gemeenschap. "De Wever heeft sterk ingezet op die goede relatie", weet Abicht. 

André Gantman en Ludo Van Campenhout, twee liberalen met goede banden met de Joodse gemeenschap, trokken enkele jaren geleden naar de N-VA. Open Vld is er bevreesd voor dat bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober heel wat kiezers dezelfde beweging zullen maken. Sinardet: "Voor een partij die zo klein is geworden, is elke stem cruciaal."

'Voor een partij die zo klein is geworden, is elke stem cruciaal'
Politicoloog Dave Sinardet (VUB) over de Antwerpse Open Vld

Om die reden worden in de aanloop naar de verkiezingen alle zeilen bijgezet. Dat mag ook blijken uit De Backers uithaal naar Unia in datzelfde interview. "Unia moet alle vormen van racisme op gelijke manier behandelen, en niet beslissen wat voor hen belangrijk is en wat ze niet belangrijk vinden", klonk het. 

Ook De Gucht neemt Unia nu, zij het subtiel, op de korrel door de organisatie weg te zetten als "een vzw", en op die manier een kanttekening te plaatsen bij haar cijfers.

En dat is niet toevallig. De N-VA gebruikt Unia al enkele jaren als favoriete schietschijf, nu lijkt ook Open Vld dat pad in te slaan. 

Ook hier spelen volgens Sinardet louter electorale motieven. "Je moet die uitspraak van de Backer vooral zien als een tegemoetkoming aan de Joodse gemeenschap. Hij speelt in op een frustratie die daar al langer bestaat, namelijk dat Unia veel meer inspeelt op moslimhaat dan op antisemitisme." 

In oktober zal blijken wie de strijd om de Joodse stem wint.